tâm tịnh nói:

Bạn không có thật thì bạn có cái gì là có?
Cái không có sẽ không thể nào có. Vì cái không có xưa nay chưa từng có.

Nhấn để mở rộng...

Để tôi kể bạn nghe vài mẫu chuyện nhỏ nhé.
Câu chuyện thứ nhất là về một Tăng nhân, thuộc thế hệ sau tôi, tu học ở Huệ Nghiêm. Trong một chương trình podcast, tôi nghe vài nhận xét: có người thì như đang khoe mẽ, có người lại mang nhiều định kiến. Thật ra, tu hành là nhìn mọi việc bằng con mắt trong sáng nhất. Thế nhưng, trong chương trình đó, anh bạn này lại thể hiện ít nhất ba tính cách khác nhau, thậm chí có phần đối nghịch nhau. Tôi gọi anh ấy là “chàng trai vui tính áo vàng”.Câu chuyện thứ hai là về một vị cao tăng thời cuối nhà Tấn, thế kỷ thứ 5, tên là Tăng Triệu. Ngài dùng ngôn ngữ của Lão – Trang để giải thích tư tưởng Tính Không của Long Thọ (một bậc Tổ sư Đại thừa). Sau này, nhiều người Trung Hoa coi lời ấy như là Phật ngôn. Trong suy luận của ngài có chút “bối rối”: cái gì thật và không thật đều là sản phẩm của tạo hoá, mà trong đó, mỗi thứ đều mang một nửa phần “thật”. Tôi gọi ngài là “ông Phật bối rối”. Vì mọi sự vốn không có tự tính, nên cũng chẳng có gì thật hay không thật. Nếu tâm ta rộng mở, không vội phân xét, thì mọi việc chỉ tạm an định trong khoảnh khắc ấy mà thôi.

Không thể có chuyện người này là gì?, người kia là gì?. Thế giới này, mọi sự vật không bao giờ dừng lại để cho bạn nhìn thấy. Những gì bạn muốn nói về nó chỉ là trong ký ức.

Vũ trụ này vận hành trên nguyên tắc của sự “động”, mọi thứ đều đang chuyển động, từ hạt nhỏ bé nhất cho đến tinh cầu khổng lồ. Các vật thể liên kết, tác động, thúc đẩy nhau cùng trôi chảy; ngay cả Tâm thức con người cũng không ngừng vận động.
Bộ não cơ chế vật lý của tư duy cũng luôn tự ‘rewire’, tái định hình. Vì thế, một nhận xét hay một ý kiến thật ra chỉ là tấm gương phản chiếu nội tâm của chủ thể trong một sát-na, một khoảnh khắc nhất thời.
Chỉ trong chốc lát, hầu hết mọi vật thể ta có thể liệt kê đã đổi vị trí; có vật thể chỉ sau một giây đã bay xa hàng vạn kilômét. Thế nhưng, đôi lúc tâm trí ta lại muốn neo lại ở một điểm: để viết một bài thơ, lưu một bức ảnh, để ghi một trang sách, hay chỉ để yêu, giận, bày tỏ chút cảm xúc trước một hiện tượng thoáng qua như sắc thu Kyoto, cơn mưa chiều bất chợt ở Sài Gòn, hay ánh nhìn vô tình của Mẹ…
Hiểu nguyên lý này, có lẽ ta sẽ dễ dàng “move on” trước những nỗi buồn, và biết giữ lại như chụp nhanh những khoảnh khắc đẹp trong cuộc đời này.

Kanazawa, Nhật Bản – 20/09/2025

tâm tịnh nói:

Không thể có chuyện người này là gì?, người kia là gì?. Thế giới này, mọi sự vật không bao giờ dừng lại để cho bạn nhìn thấy. Những gì bạn muốn nói về nó chỉ là trong ký ức.

Nhấn để mở rộng...