Vô ngôn- Tuyệt lự.

Lovingthesilenttears nói:

Khi tôi không nghĩ, không cầu
Khi tôi vô thức, thiền sâu một lòng
Không gian bừng ánh sáng trong (?)
Phải chăng... nơi đó ngoài vòng tư duy?

Nhấn để mở rộng...

Vô Ưu nói:

Khi tôi không nghĩ, không cầu
Khi tôi vô thức, Ý... sâu một lòng
Không gian bừng ánh sáng trong (?)
Ồ ồ... nơi đó chỉ là "Không ghi" (vô ký).

Nhấn để mở rộng...

Bình Đẳng Giác nói:

Tôi xin đưa ra nhận xét(cái hiểu của riêng tôi ) đối với bài của đạo hữu tiếng anh (ý bạn là gì) là thuộc về tâm hành do vô sở đắc ly tất cả,các pháp kia đều xả nhị không,tâm không hụê Nhật tự chiếu.còn bài của bạn vô ưu tôi không có ý kiến gì.

Nhấn để mở rộng...

Vị trí và vai trò của ý thức

Theo Phân tâm học, tâm của con người chia làm hai là ý thức và vô thức. Duy thức học thì phân làm tám và ý thức là một trong tám phần đó. Như vậy, nhìn theo quan điểm nào thì ý thức cũng chỉ là một phần của tâm. Tuy vậy, ý thức rất năng động và có phạm vi hoạt động rất lớn.

Ý thức có thể hướng ra ngoài để tìm hiểu về thế giới, có thể hướng vào trong để tìm hiểu nội tâm, khám phá vô thức. Ý thức có thể duyên được cả ba thời, dung thông cả ba thời quá khứ, hiện tại và vị lai. Ý thức có khả năng liên tưởng, tưởng tượng, trừu tượng hóa, phân tích, tổng hợp, suy luận, kết luận… Ý thức còn có vai trò điều khiển nhiều hoạt động của thân xác. Tóm lại, ý thức là thành phần lanh lợi và đa năng nhất của tâm, nên nó được xem là công cụ chính yếu của triết học và khoa học.

Con người là con vật biết tư duy. Chính tư duy đã làm cho chúng ta khác hẳn với các loài khác. Tư duy là một hoạt động của ý thức.

Nhấn để mở rộng...

Phật bảo đại đức A Nan:

– Tất cả chúng sinh từ vô thỉ đến nay, quá nhiều điên đảo(38), hạt giống nghiệp tự nhiên chiêu cảm quả khổ, giống như chùm trái ác-xoa(39). Những người tu hành không thể chứng đạo Vô Thượng Bồ Đề, cùng lắm là thành Thanh-văn, Duyên-giác, hay chư thiên; hoặc tệ đến nỗi sa vào hàng ngoại đạo, hay làm ma vương và bà con họ hàng của ma. Như thế là bởi vì không biết được hai thứ gốc rễ, tu tập sai lầm, giống như nấu cát mà muốn trở thành cơm, thì dù trải qua số kiếp nhiều như vi trần, cũng không thể nào thành được. Hai thứ gốc rễ là gì? Này A Nan, một là cái gốc rễ sinh tử từ vô thỉ, tức như hiện nay thầy và mọi chúng sinh đều dùng cái tâm phan duyên(40) mà làm tự tánh. Hai là cái thể tánh thanh tịnh của bồ đề niết bàn vốn có từ vô thỉ, tức như thầy hiện nay, cái chân tâm sáng suốt mầu nhiệm của thầy sinh hiện ra tất cả các pháp, nhưng thầy chỉ duyên được cái bóng dáng còn rơi rớt lại của chúng mà thôi. Do vì chúng sinh quên mất cái tánh sáng suốt vốn có ấy, nên tuy suốt ngày sử dụng nó mà không tự biết, để phải rơi vào các nẻo luân hồi một cách oan uổng. Này A Nan! Nay thầy muốn biết con đường tu xa-ma-tha, nguyện thoát khỏi vòng sinh tử, bây giờ Như Lai lại hỏi thầy...

Tức thì đức Phật đưa cánh tay sắc vàng lên, co năm ngón tay lại, hỏi đại đức A Nan:

– Thầy có thấy không?

Đại đức A Nan thưa:

– Bạch Thế Tôn, con có thấy.

Phật hỏi tiếp:

– Thầy thấy cái gì?

Đại đức A Nan thưa:

– Con thấy đức Thế Tôn đưa cánh tay lên và co năm ngón lại thành cái nắm tay sáng rực, chói cả tâm và mắt con.

Phật hỏi:

– Thầy dùng cái gì để thấy?

Đại đức A Nan thưa:

– Con và đại chúng đều dùng mắt để thấy.

Phật bảo đại đức A Nan:

– Khi nãy thầy nói rằng, Như Lai đưa cánh tay lên và co năm ngón lại thành cái nắm tay sáng rực, chói cả tâm và mắt thầy; bây giờ thầy hãy trả lời câu hỏi của Như Lai: Con mắt thầy có thể thấy, nhưng thầy lấy cái gì làm tâm để nhận biết cái nắm tay chói sáng của Như Lai?

Đại đức A Nan thưa:

– Đức Thế Tôn hiện giờ gạn hỏi cái tâm ở chỗ nào, mà con thì dùng tâm để suy nghĩ xét tìm; vậy con lấy cái có khả năng suy nghĩ đó làm tâm.

Đức Phật quở:

– Sai rồi! A Nan, cái suy nghĩ đó không phải là tâm của thầy!

Đại đức A Nan giật mình kinh sợ, vội vàng đứng dậy chắp tay bạch Phật:

– Nếu đó không phải là cái tâm của con, thì gọi là cái gì?

Phật bảo đại đức A Nan:

– Đó chỉ là những tưởng tượng tạo nên do những hình tướng hư vọng của trần cảnh trước mặt, chúng mê hoặc cái chân tánh của thầy. Do từ vô thỉ đến nay, thầy cứ nhận giặc làm con, bỏ mất cái tính bản lai thường trụ của mình, nên phải chịu lưu chuyển trong vòng sinh tử.

Nhấn để mở rộng...

Lovingthesilenttears nói:

Cảm ơn bạn Thiên Anh đã trích dẫn. Mình xin mô tả trạng thái (không phải là 1 sự giải thích, chỉ có thể là mô tả lại thôi)

Mặc dù thiền đến giờ là 12 năm rồi, nhưng số lần đi vào vô thức thật sự của mình mới chỉ có 3 lần. Lần mãnh liệt nhất là cách đây 1 tuần, một lần ngồi thiền đó hiệu quả bằng 10 năm ngồi thiền bình thường cộng lại (mặc dù thời gian vô thức chỉ xảy ra ngắn ngủi)

Lý do của việc đi vào vô thức: Mình tin là tư duy của mình bị vô minh che phủ, đầy áp đặt, thiển cận. Vì thế để ko bị ảnh hưởng bởi tư duy trong quá trình tu tập, mình đồng tình với việc thiền là phải đi vào vô thức.

Khi đã đưa tư duy của mình về vô thức rồi, ít nhiều cũng sẽ không áp đặt bất cứ điều gì dù trước mặt mình có xảy ra chuyện gì.

Tất cả những xúc chạm của các giác quan lúc đi vào vô thức đó, do không bị ý thức phân tích hay đánh giá, nên nó tồn tại một cách khách quan, cơ thể tiếp nhận thông qua các giác quan nhưng không ghi nhận hay đánh giá (vì lúc đó đang duy trì trạng thái vô thức)

Cho nên mình nhận ra: Mọi thứ đều nằm trong tư duy và cũng nằm ngoài tư duy, bao gồm:
+ Những thứ mình tưởng là đã biết, nhưng hóa ra là chưa biết đầy đủ (và cũng khó lòng mà đầy đủ được, tư duy vốn là vô minh, không có tư duy nào thoát khỏi vô minh hết)
+ Những thứ mình hoàn toàn không biết là nó tồn tại (giống việc uống rượu, nếu chưa uống thì không cách nào tưởng tượng ra vị của rượu)

Mọi thứ đều "Ngoài vòng tư duy" nếu ta không tư duy về nó nhưng ta vẫn tiếp nhận nó
Mọi thứ đó cũng sẽ trở thành "Trong vòng tư duy" nếu ta vừa tiếp nhận nó và tư duy về nó, đương nhiên hệ quả là tư duy chúng ta sẽ làm méo mó nó theo bản ngã của mỗi người.

Cho nên khi bạn Vô Ưu nói đó là "Vô ký - Không ghi" thì cũng đúng. Mình nghĩ bạn Vô Ưu cũng đã trải nghiệm trạng thái đó rồi.

Nếu đã trải qua trạng thái đó rồi thì rất rõ ràng phân biệt nó với các trạng thái khác. Và thật khó để mô tả cho một người chưa rơi vào trạng thái đó hiểu được. Đó cũng là bất cập của việc một người uống rượu rồi mô tả rượu cho 1 người chưa uống bao giờ... Chỉ biết là 1 khi đã rơi vào trạng thái đó rồi thì sẽ nhận ra nó rất khác, vô cùng khác so với các hoạt động tu hành thông thường.

Còn vấn đề về "Không gian bừng sáng..." là sau khi mình kết thúc buổi thiền đó, ngồi hồi tưởng lại lúc thiền thì nhớ là đã xuất hiện 1 cảm giác các không gian khác nhau chồng khít lại thành 1, bừng sáng lên rồi mình ko nhớ sau đó là như thế nào nữa... Nhưng cảm xúc đọng lại khi hồi tưởng (dù ko nhớ gì về những diễn biến trong lúc thiền) đó là 1 cảm giác như 1 người được trở về nhà vậy. Rất tuyệt!

Mình không áp đặt gì về các trải nghiệm đó cả, tại sao tự nhiên xuất hiện cảm giác các không gian trùng khít vào nhau thành 1 thì mình cũng ko rõ, chỉ biết là nó có cảm giác đó.

Nhấn để mở rộng...

Lộ trình của tâm ngang qua năm căn có thể dùng ví dụ sau đây để diễn tả. Một người nằm ngủ dưới gốc cây xoài. Một trái xoài rơi xuống và lăn đến bên mình người ấy. Người ấy giựt mình ngồi dậy và tìm biết cái gì để làm mình giựt mình thức giấc. Người này thấy trái xoài, lượm lên, ngửi và xem xét trái xoài, khi được biết trái xoài đã chín, người ấy ăn trái xoài.
1. "Người ấy đang ngủ" chỉ cho trạng thái thụ động của tâm thức, trôi chảy không có gì làm xao động. Trạng thái này gọi là Bhavanga, hữu phần hay tiềm thức.

Nhấn để mở rộng...