Gói xôi 1000 đồng
- Ai ăn xôi bắp hôn……?
Nghe tiếng rao xôi bắp ngoài ngõ, thằng Dũng vội vàng nhắc Nội:
- Nội mua xôi bắp cho con ăn đi Nội!
Bà Tư rút trong túi ra 1000 đồng và dặn:
- Con mua 1000 đồng, nói với người bán gói một gói thôi nghe!
Thằng Dũng ngạc nhiên:
- Ủa, mọi khi Nội biểu con bắt người ta gói ra làm hai gói mà!
Bà Tư chắt lưỡi;
- Thì Nội biểu sao con cứ làm vậy. Con đừng nói gì hết. Mua xong vô đây Nội nói chuyện cho con nghe!
Trong khi thằng Dũng ăn xôi, bà Tư ngồi bên cạnh chậm rãi nói:
- Con có nhớ hồi đó cũng là mua 1000 đồng nhưng Nội biểu con bắt người ta gói ra làm hai gói, mỗi gói 500 đồng không ?
Thằng Dũng vừa ngốn ngấu ăn vừa trả lời:
- Thì Nội nói, gói làm hai gói, một gói 500 đồng sẽ được rẻ hơn.
- Ừ! Thì con cũng thấy rõ ràng đó, phải không? Mình mua 500 đồng, người ta gói mà thấy ít quá coi cũng kỳ, thành ra người ta phải gói nhiều nhiều hơn một chút. Thành ra mình mua hai gói 500 đồng, nhập lại sẽ được nhiều hơn mua một gói 1000 đồng.
Thằng Dũng lại liếng thoắng:
- Nội mua chỉ cho con ăn thôi, nhưng cái lần đầu Nội mua Nội nói với người ta là con ăn một lần 1000 đồng không hết, nên gói ra làm hai đặng xế trưa con ăn lần nữa cho dễ.
Bà Tư cười nhẹ, nhưng ánh mắt thì nhìn đăm chiêu vào khoảng không:
- Con có thấy khi bán cho mình hai gói xôi 500 đồng người bán có vẻ không vui không con?
- Gương mặt bà ấy chằm dằm hà Nội ơi!
- Rồi bữa nay khi con mua 1000 đồng một gói con thấy thái độ bà ấy ra sao?
- Nội hỏi con mới để ý nhớ ra. Bà ấy hình như vui vẻ hơn mọi bữa nhe Nội! Bà ấy còn hỏi con bữa nay có đi học không? Con ăn xôi bà ấy có thấy ngon không?
Bà Tư trìu mến nhìn thằng cháu cưng:
- Con biết không, hôm qua, lúc Nội đi chợ, tình cờ Nội nghe bà bán xôi nói chuyện than thở với một người bạn: “Hôm nào mà bán nhiều cho mấy đứa con nít, cứ mua gói 500 đồng thì bữa đó lời ít lắm. Gặp người lớn họ mua 1000 đồng, 2000 đồng thì đỡ hơn”. Tự dưng Nội hiểu thì ra là bấy lâu nay vì mình tham rẻ hơn một chút, chẳng nhiều nhỏi bao nhiêu, nhưng mình đã làm cho người bán ấy buồn khổ. Khi gặp mình mua 1000 đồng, trong bụng bà ấy được vui một chút, đó cũng là cách mình làm phước. Mình đem vui lại cho người khác, mình cũng sẽ được vui lây, con có thấy vậy không? Mà khi thấy người ta vui mình thật lòng vui theo cái vui của người ta thì trong giáo lý gọi là tùy hỷ đó con! Bởi vậy từ giờ trở đi Nội thôi không tính toán tham lam như trước nữa. Con cũng hãy nghĩ như Nội, có dịp nào mình làm cho ai được vui thì dù là việc nhỏ mình hãy cố làm, con nhớ không ?
Dũng vừa ngốn miếng xôi cuối cùng vừa gật đầu nhìn Nội và bỗng dưng nó chợt nhận ra một điều:
- Từ hồi Nội nó đi học giáo lý tới giờ, Nội nó đã có nhiều thay đổi mà nó không để ý nhận ra. Nội không còn la rầy nó mỗi khi nó lén lấy cơm cho con chó Minô ăn thêm, và ngày hôm qua lúc Nội bán ve chai cho Dì Bảy, còn dư mấy cái chai Nội cũng cho luôn không tính tiền, và Nội lại còn rót cho Dì Bảy ly nước lạnh nữa chứ! Có vậy thì từ rày những chiều thứ bảy Nội nó đi học giáo lý nó phải ở nhà một mình buồn hiu nó cũng sẽ không cằn nhằn Nội nó nữa. Tự dưng bữa nay thằng Dũng thấy Nội nó sao mà hiền và đẹp như bà tiên trong truyện tranh cổ tích mà nó vẫn thường xem. Nó bỗng vụt nói:
- Nội ơi! Bữa nào đi chùa Nội cho con đi theo với!
Bà Tư nở nụ cười thật hiền hòa, âu yếm xoa đầu Dũng và nói:
- Ừ! Tới rằm này Nội dẫn cho con đi chùa lễ Phật rồi ăn cơm chay trong chùa, con chịu không ?
- A! Thích quá ta! Con hoan hô Nội! Mà Nội dẫn luôn thằng Ty bên nhà Bác Ba đi với con cho có bạn nhe Nội!
Năng Trí
- Ai ăn xôi bắp hôn……?
Nghe tiếng rao xôi bắp ngoài ngõ, thằng Dũng vội vàng nhắc Nội:
- Nội mua xôi bắp cho con ăn đi Nội!
Bà Tư rút trong túi ra 1000 đồng và dặn:
- Con mua 1000 đồng, nói với người bán gói một gói thôi nghe!
Thằng Dũng ngạc nhiên:
- Ủa, mọi khi Nội biểu con bắt người ta gói ra làm hai gói mà!
Bà Tư chắt lưỡi;
- Thì Nội biểu sao con cứ làm vậy. Con đừng nói gì hết. Mua xong vô đây Nội nói chuyện cho con nghe!
Trong khi thằng Dũng ăn xôi, bà Tư ngồi bên cạnh chậm rãi nói:
- Con có nhớ hồi đó cũng là mua 1000 đồng nhưng Nội biểu con bắt người ta gói ra làm hai gói, mỗi gói 500 đồng không ?
Thằng Dũng vừa ngốn ngấu ăn vừa trả lời:
- Thì Nội nói, gói làm hai gói, một gói 500 đồng sẽ được rẻ hơn.
- Ừ! Thì con cũng thấy rõ ràng đó, phải không? Mình mua 500 đồng, người ta gói mà thấy ít quá coi cũng kỳ, thành ra người ta phải gói nhiều nhiều hơn một chút. Thành ra mình mua hai gói 500 đồng, nhập lại sẽ được nhiều hơn mua một gói 1000 đồng.
Thằng Dũng lại liếng thoắng:
- Nội mua chỉ cho con ăn thôi, nhưng cái lần đầu Nội mua Nội nói với người ta là con ăn một lần 1000 đồng không hết, nên gói ra làm hai đặng xế trưa con ăn lần nữa cho dễ.
Bà Tư cười nhẹ, nhưng ánh mắt thì nhìn đăm chiêu vào khoảng không:
- Con có thấy khi bán cho mình hai gói xôi 500 đồng người bán có vẻ không vui không con?
- Gương mặt bà ấy chằm dằm hà Nội ơi!
- Rồi bữa nay khi con mua 1000 đồng một gói con thấy thái độ bà ấy ra sao?
- Nội hỏi con mới để ý nhớ ra. Bà ấy hình như vui vẻ hơn mọi bữa nhe Nội! Bà ấy còn hỏi con bữa nay có đi học không? Con ăn xôi bà ấy có thấy ngon không?
Bà Tư trìu mến nhìn thằng cháu cưng:
- Con biết không, hôm qua, lúc Nội đi chợ, tình cờ Nội nghe bà bán xôi nói chuyện than thở với một người bạn: “Hôm nào mà bán nhiều cho mấy đứa con nít, cứ mua gói 500 đồng thì bữa đó lời ít lắm. Gặp người lớn họ mua 1000 đồng, 2000 đồng thì đỡ hơn”. Tự dưng Nội hiểu thì ra là bấy lâu nay vì mình tham rẻ hơn một chút, chẳng nhiều nhỏi bao nhiêu, nhưng mình đã làm cho người bán ấy buồn khổ. Khi gặp mình mua 1000 đồng, trong bụng bà ấy được vui một chút, đó cũng là cách mình làm phước. Mình đem vui lại cho người khác, mình cũng sẽ được vui lây, con có thấy vậy không? Mà khi thấy người ta vui mình thật lòng vui theo cái vui của người ta thì trong giáo lý gọi là tùy hỷ đó con! Bởi vậy từ giờ trở đi Nội thôi không tính toán tham lam như trước nữa. Con cũng hãy nghĩ như Nội, có dịp nào mình làm cho ai được vui thì dù là việc nhỏ mình hãy cố làm, con nhớ không ?
Dũng vừa ngốn miếng xôi cuối cùng vừa gật đầu nhìn Nội và bỗng dưng nó chợt nhận ra một điều:
- Từ hồi Nội nó đi học giáo lý tới giờ, Nội nó đã có nhiều thay đổi mà nó không để ý nhận ra. Nội không còn la rầy nó mỗi khi nó lén lấy cơm cho con chó Minô ăn thêm, và ngày hôm qua lúc Nội bán ve chai cho Dì Bảy, còn dư mấy cái chai Nội cũng cho luôn không tính tiền, và Nội lại còn rót cho Dì Bảy ly nước lạnh nữa chứ! Có vậy thì từ rày những chiều thứ bảy Nội nó đi học giáo lý nó phải ở nhà một mình buồn hiu nó cũng sẽ không cằn nhằn Nội nó nữa. Tự dưng bữa nay thằng Dũng thấy Nội nó sao mà hiền và đẹp như bà tiên trong truyện tranh cổ tích mà nó vẫn thường xem. Nó bỗng vụt nói:
- Nội ơi! Bữa nào đi chùa Nội cho con đi theo với!
Bà Tư nở nụ cười thật hiền hòa, âu yếm xoa đầu Dũng và nói:
- Ừ! Tới rằm này Nội dẫn cho con đi chùa lễ Phật rồi ăn cơm chay trong chùa, con chịu không ?
- A! Thích quá ta! Con hoan hô Nội! Mà Nội dẫn luôn thằng Ty bên nhà Bác Ba đi với con cho có bạn nhe Nội!
Năng Trí