- Tham gia
- 27/10/06
- Bài viết
- 1,775
- Điểm tương tác
- 90
- Điểm
- 48
<b><big><big><big>Khóa Hư Lục</big></big></big>
Tác giả: Hoàng Đế Trần Thái Tông<small><small><small>
</small></small></small>Dịch giả: HT. Thích Thanh Kiểm</b>
Tác giả: Hoàng Đế Trần Thái Tông<small><small><small>
</small></small></small>Dịch giả: HT. Thích Thanh Kiểm</b>
---o0o---
<b><big>QUYỂN THƯỢNG</big></b>
<b><big>VĂN KHUYÊN PHÁT TÂM BỒ ĐỀ
</big></b>
<b><big>VĂN KHUYÊN PHÁT TÂM BỒ ĐỀ
</big></b>
Ôi! Vật quý nhất đời chỉ là vàng ngọc vậy. Song xét tới chỗ quan trọng, chỗ luyến tiếc, lại không thể sánh bằng thân mạng. Ví như có nhà giầu sang, được người vời làm đại-tướng, dùng vàng làm áo giáp hộ thân, đến lúc lâm chiến, khi gươm đao tiếp nhau, có lúc phải bỏ áo giáp kéo gươm mà chạy, chỉ mong bảo toàn tính mạng, áo giáp bằng vàng kia, đâu còn đoái hoài đến. Liền biết, cái quý trong của vàng cũng không đủ so sánh với thân mạng chính là nghĩa đó. Người đời nay không thế, lại quý vật mà khinh thân. Họ không biết thân này có 3 điều khó gặp. Những gì là ba. 1.- Trong vòng lục đạo, duy con người là quý. Đến khi nhắm mắt qua đời, tối tăm mờ mịt, chẳng biết chỗ đi về đâu. Hoặc vào đường địa ngục, A-tu-la hay ngã quỷ, súc sinh, chẳng được làm người, đó là điều khó gặp thứ nhất. 2.- Đã được làm người, hoặc lại sinh vào chốn man-di, tắm cùng khúc sông, ngủ cùng giường niệm, tôn ty lẫn lộn, trai gái sống chung, chẳng đượm gió nhân, không nhuần Thánh hóa, đó là điều khó gặp thứ hai. 3.- Tuy được sinh nơi văn-hóa nhưng sáu căn chẳng đủ, bốn thể không toàn, mù điếc ngọng câm, gù khom khập khiễng, miệng mũi hôi thối, thân hình nhớp nhơ, thấy chẳng cùng gần, chúng không thích tới. Tuy ở chỗ văn minh cao độ, nhưng khác gì ngoài chốn hoang-vu, đó là điều khó gặp thức ba. Nay đã được làm người, được sinh nơi trung-tâm văn-hóa, lại sáu căn đầy đủ, thật đáng quý thay. Phàm người ở đời, chỉ bon chen đường danh lợi, thương tổn tinh thần, mệt nhọc thể xác, bỏ phần cao quý nơi thân mạng mình, theo cái đáng khinh nơi của cải nọ, chẳng khác gì như kẻ ăn bánh quên vợ, ngậm cơm quên mép (1). Tuy nói thân này là quan trọng, nhưng vẫn chưa quan trọng bằng chí đạo. Nên Khổng-Tử nói: "Buổi sớm được nghe đạo, chiều có chết cũng vui" (2). Lão-tử nói: "Ta sở dĩ có cái lo lớn, vì ta có thân" (3). Đức Thế-Tôn khi cầu đạo thì bỏ thân cứu hổ. Há chẳng phải đều là chỗ khinh thân trọng đạo của ba bậc Thánh-nhân đó sao? Than ôi! Cái quan-trọng của thân mạng còn nên bỏ để cầu đạo vô-thượng bồ-đề, nữa là phần đáng khinh nơi vàng bạc của báu mà lại luyến tiếc ư! Ôi! Trong ấp mười nóc nhà, còn có người trung tín (4), lẽ nào tất cả ở đời, há lại không có người thông-minh sáng suốt hay sao? Hãy nghe theo lời ấy, nên chăm lo tu học, chớ có nghi ngờ. Trong kinh nói: "Một khi mất thêm người, muôn kiếp khó trở lại. Thật đau đớn xiết bao! Thế nên Khổng-Tử nói: "Người mà không chịu làm, ta chẳng biết làm sao được".
Ôi! xét cho rõ: Trăm năm ánh sáng, trong một sát-na; bốn đại huyễn thân, đâu hay lâu đặng. Trọn ngày ruổi rong nghiệp thức (5), quanh năm đắm đuối trần-lao (6). Không biết một tính viên-minh, chỉ theo sáu căn tham dục. Giàu sang nhất mực, khó tránh 2 chữ vô thường; công danh nhất đời, chẳng thoát một trường đại mộng. Tranh nhân tranh ngã, rốt cuộc thành không. Khoe giỏi khoe hay, đều là chẳng thật. Gió lửa tiêu tan bao già trẻ, núi khe rủa nát mấy anh hùng. Mái xanh chưa mấy, tóc bạc vội lấn dần; kẻ mừng vừa đi, người viếng len chân tới. Một bao máu mủ, chuỗi năm luyến tiếc ân-tình; bảy thước xương khô; rông rỡ tham lam của báu. Thở ra khôn bề thở lại, ngày nay khó đợi ngày mai. Sông yêu chìm nổi chẳng lúc ngơi, nhà cháy nấu nung ngày nào hết. Chẳng nguyện xa lìa lưới nghiệp, chỉ vì chưa có công phu. Diêm-La-Vương bỗng chốc lại đòi. Thôi Tướng-công (7) nào cho thêm hạn. Ngoảnh lại người thân đều chẳng thấy, cuối cùng nghiệp báo tự mình mang. Quỷ vương ngục tốt, mặc sức khảo tra; rừng kiếm núi đao, vô phương chống đỡ. Hoặc giam trong vòng vây sắt, hoặc ở dưới núi ốc-tiêu (8). Chịu vạc dầu thời muôn chết ngàn sinh, phải chém chặt thời một dao hai khúc. Đói nuốt sắt nóng, khát uống đồng sôi. Mười hai giờ cam chịu đắng cay, năm trăm kiếp chẳng thấy hình dạng. Chịu hết tội nghiệp, lại vào luân hồi. Mất hẳn dáng người thuở xưa, đổi ra thân hình hiện tại. Đội yên ngậm sắt, mang lông đeo sừng. Lấy thịt nuôi người, đem thân trả nợ. Sinh bị khổ đau dao thớt, sống gặp tai vạ lửa sôi. Chồng chất oán thù, cùng nhau rỉa thịt. Khi đó mới hối, học đạo không nền. Chi bằng gấp rút đảm đương, chớ để đời này lỡ dở.
Thích-Ca văn-phật, bỏ hoàng cung đến thẳng tuyết sơn; Cư-sĩ Bàng-Công (9) đem gia tài hết dìm biển cả. Chân-Võ (10) chẳng lên ngôi báu, chi lo tu hành; Lã-Công (11) đã chuộng thần tiên, còn siêng tham vấn. Tô học-sĩ (12) thường thân Phật-Ấn, Hàn-Văn-Công (13) còn lễ Đại-Điên. Bùi-Công (14) đoạt hốt ở Thạch-Sương, Phòng-Tướng (15) hỏi pháp nơi Quốc-Nhất. Diệu-Thiện (16) chẳng kén phò-mã, thành Phật không ngờ; Lục-Tổ (17) vừa gặp khách hiền, nghe kinh đốn ngộ. Đạo Thiền nếu không thú vị, Thánh hiền sao chịu quy-y. Hoa-Lâm (18) cảm 2 cọp theo hầu, Đầu-Tử có 3 chim báo sáng. Lý trưởng-giả (19) giải kinh mà thiên-trù dâng cỗ, Tu-Bồ-Đề (20) tĩnh tọa mà Đế-Thích tung hoa. Đạt-Ma (21) một dép về Tây, Phổ-Hóa (22) rung chuông bay bổng. La-Hán (23) tham thiền ở Ngưỡng-Sơn hòa-thượng. Nhạc-Đế (24) thọ giới ở Tư-Đại thiền-sư. Kính-Sơn (25) đến nay vẫn được Long-Vương dâng cúng; Tuyết-Phong (26) từ trước, hay khiến người gỗ mở rừng. Đó là những thể nghiệm nhân do, chớ tự sinh nghi ngờ lùi bước. Cáo đồng (27) còn nghe pháp Bách-Trượng, ốc văn hay hộ kinh Kim-Cương (28). Mười ngàn cá bơi (29) nghe hiệu Phật hóa làm Thiên-Tử năm trăm dơi lượn (30), nghe tiếng pháp đều đặng Thánh-hiền. Trăn nghe sám (31) được sinh thiên, rồng nghe kinh mà ngộ đạo (32). Vật kia còn hay lãnh ngộ, nữa người sao chẳng hồi tâm. Hoặc có kẻ vùi đầu ăn uống mà uổng một đời, hoặc có kẻ lầm lối tu hành mà không xét lại. Hay đâu, bồ-đề tính-giác, ai nấy viên-thành; sao biết, bát nhã căn lành, người người đầy đủ. Hỏi chi đại-ẩn, tiểu-ẩn (33), chẳng kể tại gia xuất gia. Không nề tăng tục, chỉ cốt biện tâm. Vốn không gái trai, chẳng nên trước tướng. Người chưa tường còn chia tam-giáo (34), Liễu được thấu đều ngộ nhất tâm. Nếu hay chiếu sáng rọi về, đều được thấy tánh thành Phật. Lại nữa, thân người dễ mất, Phật pháp khó nghe. Muốn vượt sáu ngả mãi xoay tròn, chỉ có nhất thừa là đường tắt. Nên tìm chính kiến, chớ tin ta sư. Ngộ được chính là chỗ vào, làm xong mới hay thoát tục. Bước bước xéo đạp thật địa, đầu đầu mang đội hư không. Khi dùng thời muôn cảnh đều phô, thu lại thời mảy may hết sạch. Vượt lên chỗ chẳng tương quan sinh tử, thấu tới cơ khó thấu hiểu quỷ thần. Là phàm là thánh, cùng vào một đường; hoặc oán hoặc thân, cùng chung hổng mũi. Thật ngộ như thế, con trệ nửa đường. Ngưng nói hướng thượng tam huyền (35), cần rõ một bước sau chót (36). Hãy nói, tức là hiện nay gọi cái gì là một bước sau chót.
Non xanh thoai thoải nhìn trời rộng,
Sen biếc ngạt ngào đượm nước hương (37).
Sen biếc ngạt ngào đượm nước hương (37).
Sửa bởi Amin: