Vô tự Chân kinh. Bài 8. Không Thuyết .- Cách thức tri nhận Chân Như.
* Để Tri Nhận được Chân Như. Đức Phật dùng 2 Chân Lý, cũng là 2 thứ lớp để người đệ tử Phật Tri nhận . Đó là: Tục Đế (đã nói trên). và Chân Đế.
* Để vào được Bản Thể Chân Như phải dùng Chân Đế mà "Trực Nhận". Hay nói cách khác. vào Chân Đế phải dùng KHÔNG THUYẾT.
* Thế nào là Không Thuyết ?
+ Ý Thức có 4 biểu hiện: 1.lời nói, 2.suy nghĩ, 3.văn tự, 4.luận bàn.- Đây là NGÔN THUYẾT. (mà Đức Phật đã dùng trong Tục Đế) .
* Nhị Đế Dung Thông (Kết hợp Tục Đế và Chơn Đế) là con đường vào Chân Đế:
* Nẽo vào Không Thuyết . Thể Nhập Chân Đế.
1a). Đương Niệm Hiện Tiền.- Nẽo vào Không Thuyết.
Bản Thể Tâm hay còn gọi là "Chân Như", vốn Tịch diệt . Trong thể tánh Tịch Diệt uyên nguyên tỉnh lặng ấy, vẫn hàm chứa 2 đặc tính: TỊCH & CHIẾU (hay: Động & Tịnh).
Chúng sanh sai lầm chỉ nhận lấy phần CHIẾU (động) làm tự Ngã. mà bỏ quên mất phần TỊCH (Tĩnh).
+ Thế nào là .- Nhận phần Chiếu làm Tự Ngã ?
- Đó là: Mắt thấy sắc liền chạy theo Nhãn Thức, tai, mũi, lưỡi, thân... nhẫn đến Ý đối Pháp Trần chạy theo suy nghĩ phân biệt. v.v...sanh ra các Thức.
* Vì chỉ là thể Bất Toàn (chỉ có Chiếu, mà thiếu Tịch), nên Không bao giờ là Chân Thật Tâm, mà luôn nhận biết sai lệch (ở đây gọi là Vọng Tâm).
Vọng Tâm luôn nhận biết sai lệch.- Nên chỉ là CHẤP NIỆM.
Nói chung đó là KHỞI NIỆM CHẤP NIỆM. Chấp chuổi Vọng Niệm đó làm Tự Ngã, Thành ra Vô Minh mà che lắp Tâm Chơn Như.
* Nay muốn trở về Chân Như Tâm. - Tất yếu phải trở về nguồn cội Tâm Chân Như. Nguồn cội ấy chính là ĐƯƠNG NIỆM HIỆN TIỀN.- Đó chính là nẽo vào Không Thuyết.
2a). Kinh Phật dạy về Đương Niệm Hiện Tiền.
* Kinh Nhất dạ hiền giả
Đức Thế Tôn dạy:
Quá khứ không truy tìm
Tương lai không ước vọng.
Quá khứ đã đoạn tận,
Tương lai lại chưa đến.
Chỉ có pháp hiện tại,
Tuệ quán chính ở đây,
Không động, không rung chuyển.
Biết vậy, nên tu tập,
Hôm nay nhiệt tâm làm,
Ai biết chết ngày mai?
Không ai điều đình được,
Với đại quân thần chết.
Trú như vậy nhiệt tâm,
Đêm ngày không mệt mỏi,
Xứng gọi Nhất Dạ Hiền,
Bậc an tịnh, trầm lặng.
(K.Trung Bộ Nikaya 132)

* Thiền Định.- Nẽo vào không Thuyết.(Vô Tự)
* Thiền "Hiện pháp lạc trú" là đề mục Thiền định cúa Phật giáo. Ở Đại thừa, pháp này được triển khai sâu hơn .-Gọi là Đương Niệm hiện Tiền
- Nội dung là:
* Thanh Văn: khi đi biết là mình đi, khi đứng biết là mình đứng; khi ngồi biết là mình ngồi ; khi thân hành động như thế nào cũng biết mình hành động, khi đi, khi đến, khi nhìn, khi nhìn ngó, khi co duỗi chân tay, khi cuối đầu, khi ngẩng đầu, khi mặc áo Tăng Già Lê, khi cầm bát, khi ăn uống, khi nói năng,..., dẫn đến khi nhập thiền, khi xuất thiền cũng đều như vậy cả..- Đó là hiện pháp lạc trú. Để từ đây đi vào 4 Thiền định, và an trú vào 4 Thiền định dẫn đến an trú vào Diệt tận định, diệt thọ tưởng định. Làm cho mình được vào Niết bàn tịch diệt.
* Bồ tát: khi đi biết là mình đi, khi đứng biết là mình đứng; khi ngồi biết là mình ngồi ; khi thân hành động như thế nào cũng biết mình hành động, khi đi, khi đến, khi nhìn, khi nhìn ngó, khi co duỗi chân tay, khi cuối đầu, khi ngẩng đầu, khi mặc áo Tăng Già Lê, khi cầm bát, khi ăn uống, khi nói năng,..., dẫn đến khi nhập thiền, khi xuất thiền cũng đều như vậy cả. Nhưng cũng biết rõ chẳng có thân giác, chẳng có tâm giác, chẳng có pháp giác. Vì tất cả là bất khả đắc. Do bất khả đắc nên chẳng thấy có thân quán, tâm quán, giác quán, pháp quán v.v... Để từ đó đi vào 4 Thiền định, và cũng chẳng trú chấp vào 4 Thiền định dẫn đến chẳng trú vào Diệt tận định, diệt thọ tưởng định. chẳng trụ tất cả thiền vị, chẳng mong cầu Niết bàn. Do vậy, mà nhất tâm, tinh tấn trừ tham ưu thế gian. Đó là "Thực tại tuệ giác".-HAY CÒN GỌI LÀ ĐƯƠNG NIỆM HIỆN TIỀN.
- HT. Thích Nhất Hạnh gọi là "Tỉnh thức ngay hiện tại "
- HT. Thích Thanh Từ gọi là "Biết vọng không theo"
- HT. Thích Thiện Trí gọi là "Đương Niệm hiền Tiền".
Gọi chung là ĐƯƠNG NIỆM HIỆN TIỀN.
Tóm lượt: Đương Niệm Hiện Tiền.- Là cái biết ở Nguyên Niệm (đệ nhất sát na) chưa có các Thức tình xen tạp, mà là Biết bằng TRÍ .- Bản Thể hàm chứa Trí là Chân Như.- Vô Tự Kinh.- Bởi vậy nên nói là: Đương Niệm Hiện Tiền.- Nẽo vào Không Thuyết.- Không Thuyết tức Chân Như.