- Tham gia
- 14/12/11
- Bài viết
- 234
- Điểm tương tác
- 79
- Điểm
- 28
SỐNG TRONG HIỆN TẠI
Ven.VISUDDACCARA
Chúng ta thường nói về chuyện "sống trong hiện tại".Nhưng "sống trong hiện tại " thật ra có ý nghĩa thế nào ? Có phải là chúng ta không nghĩ tới quá khứ hay tương lai?Nhưng làm sao chúng ta có thể không nghĩ đến quá khứ hay tương lai ?Điều đó không thể có được và cũng không phải là điều nên làm , vì có những lúc chúng ta cần phải nhớ về quá khứ và dự phóng cho tương lai.Do vậy chúng ta cần thảo luận , mình hiểu " sống trong hiện tại " như thế nào ?
Sống trong hiện tại có nghĩa là sống thật tốt trong hiện tại, sống thật thiện xảo trong hiện tại. Phải làm thật tốt những việc mà chúng ta phải làm ngay bây giờ , bởi lẽ đó sẽ là điều bảo đảm tốt đẹp nhất cho tương lai, và chúng ta cũng sẽ không hối tiếc khi nghĩ ngược về quá khứ. Thật vậy , chúng ta sẽ chỉ có niềm vui , vui vì đã sống một cuộc sống tốt lành và đã làm những điều lành .
Làm sao chúng ta sống thiện xảo trong hiện tại ?Để được vậy chúng ta cần có trí huệ , tỉnh giác và sự thông hiểu . Chúng ta cần biết cách trụ tâm thức chúng ta , trấn tĩnh tâm thức chúng ta , lèo lái tâm thức chúng ta đi đúng hướng - tránh xa hướng không lành mạnh và tiến gần đến hướng lành mạnh.
Để sống lành mạnh chúng ta cần có tỉnh giác , chúng ta cần vận dụng tỉnh giác bằng nhiều cách khác nhau.Làm sao ?Tỉnh giác cũng giống như một con chó giữ nhà cho chúng ta . Mỗi khi một ý nghĩ không lành mạnh nổi dậy, tỉnh giác có thể báo động cho chúng ta . Nó có thể nói :" Cái này không lành mạnh . Chúng ta không nên suy nghĩ hay đối đáp như vầy". Và khi đã nhận ra được như vậy, chúng ta có thể kiềm chế điều không lành mạnh. Chẳng hạn khi cơn giận nổi lên, tỉnh giác có thể nói :" Này , coi chừng đấy nhé. Bạn đang lên cơn giận. Bạn cần nhìn vào cái giận của mình . Bạn cần tự kiểm soát bản thân mình và nguôi đi.Bạn đừng nói hay làm điều gì mà bạn có thể hối tiếc sau này " v v và v v...Thật ra , trong trường hợp này chẳng phải chỉ có tỉnh giác làm việc không mà thôi . Trước hết , tỉnh giác phát hiện ra cơn giận.Rồi với trí huệ và sự thông hiểu , chúng ta có thể nghĩ lại và tự cảnh giác là đừng trút thêm vào cơn giận .
Các trạng thái tâm thần khác như âu lo và nôn nóng cũng tương tự như vậy .Tỉnh giác cũng nhận ra gần đây chúng ta đã trở nên lo lắng , đã áp dụng đạo pháp một cách sơ sót trong cuộc sống hằng ngày của mình , chú ý kỹ bất cứ việc gì mình làm , chúng ta có thể kiềm chế cái tâm thức lang bang lo lắng của chúng ta . Nếu sống trong hiện tại càng lúc càng nhiều hơn , sống từng khoảnh khắc này đến khoảnh khắc khác , từng ngày này qua ngày khác , làm mức tốt nhất mà chúng ta có thể làm được , giải quyết từng vấn đề khi chúng mới xuất hiện , thì chúng ta sẽ không đủ thì giờ để khóc than và lo rầu . Chúng ta sẽ SỐNG : nghĩa là chúng ta sẽ sống đẹp
Thế thì tỉnh giác và trí huệ đi song hành với nhau . Nếu một tâm thức không lành mạnh nổi lên, tỉnh giác sẽ báo động chúng ta , và chúng ta có thể ngăn chặn nó lại.Nếu một tâm thức lành mạnh nổi lên, tỉnh giác cũng biết được. Chúng ta có thể chấp nhận cái tâm thức lành mạnh, chúng ta có thể khuyến khích những tâm thức có suy nghĩ như vậy trỗi dậy thêm .
Tỉnh giác cũng có tính chất của ký ức và hồi tưởng .Do vậy cho nên thỉnh thoảng tỉnh giác cũng nhắc nhở chúng ta về tính cách vô thường , khổ , và vô ngã của cuộc đời . Khi suy nghiệm thường xuyên về ba đặc tính này của cuộc sống , chúng ta có thể sống một cách hiểu biết hơn , ít bị hơn cái loại dính mắc làm chúng ta đau đớn .
Khi vận dụng tỉnh giác bằng nhiều cách khác nhau như vậy , chúng ta sẽ sống một cách thiện xảo trong hiện tại . Chẳng những vậy chúng ta cũng sẽ từ từ phát triển thêm nhận thức của chúng ta về tính cách vô thường , khổ , và vô ngã của cuộc sống , cũng như của cái tâm thức và thân xác này .
Ở một mức cao hơn, tỉnh giác có thể nghiệm rõ , một cách trực tiếp và sống động , sự đến và đi của các hiện tượng tâm thức và thể chất . Điều này có thể thực hiện pháp Thiền Quán minh sát .Khi chúng ta ngồi thiền , đặc biệt là trong một khóa tu thiền tập trung cao độ, chúng ta sẽ quan sát rất cận kề cái bản chất của tâm thức và thân xác của chúng ta . Khi trình độ tập trung của chúng ta phát triển , chúng ta sẽ có khả năng thấy rất rõ ràng các hiện tượng tâm thức và thể chất đến rồi đi liên tục, rằng chúng không còn giống nhau cho dù chỉ giữa hai khoảnh khắc .Cái nhìn trực chỉ như vậy có thể dẫn đến điểm cao nhất là đạt tới nội quán về đạo quả và do đó chứng Niết bàn .
Do vậy, chúng ta có thể thấy rằng sống trong hiện tại có nhiều sắc thái khác nhau. Có mặt liên quan tới cách sống thiện xảo hằng ngày , và có mặt khác là sự nhận thức trực tiếp những hiện tượng xảy ra trong hiện tại khi ngồi thiền Minh Sát . Cái loại sau mới là cái mà tất cả chúng ta cuối cùng rồi đều phải tỉnh ngộ nhận ra , bởi lẽ chỉ bằng cái nhìn trực chỉ như vậy chúng ta mới có thể thực sự thông hiểu tính chất vô thường , khổ , vô ngã của cái tâm thức và thân xác này .Hiểu được như vậy , chúng ta có thể cắt bỏ vĩnh viễn những phiền não tham ,sân, si của chúng ta .Một khi những phiền não này đã bị loại trừ , chúng ta sẽ không còn bị đau khổ dày vò tâm trí nữa . Chúng ta sẽ trở nên dịu nguội lại. Chúng ta sẽ sống kiếp sống cuối cùng của chúng ta trong vai trò A la hán và không tái sinh nữa . Dĩ nhiên , hiện giờ có lẽ chúng ta còn quá xa vời cái mục tiêu này , nhưng , với cách sống thiện xảo và tỉnh thức , chúng ta đã ngăn chận phiền não của chúng ta .Đức Phật nói , tỉnh giác đóng vai trò kiềm chế , và thông qua trí huệ càng ngày càng sâu sắc chúng ta có thể dần dần cắt đứt các phiền não .
( còn tiếp )