PHỎNG VẤN HT TUYÊN LUẬT SƯ: Thượng MINH Hạ THÔNG
(GNO )LTS: Là một trong những bậc tôn túc dụng công hành trì và nghiên cứu chuyên sâu về giới luật, HT.Thích Minh Thông vừa được cung thỉnh làm Tuyên luật sư Đại giới đàn Huệ Lưu PL.2552 - DL.2008 của BTS THPG TP.HCM. Giác Ngộ đã có buổi tiếp chuyện Hòa thượng về những vấn đề liên quan đến giới trường, sự đắc giới và việc vâng giữ giới luật của Tăng Ni trẻ hiện nay.
PV: Khi sắp tịch diệt, Đức Phật đã khẳng định với hàng đệ tử rằng "Giới luật còn là Phật pháp còn”, phải chăng Ngài tiên liệu được sự hành trì của người xuất gia ở tương lai?
- Thực ra Đức Phật tiên liệu rất nhiều vấn đề trong các kinh luật liên quan đến giới luật chứ không chỉ riêng câu nói trong kinh Di Giáo. Có một thời gian, lúc vào trong cung thọ trai nhân lễ cúng cho vua cha của Ba Tư Nặc, Đức Phật có bảo La Hầu La rửa bình bát. Khi rửa, La Hầu La làm bình bát rơi và vỡ ra làm năm phần. Nhân sự kiện này, Đức Phật tiên đoán rằng sau khi Ngài nhập Niết bàn, giới luật chia ra năm bộ: Thập tụng, Tứ phần, Ngũ phần, Giải thoát giới và Ma tăng kỳ v.v.... Và sau này Ngài còn nói đến những vấn đề khác về mười điều phi pháp, về thời mạt pháp thông qua sự kiện A Nan thất mộng.
Riêng với câu nói trên, Đức Phật ngoài việc nhắc nhở người xuất gia xem trọng giới luật vì giới luật vẫn mãi là người thầy vĩ đại, Ngài còn cho thấy viễn cảnh phạm giới của một bộ phận Tăng Ni. Đây là một điều có thật và cần phải gióng lên một tiếng chuông cảnh tỉnh.
- Hòa thượng nhận xét ra sao về thực trạng hành trì giới luật của người xuất gia trẻ hiện nay?
- Đa số Tăng Ni trẻ hiện nay rất ham tu, hiếu học và tha thiết giữ giới nhưng vẫn thiếu môi trường tốt để nuôi dưỡng điều đó. Qua đó cho thấy trách nhiệm của chư tôn túc lãnh đạo Giáo hội và những người đi trước là rất quan trọng. Tôi luôn tha thiết mong muốn xây dựng lại một giới trường mà ở đó Tăng Ni trẻ phải được nuôi dưỡng tu tập để khỏi rơi vào cảnh "Tăng ly chúng Tăng tàn..." mà chư Tổ đã cảnh báo. Ngày xưa có Phật học viện nội trú và đã làm tốt công tác này, xây dựng cho người xuất gia một đời sống phạm hạnh đúng chuẩn mực.
l Phải chăng xã hội hiện đại làm cho người xuất gia trẻ khó nghiêm trì giới luật?
Hoàn cảnh của cuộc sống hiện nay làm cho người trẻ có xu hướng chạy theo học vị mà quên đi giới luật và các nếp sống thiền môn.
Do vậy, muốn vượt qua những cám dỗ, người xuất gia trẻ phải dụng công hết mực trong tu tập và luôn tâm niệm quay về các khuôn phép vốn có.
Nếu cùng ở trong các tu viện và nơi nội trú tập trung trẻ thì Tăng Ni sẽ hạn chế rất nhiều điều.
Ngoài ra người xuất gia trẻ cũng cần được dạy điều nào nên giữ miên mật, điều nào có thể được linh động mà theo thuật ngữ luật: khai, giá, trì, phạm.
- Tinh thần của giới luật ngày nay được hiểu như thế nào để phù hợp với trào lưu xã hội?
- Trong quyển 22 Bộ luật Ngũ phần, Đức Phật nói rất rõ những gì mà hiện nay thấy không phù hợp thì có thể lược bỏ đi, những gì thấy cần thiết thì có thể thêm vào. Nếu hiểu đúng tinh thần giới luật thì rất thoải mái đối với người hành trì. Có nhiều quan điểm cần thay đổi giới luật, theo tôi không quan trọng mà vấn đề hiện nay là phải hiểu cho phù hợp với hoàn cảnh và xem đó như gương soi của cuộc sống tu tập.
-Đâu là những yếu tố đảm bảo cho người cầu pháp được đắc giới trong một giới trường?
Điều quan trọng nhất vẫn là làm sao cho vô tác giới thể được phát sinh.
Có ba điều kiện mà bất cứ giới đàn nào cũng phải vun bồi để minh chứng cho sự thành tựu trong nhiệm vụ thiêng liêng này:
- Giới sư thanh tịnh,
- Dàn tràng trang nghiêm,
- Giới tử phải thể hiện sự phát tâm dõng mãnh, khát ngưỡng giới pháp.
Một khi trọn vẹn các phương diện này thì lúc đó vô tác giới thể sẽ hiển hiện với công năng làm tăng trưởng các điều thiện và dừng các điều ác (nhậm vận hành thiện, nhậm vận chỉ ác). Còn ngược lại, nếu không có vô tác giới thể thì bản thể Tỳ kheo sẽ không đủ điều kiện phát sinh.
Ngoài ra, cũng cần quan tâm đến các thủ tục trong quá trình truyền giới. Theo ngài Trí Húc, khi truyền giới Tỳ kheo, có hai điều không thể sửa được:
Thứ nhất, chỉ cho tối đa ba giới tử vào một lần tấn đàn vì nếu 4 giới tử là đã thành Tăng;
Thứ hai, phải bạch Tứ yết ma.
Đối với truyền giới Sa di thì bao nhiêu giới tử vào tấn đàn vẫn không sao. Có thể nói đây là một quy định mà giới sư phải biết rõ.
- Giới tử cần phải làm những gì sau khi thọ giới?
- Trong Luật có dạy: thọ - học - hành trì. Do vậy khi thọ giới xong, tự thân mỗi giới tử cần phải học để biết điều nào là tánh giới, giá giới mà hành trì cho đúng. Tánh giới là vùng đất chết, phạm rồi thì không thể cứu được nên tuyệt đối phải giữ. Trong khi đó giá giới có thể linh động cho phù hợp với những thay đổi của xã hội. Chúng tôi cũng cần thông tin thêm là sau Đại giới đàn này, các Tăng Ni trẻ sẽ được giữ lại một tuần để chúng tôi hướng dẫn những điều cơ bản nhất về giới luật.
-Lời nhắn nhủ của Hòa thượng đối với các giới tử sắp đăng đàn thọ giới?
- Tôi tha thiết mong giới tử đã phát tâm thọ giới cần phải vâng giữ, xem giới như là một của báu. Chỉ có vâng giữ giới luật mới làm nên hình ảnh của người xuất gia, đóng góp vào việc xây dựng Giáo hội nói chung và cho bản thân nói riêng. Đức Phật luôn khẳng định một khi chư Tăng còn giữ giới luật thì Phật pháp sẽ mãi trường tồn.
-Chân thành cảm ơn Hòa thượng!
