"Bây giờ con cũng sẽ ngồi bên bờ của tâm trí con, quan sát nó với tất cả sự dơ bẩn của nó, những vấn đề và những chiếc lá, những vết thương cũ của mình, những kỷ niệm, những dục vọng của mình. Một cách vô tư, con sẽ ngồi trên bờ và đợi chờ cái khoảnh khắc khi mọi sự trở nên trong trẻo”
Và nó tự mình xảy ra, , bởi vì cái khoảnh khắc bạn ngồi trên bờ của tâm trí bạn, bạn không còn cung cấp năng lượng cho nó. Đây là thiền định thực thụ. Thiền là nghệ thuật của siêu việt.
Trích trong "Cuộc đời của luận sư Rajneesh Chandra
Sau 5,6 năm tu học thực hành thiền quán ở Miến và ngày nay đã được một gia đình người Miến dâng cúng một ngôi chùa tại Miến Điện, sư Thư nhà ta đã sưu tầm được một loạt những bài Pháp chọn lọc quanh đề tài quán tâm... do những bậc thầy nổi tiếng mà sư đã chọn lọc thực hành và chia sẻ...
PHÁP HÀNH CHỌN LỌC
Tỳ kheo Nannissara - Sư Thư chọn lọc
ĐÔI ĐIỀU SUY NGẪM
Đơn thuần ghi nhận không thôi thì chưa đủ
1. Nếu thậm chí còn chút ít kỳ vọng nào trong khi thực hành, tâm của chúng ta sẽ trở nên bối rối lẫn lộn. Hãy quan sát thái độ của bạn, đừng trông đợi hay kỳ vọng vào kết quả đạt được.
2. Khi bạn có trí tuệ, sự tinh tấn đã sẵn có mặt.
3. Chánh niệm là ghi nhận cái gì đang xảy ra.
4. Khi tâm được rảnh rỗi, nõ sẽ suy nghĩ.
5. Bất cứ khi nào bạn thất vọng, hãy quan sát nó. Bạn sẽ thấy rằng không có cái gì và không có ai để bạn có thể đổ lỗi là đã gây ra tình trạng này cho bạn.
6. Đưa ra các giả định chính là hoạt động của tâm si.
7. Điều quan trọng là phải học quan sát một cách rõ ràng sự khác biệt giữa đối tượng quan sát và tâm. Cái nào là đối tượng? cái nào là tâm?
8. Bất cứ khi nào có sự buồn bực chán nản, đó là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn đã mong cầu một cái gì đó mà không đạt được.
9. Những suy nghĩ có thể lừa dối bạn, nhưng cảm thọ không thể nào lừa dối bạn được. Các cảm thọ là rất thật.
10. Việc muốn nói chuyện và việc không muốn nói chuyện đều là những vấn đề giống nhau.
11. Việc bạn muốn hay không muốn làm một cái gì đó thì không quan trọng. Hãy tự hỏi xem mình có cần làm điều đó hay không.
12. Đừng chú ý tới tiếng động mà hãy ghi nhạn việc bạn đang lắng nghe. Lắng nghe là bao hàm cả việc nhận biết tiếng động. Tương tự như vậy đối với việc nhìn, ngửi, nếm…
13. Những phiền não nhỏ sẽ tăng trưởng phát triển. Nhưng rốt cục chúng ta cần phải quan sát được những biểu hiện thậm chí là nhỏ nhất của tham và sân.
14. Tại sao bạn đang làm điều này? Liệu là bạn muốn hay bạn cần cái đó? Liệu nó có phải là điều thích hợp để làm trong hoàn cảnh hiện tại không?
15. Khi không còn có tham và sân, bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn.
16. Chỉ đặt ra câu hỏi mà đừng tìm kiếm câu trả lời. Câu trả lời sẽ tới khi tâm đã thu thập đủ dữ liệu của vấn đề.
17. Đừng tự nhắc nhở mình phải kiên nhẫn, hãy quan sát sự mất kiên nhẫn của bạn.
18. Trí tuệ có thể kiểm soát cái tâm, nhưng bạn không thể kiểm soát tâm của mình được.
19. Đừng cố gắng duy trì sự quân bình mà hãy cố gắng giữ gìn chánh niệm.
20. Nếu có những vấn đề trong gia đình mình, bạn phải giải quyết chúng ở nhà. Bạn không thể giải quyết vấn đề đó tại trung tâm thiền.
21. Hãy coi trọng kiến thức và sự hiểu biết mà bạn có được. Thực hành nhiều tới mức có thể và bằng long với bất kỳ kết quả nào đạt được.
22. Bạn đang chú ý tới cái gì? Đang nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm, nếm hay đang suy nghĩ? Liệu bạn có chìm đắm vào việc nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm đó không? Liệu bạn có miên man suy nghĩ không? Đừng để bị các thói quen cũ lôi kéo, hãy rèn tâm của mình.
23. Khi bạn có một thái độ sai lạc, cái tâm không thể nào hùng mạnh được. Khi tâm trở nên hùng mạnh, nó có thể quan sát bất kỳ cái gì có thể. Đó chính là hoạt động của Pháp, không có ai tham gia vào đó cả. Đừng bao giờ quá cố gắng để quan sát bất kỳ cái gì. Sự háo hức quan sát là biểu hiện của tâm tham.
24. Đừng cố gắng để xem tâm ở đâu, nơi trốn hay trú xứ chỉ là khái niệm. Bạn nhận biết được tâm thông qua sự hoạt động hay sinh hoạt của nó.
25. Cái chúng ta gọi là tâm dự kiến, đó chỉ là suy nghĩ. Bạn có thể dự kiến một vấn đề nào đó nhưng bạn vẫn chưa làm bất kỳ điều gì cả vì tác ý chưa đủ mạnh. Còn tác ý thực sự thì không phải là suy nghĩ, nó chỉ là những xung lực hay năng lượng của tâm.
26. Biết tại sao tâm đang làm điều gì là trí tuệ.
27. Đôi khi một suy nghĩ quá vi tế tới mức bạn không thể biết được liệu nó có bị phiền não chi phối hay không, nhưng bạn có thể cảm nhận được điều đó.
28. Sự hiểu biết thực sự về khổ đế sẽ làm giải thoát khổ đau, nó sẽ làm cho tâm ta được tự do.
29. Lúc mới bắt đầu thực hành suy nghĩ sẽ dừng lại ngay khi bạn ghi nhận nó. Bạn không thể vừa ghi nhận mà vừa suy nghĩ. Chỉ khi nào chánh niệm trở nên mạnh thì bạn mới có thể quan sát được suy nghĩ.
30. Khi thực sự hiểu biết bản chất của hiện tượng sự vật, bạn sẽ không bao giờ quên được điều đó.
31. Chúng ta phải nhận ra được các phiền não gây tác hại ra làm sao. Phải mất nhiều thời gian cho tới khi tâm thực sự chán nản đối với các phiền não. Chỉ hiểu biết về mặt văn tuệ rằng tham sân si là không tốt thì chưa đủ. Thực tế hầu hết mọi người muốn sống chung cùng với tham sân si. Tất cả chúng ta đều trải qua vô vàn những giai đoạn khó khăn trong việc liên tục quan sát các phiền não, không có một ngả tắt nào cả. Chỉ khi tâm thực sự chán ngấy đối với các phiền não nó mới có thể tự giải thoát.
32. Đừng vội vã mà hãy duy trì tiến trình học hỏi.
33. Tại sao khi ở nhà các phiền não trở nên mạnh hơn? Vì đó là nhà của tôi, vợ của tôi, xe của tôi…
34. Nếu bạn thực sự liên tục ghi nhận, những suy nghĩ về nỗi sợ sẽ không thể khởi sinh. Nếu tiếng động chỉ là tiếng động thì trí tưởng tượng sẽ không đi quá xa. Bất cứ cái gì bạn cho rằng mình thấy hay mình nghe được đều chỉ là những khái niệm.
35. Chánh niệm rập khuôn không thể sử dụng được trong cuộc sống thường ngày mà chỉ có chánh niệm tự nhiên làm được điều đó, đó là loại chánh niệm biết làm công việc của nó. Sau đó khi trí tuệ khởi phát sẽ thấy được thiện và bất thiện, nó sẽ từ bỏ những bất thiện để làm việc thiện. Càng thực hành nhiều thì bạn sẽ càng hiểu tiến trình này.
36. Bên trong hay bên ngoài đều chỉ là những khái niệm.
37. Luôn kiểm tra xem tại sao tâm đang làm điều này, nó cảm thấy thế nào?
38. Tại sao tâm trở nên trạo động? Bạn đã làm điều gì trước đó? Hãy ghi nhớ kiểm tra điều này!!
39. Khi bạn trở nên bối rối trạo động thì chính là lúc cần phải thực hành.
40. Khi tâm được bình an tĩnh lặng không phải là do đối tượng quan sát mà là do có sự thích thú, thái độ chân chánh và tính liên tục của chánh niệm.
41. Nếu ở trung tâm thiền bạn không thể thực hành nói chuyện có chánh niệm thì bạn không thể làm được điều đó ở bên ngoài.
42. Nếu bạn nghĩ rằng mình có một việc rất quan trọng phải xử lý, hãy dừng lại và tự hỏi xem liệu nó có thực sự quan trọng không, tại sao bạn lại háo hức nghĩ tới việc đó như vậy.
43. Trong khi làm việc, sự tích tụ căng thẳng sẽ bị chậm lại hoặc thậm chí ngừng hẳn nếu bạn thực hành chánh niệm về hơi thở trong một phút đều đặn hàng giờ hay bất kỳ khi nào bạn có thời gian.
44. Khi mới bắt đầu hành thiền mọi người không có tín tâm hoặc nó chưa đủ mạnh để duy trì việc thực hành, do vậy họ cần nhiều động lực khích lệ. Tín tâm cần có thời gian để phát triển.
45. Cái bạn cho là lạc thú thì chính nó là khổ đế.
46. Điều quan trọng là phải loại bỏ sự dính chấp hay cần phải hiểu xem tại sao có sự dính chấp ở đó? Muốn loại bỏ một cái gì đó là do tâm sân.
47. Chánh niệm và trí tuệ sẽ tự động loại bỏ phiền não, chúng ta chỉ có thể tạo ra các nhân duyên thích hợp. Chúng ta cần nhận biết và chấp nhận phiền não.
48. Cảm thấy tự tin cho rằng mình đã hiểu được phiền não đó là do hoạt động của tâm si.
49. Chúng ta cần học đi học lại hay phải trả bài nhiều lần cho tới khi thực sự hiểu được vấn đề.
50. Cái mà bạn chẳng biết bao giờ đủ cả. Trí tuệ hiểu rằng cái gì đang xảy ra và cái gì cần phải làm. Trí tuệ được phát triển ở nhiều góc độ khía cạnh khác nhau.
51. Càng kháng cự lại cái gì đang xảy ra thì bạn càng muốn thay đổi nó, điều đó sẽ trở nên tồi tệ hơn.
52. Hãy suy nghĩ làm thế nào để giữ chánh niệm mà đừng có suy nghĩ về kinh nghiệm xảy ra.
53. Khi bạn thất vọng chán chường về mọi thứ thì đó chính là vấn đề.
54. Chúng ta phải có hành động. Nếu không làm gì cả thì suy nghĩ sẽ kéo dài triền miên. Phiền não thì rất khoẻ và chạy rất nhanh nên trí tuệ cần phải nhanh hơn để tóm chúng lại.
55. Nếu muốn có hiểu biết thực sự thì chúng ta phải thực hành trong những tình huống thực tế.
56. Xem xét khám phá hay trạch pháp tức là có sử dụng năng lượng của trí tuệ.
57. Trí tuệ không bao giờ tin suông; nó luôn xem xét khám phá.
58. Chúng ta phải dùng tới suy nghĩ, nhưng tố chất chúng ta khai thác là trí tuệ. Vấn đề là trí tuệ không phải là bản thân suy nghĩ, nó nằm, nó nằm đằng sau suy nghĩ, sự biểu đạt, thái độ chân chánh và sự hiểu biết.
59. Sự hiểu biết để giải quyết một vấn đề chính là trí tuệ.
60. Chúng ta cần sử dụng các khái niệm tục đế để nói về trí tuệ và thực tại chân đế. Khái niệm và thực tại cùng tồn tại.
61. Những ai có nhiều định tâm cần được khích lệ để tìm tòi khám phá.
62. Những ai có bản tánh thông minh, muốn hiểu biết sẽ tự động quan sát kỹ và sâu hơn bất cứ cái gì họ ghi nhận.
63. Trí tuệ không bao giờ dễ dàng thoả mãn. Trí tuệ hiểu rằng nó luôn có thể đi xa hơn.
64. Nếu cho rằng mình có thể dễ dàng thoả mãn bạn sẽ chịu đau khổ.
65. Những ai thông minh sẽ thực hành chăm chỉ hơn.
66. Muốn hưởng một cuộc sống an chính là sự biếng nhác
67. Hãy thận trọng khi đưa ra một nguyện lực. Mọi người thường đưa ra nguyện lực mà thậm chí không xem xét tới khả năng thực tế của họ.
68. Chúng ta không thể ngăn cản được các phiền não mà phải học cách xử lý chúng. Những ai chơi game thì hiểu điều này rất rõ. Bạn phải giải quyết các vấn đề hay vượt qua các khó khăn trước khi trước khi có thể tiến tới một mức độ cao hơn.
69. Chúng ta không thể loại bỏ một phiền não bằng cách sử dụng một phiền não khác. Bất cứ khi nào bạn xử lý một phiền não chúng ta cần ghi nhận khách quan mà mà không có bất kỳ sự can thiệp nào. Chúng ta cần nhận biết, quan sát và hiểu xem cái gì đang xảy ra. Bất kỳ khi nào cho rằng một đối tượng nào đó là xấu hay không tốt tức là chúng ta đã tạo ra sự sân hận. Hãy kiểm tra lại thái độ của bạn.
70. Sự ngã mạn khởi sinh liên tục, nhưng đối với tâm thì nó cũng chỉ là một đối tượng. Bạn có thể học cách nhận biết sự có mặt hay vắng mặt của sự ngã mạn này.
71. Bất cứ khi nào bạn để tâm rảnh rỗi phiền não sẽ tấn công.
72. Có ít nhất 2 nguyên nhân chủ yếu tác động tới kinh nghiệm hiện tại của bạn, đó là: Động lực của các thói quen tốt xấu và việc mà bạn hiện đang làm.
73. Bất kỳ khi nào thấu hiểu được một sự vật hiện tượng bạn sẽ kinh nghiệm được cảm giác của sự tự do.
74. Mọi người không muốn sống cùng sự vật như nó đang là mà họ luôn mốn sự vật hiện tượng diễn ra theo ý mình.
75. Nếu bạn không có sự hiểu biết thông thường thì làm sao hy vọng có được tuệ giác thiền quán.
76. Bản chất của Pháp là nếu bạn đạt được gì thì cũng không vui sướng, mà nếu không đạt được cũng không thất vọng. Nhiều thiền sinh cảm thấy rất vui sướng khi họ có được một kinh nghiệm nào đó và lại rất thất vọng nếu không có được kinh nghiệm đó. Đây không phải là việc thực hành Pháp. Thực hành Pháp không phải để có được một kinh nghiệm mà để có được sự hiểu biết.
77. Có ba loại quan sát: quan sát bằng mắt, quan sát bằng tâm và quan sát bằng tuệ giác.
78. Mục tiêu thực sự là để hiểu sự vật hiện tượng. Hạnh phúc tự động sẽ đi liền sau đó.
79. Trong thiền quán chúng ta muốn biết xem cái gì đang xảy ra, tại sao nó xảy ra như vậy và chúng ta cần phải làm gì với nó.
80. Khoảnh khắc bạn muốn hạnh phúc bình an thì chính đó là vấn đề. Mong muốn là một vấn đề. Chúng ta cần phải thực hành với thông tin đúng đắn, suy nghĩ đúng và thái độ chân chánh.
81. Mỗi khi bạn vội vã háo hức làm hay muốn biết một điều gì đó tâm sẽ bắt đầu tập trung tích tụ và muốn có được kết quả.
82. Sự hiểu biết thực sự chỉ có thể xảy ra trong khoảnh khắc.
83. Giữ giới là làm cái cần phải làm và ngăn ngừa cái không nên làm.
84. Cảm thọ vedana là một loại động từ.
85. Sẽ là sai lầm nếu muốn những người khác kính trọng chúng ta.
86. Hướng tâm tới đối tượng đúng là chánh tư duy.
87. Bạn không thể giả bộ hiểu biết Pháp, trình độ hiểu biết của bạn luôn biểu hiện thông qua lời nói và hành động.
88. Khi không có trí tuệ thì tâm si có mặt.
89. Khi hiểu về trí tuệ tốt hơn thì bạn cũng hiểu tâm si tốt hơn.
90. Tưởng Sanna và trí tuệ Panna hoạt động đồng thời.
91. Chánh niệm quan sát cái đang xảy ra còn trí tuệ biết phải làm gì.
92. Toàn nhân loại không công bằng. Mọi người làm điều bất thiện vì họ không được hiểu biết tốt hơn, đó là do tâm si.
93. Muốn những người khác làm giống bạn là một sự mong muốn ngờ nghệch.
94. Tiến trình để có được sự hiểu biết thường rất đau đớn.
95. Cố gắng duy trì sự chú tâm trên đối tượng là tà tinh tấn.
96. Bất cứ cái gì bạn nhận biết cũng chỉ là đối tượng. Tất cả các đối tượng đều là hiện tượng tự nhiên. Hãy để chúng xảy ra.
97. Mỗi khi bạn đánh giá một sự vật hiện tượng là tốt hay xấu thì tâm si đang tóm chặt lấy bạn.
98. Bất kể bao nhiêu điều bất thiện bạn đã làm, trí tuệ có thể giải phóng bạn ngay trong kiếp sống này.
99. Bạn đã từng có hay chưa một khoảnh khắc bình an mà tuyệt đối không có mong muốn, lo âu, khắc khoải?
100. Khi tâm cảm thấy hỷ lạc do có sự hiểu biết nó sẽ được khích lệ để quan sát sâu hơn.
101. Tìm tòi khám phá là quan sát cái đang xảy ra để hiểu được toàn bộ bức tranh.
102. Hành thiền là đang nuôi dưỡng tưới tẩm các thiện tâm.
103. Có được chánh niệm tự nhiên cũng giống như việc lái xe. Bạn biết phải làm gì, làm ra sao và cần chú ý tới cái gì.
104. Cái gì đang xảy ra ngay bây giờ?
105. Tại sao chúng ta thích những cái đó? vì chúng ta không coi chúng như chúng đang hiện có - đúng như thực tế của chúng.
106. Thực tại không có hướng và không đi về đâu cả.
107. Sự vật hiện tượng không xảy ra vì bạn muốn chúng xảy ra mà do các điều kiện nhân duyên đã chín muồi.
thucduong.vn
Và nó tự mình xảy ra, , bởi vì cái khoảnh khắc bạn ngồi trên bờ của tâm trí bạn, bạn không còn cung cấp năng lượng cho nó. Đây là thiền định thực thụ. Thiền là nghệ thuật của siêu việt.
Trích trong "Cuộc đời của luận sư Rajneesh Chandra
Sau 5,6 năm tu học thực hành thiền quán ở Miến và ngày nay đã được một gia đình người Miến dâng cúng một ngôi chùa tại Miến Điện, sư Thư nhà ta đã sưu tầm được một loạt những bài Pháp chọn lọc quanh đề tài quán tâm... do những bậc thầy nổi tiếng mà sư đã chọn lọc thực hành và chia sẻ...
PHÁP HÀNH CHỌN LỌC
Tỳ kheo Nannissara - Sư Thư chọn lọc
ĐÔI ĐIỀU SUY NGẪM
Đơn thuần ghi nhận không thôi thì chưa đủ
1. Nếu thậm chí còn chút ít kỳ vọng nào trong khi thực hành, tâm của chúng ta sẽ trở nên bối rối lẫn lộn. Hãy quan sát thái độ của bạn, đừng trông đợi hay kỳ vọng vào kết quả đạt được.
2. Khi bạn có trí tuệ, sự tinh tấn đã sẵn có mặt.
3. Chánh niệm là ghi nhận cái gì đang xảy ra.
4. Khi tâm được rảnh rỗi, nõ sẽ suy nghĩ.
5. Bất cứ khi nào bạn thất vọng, hãy quan sát nó. Bạn sẽ thấy rằng không có cái gì và không có ai để bạn có thể đổ lỗi là đã gây ra tình trạng này cho bạn.
6. Đưa ra các giả định chính là hoạt động của tâm si.
7. Điều quan trọng là phải học quan sát một cách rõ ràng sự khác biệt giữa đối tượng quan sát và tâm. Cái nào là đối tượng? cái nào là tâm?
8. Bất cứ khi nào có sự buồn bực chán nản, đó là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn đã mong cầu một cái gì đó mà không đạt được.
9. Những suy nghĩ có thể lừa dối bạn, nhưng cảm thọ không thể nào lừa dối bạn được. Các cảm thọ là rất thật.
10. Việc muốn nói chuyện và việc không muốn nói chuyện đều là những vấn đề giống nhau.
11. Việc bạn muốn hay không muốn làm một cái gì đó thì không quan trọng. Hãy tự hỏi xem mình có cần làm điều đó hay không.
12. Đừng chú ý tới tiếng động mà hãy ghi nhạn việc bạn đang lắng nghe. Lắng nghe là bao hàm cả việc nhận biết tiếng động. Tương tự như vậy đối với việc nhìn, ngửi, nếm…
13. Những phiền não nhỏ sẽ tăng trưởng phát triển. Nhưng rốt cục chúng ta cần phải quan sát được những biểu hiện thậm chí là nhỏ nhất của tham và sân.
14. Tại sao bạn đang làm điều này? Liệu là bạn muốn hay bạn cần cái đó? Liệu nó có phải là điều thích hợp để làm trong hoàn cảnh hiện tại không?
15. Khi không còn có tham và sân, bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn.
16. Chỉ đặt ra câu hỏi mà đừng tìm kiếm câu trả lời. Câu trả lời sẽ tới khi tâm đã thu thập đủ dữ liệu của vấn đề.
17. Đừng tự nhắc nhở mình phải kiên nhẫn, hãy quan sát sự mất kiên nhẫn của bạn.
18. Trí tuệ có thể kiểm soát cái tâm, nhưng bạn không thể kiểm soát tâm của mình được.
19. Đừng cố gắng duy trì sự quân bình mà hãy cố gắng giữ gìn chánh niệm.
20. Nếu có những vấn đề trong gia đình mình, bạn phải giải quyết chúng ở nhà. Bạn không thể giải quyết vấn đề đó tại trung tâm thiền.
21. Hãy coi trọng kiến thức và sự hiểu biết mà bạn có được. Thực hành nhiều tới mức có thể và bằng long với bất kỳ kết quả nào đạt được.
22. Bạn đang chú ý tới cái gì? Đang nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm, nếm hay đang suy nghĩ? Liệu bạn có chìm đắm vào việc nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm đó không? Liệu bạn có miên man suy nghĩ không? Đừng để bị các thói quen cũ lôi kéo, hãy rèn tâm của mình.
23. Khi bạn có một thái độ sai lạc, cái tâm không thể nào hùng mạnh được. Khi tâm trở nên hùng mạnh, nó có thể quan sát bất kỳ cái gì có thể. Đó chính là hoạt động của Pháp, không có ai tham gia vào đó cả. Đừng bao giờ quá cố gắng để quan sát bất kỳ cái gì. Sự háo hức quan sát là biểu hiện của tâm tham.
24. Đừng cố gắng để xem tâm ở đâu, nơi trốn hay trú xứ chỉ là khái niệm. Bạn nhận biết được tâm thông qua sự hoạt động hay sinh hoạt của nó.
25. Cái chúng ta gọi là tâm dự kiến, đó chỉ là suy nghĩ. Bạn có thể dự kiến một vấn đề nào đó nhưng bạn vẫn chưa làm bất kỳ điều gì cả vì tác ý chưa đủ mạnh. Còn tác ý thực sự thì không phải là suy nghĩ, nó chỉ là những xung lực hay năng lượng của tâm.
26. Biết tại sao tâm đang làm điều gì là trí tuệ.
27. Đôi khi một suy nghĩ quá vi tế tới mức bạn không thể biết được liệu nó có bị phiền não chi phối hay không, nhưng bạn có thể cảm nhận được điều đó.
28. Sự hiểu biết thực sự về khổ đế sẽ làm giải thoát khổ đau, nó sẽ làm cho tâm ta được tự do.
29. Lúc mới bắt đầu thực hành suy nghĩ sẽ dừng lại ngay khi bạn ghi nhận nó. Bạn không thể vừa ghi nhận mà vừa suy nghĩ. Chỉ khi nào chánh niệm trở nên mạnh thì bạn mới có thể quan sát được suy nghĩ.
30. Khi thực sự hiểu biết bản chất của hiện tượng sự vật, bạn sẽ không bao giờ quên được điều đó.
31. Chúng ta phải nhận ra được các phiền não gây tác hại ra làm sao. Phải mất nhiều thời gian cho tới khi tâm thực sự chán nản đối với các phiền não. Chỉ hiểu biết về mặt văn tuệ rằng tham sân si là không tốt thì chưa đủ. Thực tế hầu hết mọi người muốn sống chung cùng với tham sân si. Tất cả chúng ta đều trải qua vô vàn những giai đoạn khó khăn trong việc liên tục quan sát các phiền não, không có một ngả tắt nào cả. Chỉ khi tâm thực sự chán ngấy đối với các phiền não nó mới có thể tự giải thoát.
32. Đừng vội vã mà hãy duy trì tiến trình học hỏi.
33. Tại sao khi ở nhà các phiền não trở nên mạnh hơn? Vì đó là nhà của tôi, vợ của tôi, xe của tôi…
34. Nếu bạn thực sự liên tục ghi nhận, những suy nghĩ về nỗi sợ sẽ không thể khởi sinh. Nếu tiếng động chỉ là tiếng động thì trí tưởng tượng sẽ không đi quá xa. Bất cứ cái gì bạn cho rằng mình thấy hay mình nghe được đều chỉ là những khái niệm.
35. Chánh niệm rập khuôn không thể sử dụng được trong cuộc sống thường ngày mà chỉ có chánh niệm tự nhiên làm được điều đó, đó là loại chánh niệm biết làm công việc của nó. Sau đó khi trí tuệ khởi phát sẽ thấy được thiện và bất thiện, nó sẽ từ bỏ những bất thiện để làm việc thiện. Càng thực hành nhiều thì bạn sẽ càng hiểu tiến trình này.
36. Bên trong hay bên ngoài đều chỉ là những khái niệm.
37. Luôn kiểm tra xem tại sao tâm đang làm điều này, nó cảm thấy thế nào?
38. Tại sao tâm trở nên trạo động? Bạn đã làm điều gì trước đó? Hãy ghi nhớ kiểm tra điều này!!
39. Khi bạn trở nên bối rối trạo động thì chính là lúc cần phải thực hành.
40. Khi tâm được bình an tĩnh lặng không phải là do đối tượng quan sát mà là do có sự thích thú, thái độ chân chánh và tính liên tục của chánh niệm.
41. Nếu ở trung tâm thiền bạn không thể thực hành nói chuyện có chánh niệm thì bạn không thể làm được điều đó ở bên ngoài.
42. Nếu bạn nghĩ rằng mình có một việc rất quan trọng phải xử lý, hãy dừng lại và tự hỏi xem liệu nó có thực sự quan trọng không, tại sao bạn lại háo hức nghĩ tới việc đó như vậy.
43. Trong khi làm việc, sự tích tụ căng thẳng sẽ bị chậm lại hoặc thậm chí ngừng hẳn nếu bạn thực hành chánh niệm về hơi thở trong một phút đều đặn hàng giờ hay bất kỳ khi nào bạn có thời gian.
44. Khi mới bắt đầu hành thiền mọi người không có tín tâm hoặc nó chưa đủ mạnh để duy trì việc thực hành, do vậy họ cần nhiều động lực khích lệ. Tín tâm cần có thời gian để phát triển.
45. Cái bạn cho là lạc thú thì chính nó là khổ đế.
46. Điều quan trọng là phải loại bỏ sự dính chấp hay cần phải hiểu xem tại sao có sự dính chấp ở đó? Muốn loại bỏ một cái gì đó là do tâm sân.
47. Chánh niệm và trí tuệ sẽ tự động loại bỏ phiền não, chúng ta chỉ có thể tạo ra các nhân duyên thích hợp. Chúng ta cần nhận biết và chấp nhận phiền não.
48. Cảm thấy tự tin cho rằng mình đã hiểu được phiền não đó là do hoạt động của tâm si.
49. Chúng ta cần học đi học lại hay phải trả bài nhiều lần cho tới khi thực sự hiểu được vấn đề.
50. Cái mà bạn chẳng biết bao giờ đủ cả. Trí tuệ hiểu rằng cái gì đang xảy ra và cái gì cần phải làm. Trí tuệ được phát triển ở nhiều góc độ khía cạnh khác nhau.
51. Càng kháng cự lại cái gì đang xảy ra thì bạn càng muốn thay đổi nó, điều đó sẽ trở nên tồi tệ hơn.
52. Hãy suy nghĩ làm thế nào để giữ chánh niệm mà đừng có suy nghĩ về kinh nghiệm xảy ra.
53. Khi bạn thất vọng chán chường về mọi thứ thì đó chính là vấn đề.
54. Chúng ta phải có hành động. Nếu không làm gì cả thì suy nghĩ sẽ kéo dài triền miên. Phiền não thì rất khoẻ và chạy rất nhanh nên trí tuệ cần phải nhanh hơn để tóm chúng lại.
55. Nếu muốn có hiểu biết thực sự thì chúng ta phải thực hành trong những tình huống thực tế.
56. Xem xét khám phá hay trạch pháp tức là có sử dụng năng lượng của trí tuệ.
57. Trí tuệ không bao giờ tin suông; nó luôn xem xét khám phá.
58. Chúng ta phải dùng tới suy nghĩ, nhưng tố chất chúng ta khai thác là trí tuệ. Vấn đề là trí tuệ không phải là bản thân suy nghĩ, nó nằm, nó nằm đằng sau suy nghĩ, sự biểu đạt, thái độ chân chánh và sự hiểu biết.
59. Sự hiểu biết để giải quyết một vấn đề chính là trí tuệ.
60. Chúng ta cần sử dụng các khái niệm tục đế để nói về trí tuệ và thực tại chân đế. Khái niệm và thực tại cùng tồn tại.
61. Những ai có nhiều định tâm cần được khích lệ để tìm tòi khám phá.
62. Những ai có bản tánh thông minh, muốn hiểu biết sẽ tự động quan sát kỹ và sâu hơn bất cứ cái gì họ ghi nhận.
63. Trí tuệ không bao giờ dễ dàng thoả mãn. Trí tuệ hiểu rằng nó luôn có thể đi xa hơn.
64. Nếu cho rằng mình có thể dễ dàng thoả mãn bạn sẽ chịu đau khổ.
65. Những ai thông minh sẽ thực hành chăm chỉ hơn.
66. Muốn hưởng một cuộc sống an chính là sự biếng nhác
67. Hãy thận trọng khi đưa ra một nguyện lực. Mọi người thường đưa ra nguyện lực mà thậm chí không xem xét tới khả năng thực tế của họ.
68. Chúng ta không thể ngăn cản được các phiền não mà phải học cách xử lý chúng. Những ai chơi game thì hiểu điều này rất rõ. Bạn phải giải quyết các vấn đề hay vượt qua các khó khăn trước khi trước khi có thể tiến tới một mức độ cao hơn.
69. Chúng ta không thể loại bỏ một phiền não bằng cách sử dụng một phiền não khác. Bất cứ khi nào bạn xử lý một phiền não chúng ta cần ghi nhận khách quan mà mà không có bất kỳ sự can thiệp nào. Chúng ta cần nhận biết, quan sát và hiểu xem cái gì đang xảy ra. Bất kỳ khi nào cho rằng một đối tượng nào đó là xấu hay không tốt tức là chúng ta đã tạo ra sự sân hận. Hãy kiểm tra lại thái độ của bạn.
70. Sự ngã mạn khởi sinh liên tục, nhưng đối với tâm thì nó cũng chỉ là một đối tượng. Bạn có thể học cách nhận biết sự có mặt hay vắng mặt của sự ngã mạn này.
71. Bất cứ khi nào bạn để tâm rảnh rỗi phiền não sẽ tấn công.
72. Có ít nhất 2 nguyên nhân chủ yếu tác động tới kinh nghiệm hiện tại của bạn, đó là: Động lực của các thói quen tốt xấu và việc mà bạn hiện đang làm.
73. Bất kỳ khi nào thấu hiểu được một sự vật hiện tượng bạn sẽ kinh nghiệm được cảm giác của sự tự do.
74. Mọi người không muốn sống cùng sự vật như nó đang là mà họ luôn mốn sự vật hiện tượng diễn ra theo ý mình.
75. Nếu bạn không có sự hiểu biết thông thường thì làm sao hy vọng có được tuệ giác thiền quán.
76. Bản chất của Pháp là nếu bạn đạt được gì thì cũng không vui sướng, mà nếu không đạt được cũng không thất vọng. Nhiều thiền sinh cảm thấy rất vui sướng khi họ có được một kinh nghiệm nào đó và lại rất thất vọng nếu không có được kinh nghiệm đó. Đây không phải là việc thực hành Pháp. Thực hành Pháp không phải để có được một kinh nghiệm mà để có được sự hiểu biết.
77. Có ba loại quan sát: quan sát bằng mắt, quan sát bằng tâm và quan sát bằng tuệ giác.
78. Mục tiêu thực sự là để hiểu sự vật hiện tượng. Hạnh phúc tự động sẽ đi liền sau đó.
79. Trong thiền quán chúng ta muốn biết xem cái gì đang xảy ra, tại sao nó xảy ra như vậy và chúng ta cần phải làm gì với nó.
80. Khoảnh khắc bạn muốn hạnh phúc bình an thì chính đó là vấn đề. Mong muốn là một vấn đề. Chúng ta cần phải thực hành với thông tin đúng đắn, suy nghĩ đúng và thái độ chân chánh.
81. Mỗi khi bạn vội vã háo hức làm hay muốn biết một điều gì đó tâm sẽ bắt đầu tập trung tích tụ và muốn có được kết quả.
82. Sự hiểu biết thực sự chỉ có thể xảy ra trong khoảnh khắc.
83. Giữ giới là làm cái cần phải làm và ngăn ngừa cái không nên làm.
84. Cảm thọ vedana là một loại động từ.
85. Sẽ là sai lầm nếu muốn những người khác kính trọng chúng ta.
86. Hướng tâm tới đối tượng đúng là chánh tư duy.
87. Bạn không thể giả bộ hiểu biết Pháp, trình độ hiểu biết của bạn luôn biểu hiện thông qua lời nói và hành động.
88. Khi không có trí tuệ thì tâm si có mặt.
89. Khi hiểu về trí tuệ tốt hơn thì bạn cũng hiểu tâm si tốt hơn.
90. Tưởng Sanna và trí tuệ Panna hoạt động đồng thời.
91. Chánh niệm quan sát cái đang xảy ra còn trí tuệ biết phải làm gì.
92. Toàn nhân loại không công bằng. Mọi người làm điều bất thiện vì họ không được hiểu biết tốt hơn, đó là do tâm si.
93. Muốn những người khác làm giống bạn là một sự mong muốn ngờ nghệch.
94. Tiến trình để có được sự hiểu biết thường rất đau đớn.
95. Cố gắng duy trì sự chú tâm trên đối tượng là tà tinh tấn.
96. Bất cứ cái gì bạn nhận biết cũng chỉ là đối tượng. Tất cả các đối tượng đều là hiện tượng tự nhiên. Hãy để chúng xảy ra.
97. Mỗi khi bạn đánh giá một sự vật hiện tượng là tốt hay xấu thì tâm si đang tóm chặt lấy bạn.
98. Bất kể bao nhiêu điều bất thiện bạn đã làm, trí tuệ có thể giải phóng bạn ngay trong kiếp sống này.
99. Bạn đã từng có hay chưa một khoảnh khắc bình an mà tuyệt đối không có mong muốn, lo âu, khắc khoải?
100. Khi tâm cảm thấy hỷ lạc do có sự hiểu biết nó sẽ được khích lệ để quan sát sâu hơn.
101. Tìm tòi khám phá là quan sát cái đang xảy ra để hiểu được toàn bộ bức tranh.
102. Hành thiền là đang nuôi dưỡng tưới tẩm các thiện tâm.
103. Có được chánh niệm tự nhiên cũng giống như việc lái xe. Bạn biết phải làm gì, làm ra sao và cần chú ý tới cái gì.
104. Cái gì đang xảy ra ngay bây giờ?
105. Tại sao chúng ta thích những cái đó? vì chúng ta không coi chúng như chúng đang hiện có - đúng như thực tế của chúng.
106. Thực tại không có hướng và không đi về đâu cả.
107. Sự vật hiện tượng không xảy ra vì bạn muốn chúng xảy ra mà do các điều kiện nhân duyên đã chín muồi.
thucduong.vn
