- Tham gia
- 19/4/18
- Bài viết
- 783
- Điểm tương tác
- 212
- Điểm
- 43
trích Vết chân Tự Ngã trên đường về Không - Nhà xuất bản Ananda Viet Foundation - phần 3: Mộng thoát luân hồi
Dẫn nguồn: thuvienhoasen.org
1. PHÁ GIỚI
Đạo Phật đang phát triển rộng rãi đến nhiều tầng lớp. Rất nhiều các bậc tri thức, các nhà khoa học chân chính, đến cả những người vốn bảo thủ đã sớm hướng vào nội giới tìm con đường giải thoát theo như lời dạy của đức bổn sư. Gặp được Phật pháp chính là cơ hội lớn, may mắn nhất trong mỗi đời người. Một câu “A Di Đà Phật” lọt vào tai rồi sẽ thành chủng tử Bồ đề, người ấy có cơ hội thoát khổ vĩnh viễn trong những kiếp vị lai một khi được sanh về Cực Lạc.
Hoan hỷ niệm, quên thời gian không gian, một lòng hướng về cõi Tịnh trên nền tảng trì giới là những bước chân vững chắc trên đường Đạo. Người niệm Phật ba ngày thành tựu, đã có. Người niệm ba tháng, ba năm gặp Phật ấn chứng ngày vãng sanh, trường hợp này cũng nhiều; sự thật được ghi hình thâu âm rõ ràng. Người niệm Phật biết trước ngày giờ, lúc thiêu hiện xá lợi, gần đây có vị còn lưu toàn thân xá lợi vàng ròng như hổ phách bất hoại, khắp thế giới chứng nghiệm bằng kỹ thuật hiện đại và trở thành báu vật trong nhà Phật, đó cũng là sự hiển nhiên không gì lạ.
Tu đúng, hoàn cảnh gia đình cũng sẽ chuyển theo hướng tốt đẹp, càng ngày người tu càng tinh tấn, thêm thời khóa và thời gian trong từng khóa cũng tăng theo, cho đến tương tục ngày qua đêm kể cả trong giấc ngủ. Năm ngoái sân giận đố kỵ, còn ngủ nhiều ăn nhiều, còn tham công tiếc việc nhân gian, năm sau và sau nữa nhẹ bớt, tâm từ nới rộng, là biểu hiện của sự tu đúng. Niệm Phật nhiều năm thói hư tật xấu không giảm, tiếng là đệ tử Phật cũng nên nhìn lại. Sai đường bắt đầu từ phá giới, rồi phá kiến trong lúc chưa phá được vọng tưởng chấp trước về sự “ăn may” cứu độ.
Mãi mãi về sau, tiêu chuẩn để làm một Phật tử vẫn phải dựa vào giới luật. Một đệ tử tại gia dẫu chưa tròn Thập thiện song cần luôn gắng khép mình vào khuôn khổ này. Khuôn khổ nghe ra chật hẹp, song đó đích thực là hành giả đang tập đi vào thế giới vô biên của lượng tâm. Người tu thường nghĩ đơn giản, rằng cứ tham thiền niệm Phật là đủ. Rồi khi gặp hoạn nạn lại trách Phật không gia hộ. Chẳng như sau thời khóa công phu, trên đường từ chùa về hành giả ghé vào quán nhậu làm một chầu, tuôn trào tạp thoại đủ chuyện trên trời dưới đất, nhất là những hạn chế của bậc “đầu tròn áo vuông” theo kiểu không phải gió động phướn động mà tâm động; thần nào sẽ hộ pháp? Hộ pháp nghĩa rốt ráo vẫn là sự tương ưng, tức khi tâm thuần thiện; còn lúc ta rong ruỗi ta bà, mê say dục lạc, sự gia hộ đó lập tức biến mất một cách tự nhiên. Có người thậm chí mặc cả áo tràng ngồi nhậu; người dân ngang qua thấy vậy lên tiếng chê bai luôn Phật pháp, tội này có nặng? Khoác trên mình chiếc áo cà sa, áo tràng chính là hình ảnh chân nhân; lại với hành vi xấu ác dĩ nhiên Phật pháp liên lụy, bị rớt điểm trước mắt đại chúng, trước tầm nhìn của những tôn giáo khác.
Giữ giới tưởng chỉ dăm điều ít ỏi song, đại giới Thập thiện có biên độ rộng lớn, khó niệm nào ra khỏi. Giữ giới thuần thục, họ không bị bó buộc mà luôn tự tại. Tự biết. Tự ngộ ra những gì không nên làm. Với ý nghĩ chưa kịp thành hình đã được lọc qua câu hồng danh để soát xem nếu xuất ra miệng sẽ có tác dụng tốt không. Một ly nước sôi họ không thể tự tiện hắt đi bởi biết bao chúng sanh nhỏ bé sẽ bị luộc chín. Không ít người có tật chiều nào cũng gom rác và đốt, vô vàn sinh linh bị thiêu. Ở thế giới của chúng lúc đó khác gì muông thú trong một khu rừng cháy, khác gì nhiều quả bom nguyên tử ném xuống một thành phố. Mà chưa nói chuyện “nhỏ nhặt” ấy, ngay đến đại sự công đức như xây chùa dựng tượng Phật, ấn tống Kinh cũng chẳng dễ. Chùa xuống cấp đương nhiên cần được trùng tu, xây mới, còn không chưa đạt công phu cao, chưa có đạo quả đã hăng hái xây chùa không khéo phạm vào xem thường mạng chúng sanh (trong quãng thời gian thi công); điều này vốn các đại đức xưa căn dặn. Có cư sĩ lúc ấn tống sách Pháp, đạo hữu hỏi sao bìa 4 trắng trơn không đưa thêm ảnh Phật vào cho đẹp, họ trả lời: Phước mỏng, nhiều lúc người ta lỡ đặt cuốn sách giữa chiếu cũng đỡ lãnh nghiệp. Thật là một ý nghĩ xuất phát từ tâm thành kính.
Những người thợ làm hàng chưa nói; người Phật tử thêu tranh Phật, mỗi lúc giở ra thêu liền rửa tay, thanh sạch thân tâm. Từng nghe một nữ tu bảo, "thêu đến khuôn mặt Phật, toát mồ hôi hột". Trong câu nói này hàm rõ ý cung kính hết mực với Phật. Việc không có tâm cung kính, tỉ lệ thuận sẽ là tự cao ngã mạn. Có người được ngõ ý mời đến đạo tràng dự khóa, liền nói: Ở đây công khóa mấy chục phút quá ít, tui ở nhà niệm hơn tiếng đồng hồ. Người khác: tui dạo này mỗi ngày niệm ba bốn thời... Điều này quá tốt, nhưng ẩn sau đó, kiêu mạn đã tăng trưởng, như lúa càng mọc cỏ cũng xanh tốt theo. Càng tu ngã càng lớn, càng muốn được người đời cung phụng, là hiện tượng chẳng hiếm. Nó không những làm mờ nhòa công phu thăng tiến về cõi Phật của riêng ta lại còn ảnh hưởng đến đại chúng, khiến bộ mặt của Đạo thiếu hòa ái từ bi, đôi khi nó trở thành bức tường vô hình ngăn cách giữa chúng sanh và Phật.
Sơ tu, lòng thành kính chư Phật và Bồ tát trọng yếu nhất. Cái gọi phá chấp đã ảnh hưởng sâu ở nhiều Phật tử một cách tự nhiên đến khó hiểu. Không ít người đưa cả Kinh vào phòng ngủ, treo ảnh Phật khắp tường. Giả như cá nhân chỉ có một căn phòng, thì sự này tạm chấp nhận với phương cách có màn che lúc cần, còn với gia đình có hai phòng thì dứt khoát không nên đưa Kinh, ảnh Phật vào. Đặc biệt với phòng the vợ chồng càng tuyệt đối. Chẳng lẽ những người ấy thay quần áo trước mặt Phật, trước Kinh luận? Rồi liệu chuyện gì xảy ra nữa, thật không dám nghĩ thêm. Đây là nhân cực xấu cần tránh gieo. Tôi ngày xưa cũng từng phạm tội đọc Kinh rồi để luôn trong phòng ngủ uế trược, sau nghe được lời khai thị của thượng nhân Tuyên Hóa mới giật mình choàng tỉnh, vội sám hối. Tổ sư đại đức xưa mỗi lúc xem Kinh xong thì trân trọng để trở lại kệ sách ở phòng thanh sạch. Có vị mặc cà sa xem Kinh, lúc vệ sinh thì cởi, sạch sẽ tay chân thân thể rồi vào mặc lại trang nghiêm mới tiếp tục học. Không hành nếp sống này, hành giả vô tình tự xem mình hơn cả cao tăng!
Trong Niệm Phật tông yếu của Pháp Nhiên đại sư và Thán dị sao của ngài Thân Loan, đọc qua thấy “đơn giản”, nhưng chưa dễ tiếp nhận, dẫu lợi ích tăng trưởng niềm tin về nguyện lực cứu độ vô biên của Phật A Di Đà. Người chưa hề biết Phật pháp, nghĩ tu khó, khi đọc sách này dễ mang lại nhân duyên thù thắng. Nhưng qua đây cũng khiến nhiều người quá xem trọng tha lực, niệm Phật là đủ, niệm ít niệm nhiều cũng giống nhau, người giữ giới niệm Phật cũng không khác người không giữ giới niệm Phật, người có chồng vợ (quá mặn nồng tà dâm) với người không chồng vợ niệm Phật đều như nhau v.v; chẳng cần biết đến sát trộm dâm vọng, phá rào lâm vòng tục lụy, dấn thêm vào vũng lầy. Đây là lý rất thâm sâu, mang tầm vóc tư tưởng phá chấp nhằm “trực chỉ nhân tâm”. Nhưng chỗ “vô ngã” này không dễ nhảy vào; giao phó toàn mạng cho Bổn Nguyện thực tế hành giả chỉ thấy núi, còn chạm tới núi và đều phải hành từ những bước chập chững đầu tiên của giới định. Nói vậy không phải chẳng ai vào được, song khi mà tâm chúng ta chứa cả núi vọng tưởng và luôn bị tham sân si mạn ngầm sai sử thì việc giao mình cho Phật đôi khi không tưởng. Taitetsu Unno luận về Tịnh độ Chân tông trong Sông lửa sông nước: “Tự lực không phủ định nỗ lực cần thiết để tiến bộ trên con đường thức tỉnh. Tiềm ẩn trong cái gọi là con đường dễ dàng của Phật giáo Tịnh Độ là truyền thống lớn “tu thân” trong truyền thống Á châu. Tu thân điều phục thân và tâm, xây dựng tính cách và sức mạnh bên trong, kiềm chế dục vọng, và làm hiển lộ tiềm năng trọn vẹn nhất của một con người”. Tác giả của cuốn sách thuộc hàng kinh điển về văn học Phật giáo này cũng cho biết ngài Pháp Nhiên luôn khuyến khích hành giả “thường hằng niệm Danh Hiệu; và ngài cũng đã niệm sáu mươi hoặc bảy mươi ngàn lần mỗi ngày”. Với con số niệm này nếu tính ra sẽ thấy người niệm Phật sẽ chẳng còn thời gian để mà vọng tưởng, cũng chẳng còn thời gian nghĩ về giới luật bởi đã hòa trong giới luật, câu hồng danh đã nhuốm lên hết thảy. Song với sự hình thành của Chân tông đã khiến pháp Niệm Phật trở nên vi diệu, sống động, và Danh Hiệu trở thành ngọn đuốc soi đường trong sự khát ngưỡng tâm linh cùng tận đối với bất cứ chúng sanh nào còn hồ nghi và tự ti về sự giải thoát khỏi bể trầm luân.
Kinh A Di Đà, Phật thuyết khi thiện nam tử thiện nữ nhân niệm Phật từ một đến bảy ngày (là con số ước lệ), niệm đến “nhất tâm bất loạn”, (tức chí ít cũng niệm câu Phật hiệu thành phiến thành khối, ban đầu thì tập trì từng chuỗi mười câu, rồi lại mười câu quay vòng tai nghe rõ ràng ít lẫn tạp niệm), lúc lâm chung Phật và chư Thánh sẽ hiện tiền gia hộ... khiến tâm bất điên đảo. Đoạn kinh có hai ý tối quan trọng. Thứ nhất là chữ thiện (trong thiện nam tử, thiện nữ nhân). Bậc đại sư lúc chú giải Kinh đã nêu rõ chữ thiện này chính là Thập thiện, tức người nữ người nam nằm trong khuôn Thập thiện. Rất nhiều người niệm Phật vạn câu, niệm Phật hàng chục năm vẫn không thăng tiến công phu, bởi từ chối đặt mình vào Thập thiện. Điểm thứ hai cần lưu ý, đoạn Kinh cho biết thiện nam tử thiện nữ nhân niệm Phật chí ít đạt thành phiến, thành khối (nhất lâm bất loạn), sau đó “A Di Đà Phật dữ chư thánh chúng hiện tại kỳ tiền”. Chứng tỏ phải có tự lực trước, Phật mới cảm ứng, nghĩa là hành giả trước hết đủ niệm lực chống với khoảng 50% nghiệp tham sân si mạn. Ngài Pháp Nhiên trước lúc biết đến pháp Niệm Phật đã tu các pháp môn khác, đạt ngưỡng trong đêm tối đọc kinh hào quang chiếu ra không cần đèn, tức tâm rất định; công phu đó tiếp xúc với Niệm Phật liền tiếp nhập cảnh giới vi diệu. Hơn thế, đại sư cách nay hơn 7 trăm năm, thời điểm nhân tâm con người ít vọng động hơn bây giờ rất nhiều, nhất là đối với người Nhật thấm sâu phong vị thiền.
Tịnh độ Chân tông phá chấp, trước hết là phá cái Ngã. Người niệm Phật thường chấp vào số lượng câu Phật hiệu và thời khóa công phu, chẳng hạn ta niệm mỗi ngày nhiều hơn ông nọ bà kia, dĩ nhiên sẽ được vãng sanh còn họ thì không; mỗi ngày ta chuyên trì ba bốn thời, họ chỉ một hai thời, thời công phu lại ngắn sao có thể bì với sự vãng sanh của ta. Đó dẫu sao vẫn là cái chấp dễ nhìn thấy. Hễ đã trì niệm, dẫu đạt đến vô niệm tự niệm thì vẫn còn đó cái Ngã đang niệm Phật. Tịnh độ Chân tông, biểu hiện rõ nhất trong Niệm Phật tông yếu hướng vào tha lực là ý muốn hành giả chỉ biết tinh tấn niệm Phật, còn vãng sanh là việc của Phật A Di Đà; cái Ngã vô tình sẽ bị phá mà hành giả không hay. Để thấy điều thâm sâu lại ẩn sau cái tưởng bình thường.
Dẫn nguồn: thuvienhoasen.org
1. PHÁ GIỚI
Đạo Phật đang phát triển rộng rãi đến nhiều tầng lớp. Rất nhiều các bậc tri thức, các nhà khoa học chân chính, đến cả những người vốn bảo thủ đã sớm hướng vào nội giới tìm con đường giải thoát theo như lời dạy của đức bổn sư. Gặp được Phật pháp chính là cơ hội lớn, may mắn nhất trong mỗi đời người. Một câu “A Di Đà Phật” lọt vào tai rồi sẽ thành chủng tử Bồ đề, người ấy có cơ hội thoát khổ vĩnh viễn trong những kiếp vị lai một khi được sanh về Cực Lạc.
Hoan hỷ niệm, quên thời gian không gian, một lòng hướng về cõi Tịnh trên nền tảng trì giới là những bước chân vững chắc trên đường Đạo. Người niệm Phật ba ngày thành tựu, đã có. Người niệm ba tháng, ba năm gặp Phật ấn chứng ngày vãng sanh, trường hợp này cũng nhiều; sự thật được ghi hình thâu âm rõ ràng. Người niệm Phật biết trước ngày giờ, lúc thiêu hiện xá lợi, gần đây có vị còn lưu toàn thân xá lợi vàng ròng như hổ phách bất hoại, khắp thế giới chứng nghiệm bằng kỹ thuật hiện đại và trở thành báu vật trong nhà Phật, đó cũng là sự hiển nhiên không gì lạ.
Tu đúng, hoàn cảnh gia đình cũng sẽ chuyển theo hướng tốt đẹp, càng ngày người tu càng tinh tấn, thêm thời khóa và thời gian trong từng khóa cũng tăng theo, cho đến tương tục ngày qua đêm kể cả trong giấc ngủ. Năm ngoái sân giận đố kỵ, còn ngủ nhiều ăn nhiều, còn tham công tiếc việc nhân gian, năm sau và sau nữa nhẹ bớt, tâm từ nới rộng, là biểu hiện của sự tu đúng. Niệm Phật nhiều năm thói hư tật xấu không giảm, tiếng là đệ tử Phật cũng nên nhìn lại. Sai đường bắt đầu từ phá giới, rồi phá kiến trong lúc chưa phá được vọng tưởng chấp trước về sự “ăn may” cứu độ.
Mãi mãi về sau, tiêu chuẩn để làm một Phật tử vẫn phải dựa vào giới luật. Một đệ tử tại gia dẫu chưa tròn Thập thiện song cần luôn gắng khép mình vào khuôn khổ này. Khuôn khổ nghe ra chật hẹp, song đó đích thực là hành giả đang tập đi vào thế giới vô biên của lượng tâm. Người tu thường nghĩ đơn giản, rằng cứ tham thiền niệm Phật là đủ. Rồi khi gặp hoạn nạn lại trách Phật không gia hộ. Chẳng như sau thời khóa công phu, trên đường từ chùa về hành giả ghé vào quán nhậu làm một chầu, tuôn trào tạp thoại đủ chuyện trên trời dưới đất, nhất là những hạn chế của bậc “đầu tròn áo vuông” theo kiểu không phải gió động phướn động mà tâm động; thần nào sẽ hộ pháp? Hộ pháp nghĩa rốt ráo vẫn là sự tương ưng, tức khi tâm thuần thiện; còn lúc ta rong ruỗi ta bà, mê say dục lạc, sự gia hộ đó lập tức biến mất một cách tự nhiên. Có người thậm chí mặc cả áo tràng ngồi nhậu; người dân ngang qua thấy vậy lên tiếng chê bai luôn Phật pháp, tội này có nặng? Khoác trên mình chiếc áo cà sa, áo tràng chính là hình ảnh chân nhân; lại với hành vi xấu ác dĩ nhiên Phật pháp liên lụy, bị rớt điểm trước mắt đại chúng, trước tầm nhìn của những tôn giáo khác.
Giữ giới tưởng chỉ dăm điều ít ỏi song, đại giới Thập thiện có biên độ rộng lớn, khó niệm nào ra khỏi. Giữ giới thuần thục, họ không bị bó buộc mà luôn tự tại. Tự biết. Tự ngộ ra những gì không nên làm. Với ý nghĩ chưa kịp thành hình đã được lọc qua câu hồng danh để soát xem nếu xuất ra miệng sẽ có tác dụng tốt không. Một ly nước sôi họ không thể tự tiện hắt đi bởi biết bao chúng sanh nhỏ bé sẽ bị luộc chín. Không ít người có tật chiều nào cũng gom rác và đốt, vô vàn sinh linh bị thiêu. Ở thế giới của chúng lúc đó khác gì muông thú trong một khu rừng cháy, khác gì nhiều quả bom nguyên tử ném xuống một thành phố. Mà chưa nói chuyện “nhỏ nhặt” ấy, ngay đến đại sự công đức như xây chùa dựng tượng Phật, ấn tống Kinh cũng chẳng dễ. Chùa xuống cấp đương nhiên cần được trùng tu, xây mới, còn không chưa đạt công phu cao, chưa có đạo quả đã hăng hái xây chùa không khéo phạm vào xem thường mạng chúng sanh (trong quãng thời gian thi công); điều này vốn các đại đức xưa căn dặn. Có cư sĩ lúc ấn tống sách Pháp, đạo hữu hỏi sao bìa 4 trắng trơn không đưa thêm ảnh Phật vào cho đẹp, họ trả lời: Phước mỏng, nhiều lúc người ta lỡ đặt cuốn sách giữa chiếu cũng đỡ lãnh nghiệp. Thật là một ý nghĩ xuất phát từ tâm thành kính.
Những người thợ làm hàng chưa nói; người Phật tử thêu tranh Phật, mỗi lúc giở ra thêu liền rửa tay, thanh sạch thân tâm. Từng nghe một nữ tu bảo, "thêu đến khuôn mặt Phật, toát mồ hôi hột". Trong câu nói này hàm rõ ý cung kính hết mực với Phật. Việc không có tâm cung kính, tỉ lệ thuận sẽ là tự cao ngã mạn. Có người được ngõ ý mời đến đạo tràng dự khóa, liền nói: Ở đây công khóa mấy chục phút quá ít, tui ở nhà niệm hơn tiếng đồng hồ. Người khác: tui dạo này mỗi ngày niệm ba bốn thời... Điều này quá tốt, nhưng ẩn sau đó, kiêu mạn đã tăng trưởng, như lúa càng mọc cỏ cũng xanh tốt theo. Càng tu ngã càng lớn, càng muốn được người đời cung phụng, là hiện tượng chẳng hiếm. Nó không những làm mờ nhòa công phu thăng tiến về cõi Phật của riêng ta lại còn ảnh hưởng đến đại chúng, khiến bộ mặt của Đạo thiếu hòa ái từ bi, đôi khi nó trở thành bức tường vô hình ngăn cách giữa chúng sanh và Phật.
Sơ tu, lòng thành kính chư Phật và Bồ tát trọng yếu nhất. Cái gọi phá chấp đã ảnh hưởng sâu ở nhiều Phật tử một cách tự nhiên đến khó hiểu. Không ít người đưa cả Kinh vào phòng ngủ, treo ảnh Phật khắp tường. Giả như cá nhân chỉ có một căn phòng, thì sự này tạm chấp nhận với phương cách có màn che lúc cần, còn với gia đình có hai phòng thì dứt khoát không nên đưa Kinh, ảnh Phật vào. Đặc biệt với phòng the vợ chồng càng tuyệt đối. Chẳng lẽ những người ấy thay quần áo trước mặt Phật, trước Kinh luận? Rồi liệu chuyện gì xảy ra nữa, thật không dám nghĩ thêm. Đây là nhân cực xấu cần tránh gieo. Tôi ngày xưa cũng từng phạm tội đọc Kinh rồi để luôn trong phòng ngủ uế trược, sau nghe được lời khai thị của thượng nhân Tuyên Hóa mới giật mình choàng tỉnh, vội sám hối. Tổ sư đại đức xưa mỗi lúc xem Kinh xong thì trân trọng để trở lại kệ sách ở phòng thanh sạch. Có vị mặc cà sa xem Kinh, lúc vệ sinh thì cởi, sạch sẽ tay chân thân thể rồi vào mặc lại trang nghiêm mới tiếp tục học. Không hành nếp sống này, hành giả vô tình tự xem mình hơn cả cao tăng!
Trong Niệm Phật tông yếu của Pháp Nhiên đại sư và Thán dị sao của ngài Thân Loan, đọc qua thấy “đơn giản”, nhưng chưa dễ tiếp nhận, dẫu lợi ích tăng trưởng niềm tin về nguyện lực cứu độ vô biên của Phật A Di Đà. Người chưa hề biết Phật pháp, nghĩ tu khó, khi đọc sách này dễ mang lại nhân duyên thù thắng. Nhưng qua đây cũng khiến nhiều người quá xem trọng tha lực, niệm Phật là đủ, niệm ít niệm nhiều cũng giống nhau, người giữ giới niệm Phật cũng không khác người không giữ giới niệm Phật, người có chồng vợ (quá mặn nồng tà dâm) với người không chồng vợ niệm Phật đều như nhau v.v; chẳng cần biết đến sát trộm dâm vọng, phá rào lâm vòng tục lụy, dấn thêm vào vũng lầy. Đây là lý rất thâm sâu, mang tầm vóc tư tưởng phá chấp nhằm “trực chỉ nhân tâm”. Nhưng chỗ “vô ngã” này không dễ nhảy vào; giao phó toàn mạng cho Bổn Nguyện thực tế hành giả chỉ thấy núi, còn chạm tới núi và đều phải hành từ những bước chập chững đầu tiên của giới định. Nói vậy không phải chẳng ai vào được, song khi mà tâm chúng ta chứa cả núi vọng tưởng và luôn bị tham sân si mạn ngầm sai sử thì việc giao mình cho Phật đôi khi không tưởng. Taitetsu Unno luận về Tịnh độ Chân tông trong Sông lửa sông nước: “Tự lực không phủ định nỗ lực cần thiết để tiến bộ trên con đường thức tỉnh. Tiềm ẩn trong cái gọi là con đường dễ dàng của Phật giáo Tịnh Độ là truyền thống lớn “tu thân” trong truyền thống Á châu. Tu thân điều phục thân và tâm, xây dựng tính cách và sức mạnh bên trong, kiềm chế dục vọng, và làm hiển lộ tiềm năng trọn vẹn nhất của một con người”. Tác giả của cuốn sách thuộc hàng kinh điển về văn học Phật giáo này cũng cho biết ngài Pháp Nhiên luôn khuyến khích hành giả “thường hằng niệm Danh Hiệu; và ngài cũng đã niệm sáu mươi hoặc bảy mươi ngàn lần mỗi ngày”. Với con số niệm này nếu tính ra sẽ thấy người niệm Phật sẽ chẳng còn thời gian để mà vọng tưởng, cũng chẳng còn thời gian nghĩ về giới luật bởi đã hòa trong giới luật, câu hồng danh đã nhuốm lên hết thảy. Song với sự hình thành của Chân tông đã khiến pháp Niệm Phật trở nên vi diệu, sống động, và Danh Hiệu trở thành ngọn đuốc soi đường trong sự khát ngưỡng tâm linh cùng tận đối với bất cứ chúng sanh nào còn hồ nghi và tự ti về sự giải thoát khỏi bể trầm luân.
Kinh A Di Đà, Phật thuyết khi thiện nam tử thiện nữ nhân niệm Phật từ một đến bảy ngày (là con số ước lệ), niệm đến “nhất tâm bất loạn”, (tức chí ít cũng niệm câu Phật hiệu thành phiến thành khối, ban đầu thì tập trì từng chuỗi mười câu, rồi lại mười câu quay vòng tai nghe rõ ràng ít lẫn tạp niệm), lúc lâm chung Phật và chư Thánh sẽ hiện tiền gia hộ... khiến tâm bất điên đảo. Đoạn kinh có hai ý tối quan trọng. Thứ nhất là chữ thiện (trong thiện nam tử, thiện nữ nhân). Bậc đại sư lúc chú giải Kinh đã nêu rõ chữ thiện này chính là Thập thiện, tức người nữ người nam nằm trong khuôn Thập thiện. Rất nhiều người niệm Phật vạn câu, niệm Phật hàng chục năm vẫn không thăng tiến công phu, bởi từ chối đặt mình vào Thập thiện. Điểm thứ hai cần lưu ý, đoạn Kinh cho biết thiện nam tử thiện nữ nhân niệm Phật chí ít đạt thành phiến, thành khối (nhất lâm bất loạn), sau đó “A Di Đà Phật dữ chư thánh chúng hiện tại kỳ tiền”. Chứng tỏ phải có tự lực trước, Phật mới cảm ứng, nghĩa là hành giả trước hết đủ niệm lực chống với khoảng 50% nghiệp tham sân si mạn. Ngài Pháp Nhiên trước lúc biết đến pháp Niệm Phật đã tu các pháp môn khác, đạt ngưỡng trong đêm tối đọc kinh hào quang chiếu ra không cần đèn, tức tâm rất định; công phu đó tiếp xúc với Niệm Phật liền tiếp nhập cảnh giới vi diệu. Hơn thế, đại sư cách nay hơn 7 trăm năm, thời điểm nhân tâm con người ít vọng động hơn bây giờ rất nhiều, nhất là đối với người Nhật thấm sâu phong vị thiền.
Tịnh độ Chân tông phá chấp, trước hết là phá cái Ngã. Người niệm Phật thường chấp vào số lượng câu Phật hiệu và thời khóa công phu, chẳng hạn ta niệm mỗi ngày nhiều hơn ông nọ bà kia, dĩ nhiên sẽ được vãng sanh còn họ thì không; mỗi ngày ta chuyên trì ba bốn thời, họ chỉ một hai thời, thời công phu lại ngắn sao có thể bì với sự vãng sanh của ta. Đó dẫu sao vẫn là cái chấp dễ nhìn thấy. Hễ đã trì niệm, dẫu đạt đến vô niệm tự niệm thì vẫn còn đó cái Ngã đang niệm Phật. Tịnh độ Chân tông, biểu hiện rõ nhất trong Niệm Phật tông yếu hướng vào tha lực là ý muốn hành giả chỉ biết tinh tấn niệm Phật, còn vãng sanh là việc của Phật A Di Đà; cái Ngã vô tình sẽ bị phá mà hành giả không hay. Để thấy điều thâm sâu lại ẩn sau cái tưởng bình thường.
