7. XUẤT NHẬP ĐỊNH LÀ GÌ ?
Mỗi vị tu hành tùy theo trình độ của mình mà có sức định sâu cạn khác nhau. Có người vượt được Thọ ấm, có người vượt được Tưởng ấm. Cũng có vị đã vượt hẳn Năm Ấm và trở thành bậc Giác ngộ đồng với chư Phật.
Người đã vượt khỏi Năm Ấm có thể tùy ý nhập định bỏ Năm Ấm để an trụ Bản thể, hoặc từ Bản thể lui trở lại sống với Năm Ấm một cách tự tại.
Khi vượt Năm Ấm để an trụ Bản thể, chúng ta gọi là nhập định. Còn từ Bản thể lui lại sử dụng Năm Ấm, chúng ta gọi là xuất định.
Có một số người tu thiền chủ trương không xuất không nhập. Đây là người đang tu chánh niệm tỉnh giác, cố gắng giữ sự tỉnh giác thường xuyên trong mọi oai nghi. Như vậy họ cảm thấy không có gì để nhập hay xuất. Tuy nhiên, nếu họ giữ được chánh niệm lâu ngày vọng tưởng không khởi, dần dần họ sẽ vượt qua từng ấm một cách rõ rệt. Họ sẽ có khả năng nhập định để vượt một vài ấm hoặc lui lại xuất định để sử dụng các ấm đó bình thường. Ví dụ, khi họ nhiếp tâm sâu thẳm, họ không còn thấy có thân (vượt Sắc ấm), chỉ còn một cái tâm thanh tịnh không hình không tướng. Nhưng họ có thể lui lại trải Ý thức ra Sắc ấm và thấy có thân như cũ. Đó cũng là nhập xuất định ở mức độ cạn. Ví dụ, một người nhiếp tâm sâu thẳm, vượt khỏi Tưởng ấm, không còn nghe thấy ngoại cảnh, nhập vào Vô thức. Và vị này cũng có thể lui lại, trải Ý thức ra ba ấm Sắc, Thọ, Tưởng để sống bình thường như mọi người.
Người chưa có kinh nghiệm vượt khỏi các ấm thì không hề có khái niệm nhập xuất định. Họ cố gắng giữ được chánh niệm không nhập không xuất lâu ngày cũng tốt.
(Trích sách NĂM ẤM LÀ GÌ )
Mỗi vị tu hành tùy theo trình độ của mình mà có sức định sâu cạn khác nhau. Có người vượt được Thọ ấm, có người vượt được Tưởng ấm. Cũng có vị đã vượt hẳn Năm Ấm và trở thành bậc Giác ngộ đồng với chư Phật.
Người đã vượt khỏi Năm Ấm có thể tùy ý nhập định bỏ Năm Ấm để an trụ Bản thể, hoặc từ Bản thể lui trở lại sống với Năm Ấm một cách tự tại.
Khi vượt Năm Ấm để an trụ Bản thể, chúng ta gọi là nhập định. Còn từ Bản thể lui lại sử dụng Năm Ấm, chúng ta gọi là xuất định.
Có một số người tu thiền chủ trương không xuất không nhập. Đây là người đang tu chánh niệm tỉnh giác, cố gắng giữ sự tỉnh giác thường xuyên trong mọi oai nghi. Như vậy họ cảm thấy không có gì để nhập hay xuất. Tuy nhiên, nếu họ giữ được chánh niệm lâu ngày vọng tưởng không khởi, dần dần họ sẽ vượt qua từng ấm một cách rõ rệt. Họ sẽ có khả năng nhập định để vượt một vài ấm hoặc lui lại xuất định để sử dụng các ấm đó bình thường. Ví dụ, khi họ nhiếp tâm sâu thẳm, họ không còn thấy có thân (vượt Sắc ấm), chỉ còn một cái tâm thanh tịnh không hình không tướng. Nhưng họ có thể lui lại trải Ý thức ra Sắc ấm và thấy có thân như cũ. Đó cũng là nhập xuất định ở mức độ cạn. Ví dụ, một người nhiếp tâm sâu thẳm, vượt khỏi Tưởng ấm, không còn nghe thấy ngoại cảnh, nhập vào Vô thức. Và vị này cũng có thể lui lại, trải Ý thức ra ba ấm Sắc, Thọ, Tưởng để sống bình thường như mọi người.
Người chưa có kinh nghiệm vượt khỏi các ấm thì không hề có khái niệm nhập xuất định. Họ cố gắng giữ được chánh niệm không nhập không xuất lâu ngày cũng tốt.
(Trích sách NĂM ẤM LÀ GÌ )
