Văn Chúc Thọ Trưởng Lão Thượng THANH hạ BÍCH

Kính bạch:...

Bậc cổ đức thường dạy:

Thật là một thắng duyên cho "Đạo Pháp - Dân tộc" - Phật giáo Việt Nam - 2000 đồng hành hộ quốc an dân, 1000 năm Thăng Long văn hiến, 30 năm Giáo hội hình thành thống nhất và phát triển, cho đến hôm nay, đã hun đúc lên những bậc trưởng thượng đống lương làm giường cột cho Phật pháp như Đức Pháp chủ, như hoà thượng Chủ tịch HĐTS, đặc biệt ngôi Bách tuế tùng lâm - Đức Trưởng lão Hoà thượng Thích Thanh Bích viện chủ tổ đình Hội Xá. Quý Ngài là những tấm gương Thiên cổ cho hậu thế noi theo, làm quy củ thiền môn để Tăng già tiếp mạch. Đó thực sự là một niềm tự hào lớn cho Phật giáo cả nước nói chung, Phật giáo thủ đô Hà Nội nói riêng.

Chúng ta có thể khẳng định, Phật giáo thủ đô Hà Nội suốt 2000 năm qua, đã phát tích lên không biết bao nhiêu bậc hiền tài cho đất nước, Tăng tài cho Phật giáo Việt Nam. Sở dĩ, có được điều đó cũng một phần nhờ nơi hội tụ nguyên khí quốc gia - đất đất lành chim đậu, mà hôm nay đứng trên mảnh đất Thăng Long, chúng ta không thể không tự hào về kinh đô Văn hiến - đất địa linh nhân kiệt, nơi sâu lắng hồn thiêng sông núi, khí phách Thăng Long, nơi kết tinh và toả sáng trí tuệ Việt Nam, nơi Quốc sư Vạn Hạnh đưa Đức Lý Thái Tổ lên ngôi hoàng đế, soạn chiếu rời đô từ Hoa Lư về Thăng Long để đạo đức và lương tri con người không ngừng khai mở. Và hôm nay, mảnh đất thiêng lại hội tụ nên những bậc pháp khí thiền gia, làm thạch trụ cho mạng mạch "Đạo pháp - Dân tộc"

Hoà vào không khí trang nghiêm hỷ lạc thắm tình đạo vị, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Thành hội Phật giáo Hà Nội, cùng Tăng Ni, Phật tử, thiện tín, Sơn môn, Pháp phái vân tập về chốn tổ đình - Hội Xá, đỉnh lễ Tam Bảo, lịch đại tổ sư, khánh chúc Đức Trưởng lão Hoà thượng Thích Thanh Bích đại thọ 100 tuổi. Nguyện cầu quốc thái dân an, Đạo pháp xương minh, chúng sinh lợi lạc. Cùng nhau:

Kính bạch Đức Pháp Chủ chứng minh
Kính bạch Đức Trưởng lão Hoà thượng viện chủ tổ đình Hội Xá!
Kính bạch chư tôn đức.
Kính thưa các vị đại biểu!

Bậc cổ đức thường minh:

Ngọc quý nhuận khiết
Tùng biểu tuế hàn
Phật pháp trường miên - sơn lâm sư tượng
Thân tâm diệu hữu - giới đức tinh nghiêm

Thực hữu duyên:

Khí nước linh thiêng
Non sông dậy tiếng
Khi Như Trừng nguyên khiết
Lúc Lâm Tế tông phong
Thiên Phúc khải huyền tâm
Nam Hà đồng phát tích
Hội nhân khuyến đức
Kết nguyện khai hoa
Hun đúc bậc thiền gia
Thắng duyên ngôi thạch trụ
Thượng "Thanh" - vang âm câu "Tịnh giới"
Hạ "Bích" - trong sáng nẻo "Nguồn tâm"

Mà:

Thân như tùng bách hạnh nhược tuyết mai
Thể tựa kim cương tâm đồng Phật tổ
Cốt cách bạch thanh gương cổ đức
Từ bi nhã nhặn ý thiền nhân.
Đạo cảm càn khôn
Đức tường nhật nguyệt
Tâm yên tịnh thuỷ
Ý lặng trừng thanh

Vui thay tu đạo Thích!

Lọ phải thành đô
Nào nề tuyền thạch
Dù ngồi nơi cảnh trí danh lam
Hoặc ở chốn chùa chiền cổ tích
Đâu cũng dòng phước đức trang nghiêm
Đây cũng vốn tu công thiền tịch

Bậc xuất trần:

Sư quân tử cấy trúc ngô đồng
Đệ trượng phu trồng thông tùng bách
Trăm thức hoa đua nở kề hiên
Bảy giống báu chất đầy kẽ ngạch
Ngào ngạt mùi xạ lan
Thơm tho hương trầm bạch

Như Trưởng lão nay!

Mộ đạo tu hành
Xả đường kinh lịch
Dốc trí nên Phật Tổ siêu thăng
Lòng nguyện độ chúng sinh trầm mịch
Đêm đông trường, khi mật niệm, gióng tiếng chuông thánh thót lanh canh
Ngày hạ tiết, lúc tụng kinh, nện dùi mõ khoan mau lịch kịch
Chỉ chuộng một bề đạo đức, miệng chẳng hiềm ăn đắng ăn cay
Vốn yêu hai chữ từ bi, thân nào quản mặc lành mặc rách
Khi dưa giấm chua lòm
Bữa canh suông nhạt thếch
Mũ viền sô nhuộm mực đen sì
Quần áo vải, nâu sòng cũ rích
Từ thân, cát ái, chẳng bao màng thói tục kiêu ngoa
Cầu đạo xả thân, vốn giữ nếp nhà thiền cục kịch
Túi để đựng kinh chứa sách, túi nào dùng vóc cải móng rồng
Dép đi đỡ bụi cách trần, dép chẳng chuộng da tàu hàm ếch
Gậy nương chống bước dong dặm tuyết, gậy chẳng cầu khúc khuỷu cong queo
Bầu để đựng chứa nước cam lồ, bầu lọ phải ngòng ngòeo ngóc ngách
Quảy bồ tre cầm quạt trúc, nào có hiềm nan cật to dề
Ngồi chiếu lát tựa giường song, cũng chẳng quản dát ken thưa thếch
Khi chơi rừng Nho len lỏi suối khe
Lúc dạo bể Thích luồn tuôn ngòi lạch
Gió nhân quạt mát, điểm trần ai thay thảy tan không
Nước trí gương trong, niềm tục luỵ lâng lâng rửa sạch
Ở cảnh hẹp lòng luôn thêm rộng, khi tới lui hằng đủ, hằng vui
Nhà tuy thấp, đạo lại càng cao, vừa cúi ngửa chi hiền, chi trách.
Cỏ cây thương vì tính ôn cung
Nước non thấu tấm lòng thanh bạch
Nghiệm một chút lá tàn nhị nở, mới hay lý ngụ huyền vi
Thấy đôi vầng thỏ lặn ác tà, biết thủa cơ thường biến dịch.
Trà bát đức sẵn đà lưu loát, chẳng phải lo củi nấu kỳ cầm
Bánh tam thừa vốn đã chứa chan, nào có nhọc bột đâm thì thịch.
Quả bồ đề ăn ngọt sớt, muôn kiếp hằng no
Hoa ưu bát ngửi thơm tho, ngàn đời chẳng dịch
Bè từ bi thênh thênh rộng rãi, mặc sức trở người
Thuyền Bát nhã thăm thẳm bao la, dầu lòng độ khách
Phương nhân nghĩa, hoà thuốc trường sinh
chữ thanh nhàn, nối dài tuổi thọ.
Dầu ai đón hỏi nguồn cơn
Mặc người thăm tìm dấu tích
Thong thả một năm mười hai tháng, gặp thời Phật pháp lại được làm người
Dong chơi ba vạn sáu ngàn ngày, tới cõi trường sinh lên miền thọ vực

Bậc đống lương trường thọ quả là:

Voi ấm non hùng
Rồng đầm biển cả
Dải nhị hà quanh co một cõi
Sông ái khuể khúc khuỷu trăm điều
Phúc trường miên duyên người đủ đức
Thọ mãi dài quả bậc chân tu

Mừng vì:

Xưa, Đức Thích Tôn tám mươi năm trụ thế
Nay, trang Thiền khách trăm chẵn tuổi trên đời

Thực là:

Sao Bắc đẩu rạng toả tùng lâm
Bậc đống lương sáng ngời đạo mạch
Pháp tác nhân sư quyền khai thiện hoá
Thiệu long Phật chủng vĩnh chấn tông phong
Vạn sự thuỷ lưu thuỷ
Bách niên tâm ngữ tâm.

Kính bạch Đức Pháp Chủ chứng minh!
Kính bạch Đức Trưởng lão Hoà thượng viện chủ tổ đình Hội Xá!
Kính bạch chư tôn đức.
Kính thưa các vị đại biểu!

Mùa xuân Nhâm Thìn - 2012, ngôi Bách tuế tùng lâm Đức Trưởng lão hoà thượng Thích Thanh Bích đã đón tròn 100 mùa xuân của đất trời, đi qua hai thiên niên kỷ, 88 năm xuất gia cầu pháp, 76 mùa an cư cùng Tăng chúng, đây thực sự là những kỳ tích về đạo hạnh tu hành, toát lên phong thái cốt cách bậc trưởng thượng chốn tùng lâm, là bảo khí của Phật giáo Việt Nam, của Thành hội Phật giáo Hà Nội. Trưởng lão đang cùng với chư tôn đức làm giường cột duy trì mạng mạch Tăng già, đưa Phật giáo Việt Nam phát triển trong lòng "Đạo pháp - Dân tộc"

Hôm nay, trước các bậc trưởng thượng Tăng già, chúng ta vân tập về chốn tổ đình Hội Xá, khánh tuế ngôi đại thụ tùng lâm, một lần nữa minh chứng cho đạo hạnh tu hành của người con Phật luôn sáng lên niềm tiêu dao tự tại; minh chứng cho các giá trị đạo đức luôn tồn tại bất diệt với thời gian; khẳng định những truyền thống thanh quy Phật giáo ngàn xưa cho đến hôm nay vẫn được bảo lưu gìn giữ; minh chứng tinh thần nghịch lưu sinh tử, không chỉ dừng ở Hoá thành mà tiếp tục tiến thẳng đến miền Bảo Sở trang nghiêm của những con người "Thiệu long Phật chủng". Đây cũng là cơ duyên để chúng ta tôn vinh, tán thán những điều như pháp hành sự của các bậc "Niên cao lạp trưởng", học theo gương sáng thiền gia của chư tôn thạc đức, biết cái căn nguyên nào để Đạo pháp xương minh, biết nương đâu để truyền trì mạng mạch Tăng già và một minh chứng sống, chính là ngội đại thụ tùng lâm - Trưởng lão Hoà thượng Thích Thanh Bích. Qua đó chúng ta học noi gương sáng của Trưởng lão, mài rũa thân tâm, phản quan tự kỷ, để dần loại bỏ đi những cấu nhiễm của cuộc đời, kiên định trên con đường giải thoát của bậc trí, giúp mình giúp người được an vui giác ngộ.

Trong niềm hỷ lạc, trang nghiêm mùa xuân Nhâm Thìn - 2012 kính mừng trưởng lão hoà thượng viện trưởng tổ đình Hội xã lên ngôi "Bách tuế", Tăng Ni, học chúng chúng con thành kính tán dương công đức đạo hạnh tu hành của Trưởng lão Hoà thượng. Chúng con thành tâm đỉnh lễ khánh thọ, nguyện cầu Phật tổ gia hộ cho Trưởng lão hoà thượng Pháp thể khinh an, tuệ đăng thường chiếu, đạo quả viên thành, luôn là thạch trụ tùng lâm, đống lương Phật pháp để hàng thất chúng được ân chiêm công đức.

Xin thành kính cầu nguyện Tam Bảo gia hộ cho chư tôn đức luôn tự tại, chính niệm, tỉnh giác nhất tâm, Phật sự viên thành. Xin kính chúc quý vị đại biểu, thiện tín Phật tử lời chúc sức khoẻ, gia đình hạnh phúc. Nguyện đem công đức này hồi hướng Phật pháp xương minh, Quốc gia hưng thịnh, thế giới hoà bình, nhân dân an lạc.

Đức Trưởng lão Hoà thượng Thích Thanh Bích - Thành viên Hội đồng chứng minh Uỷ viên Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Chứng minh ban Trị sự Thành hội Phật giáo Hà Nội, Viện chủ tổ đình Hội Xá.

Bậc cổ đức có dạy:


"Thanh quy thiền gia có tồn tại cũng bởi bậc lạp trưởng niên cao
Giáo pháp Phật tổ được xương minh là nhờ người Giới nghiêm đức tịnh"

Sở dĩ Phật pháp được xương minh, hưng thịnh phần lớn cũng nhờ vào công đức của những bậc trưởng thượng trong tùng lâm. Các Ngài là những người cầm cân nảy mực, nắm giữ cương thường đạo lý, quy củ phép tắc thiền gia, làm khuôn mẫu "Mô phạm" cho hàng thất chúng noi theo, nhờ đó mà Tăng già toát lên phong thái "Khí cao tinh hán, Uy túc phong vân", thiền gia cốt cách, khác người thế tục để duy trì mạng mạch của Đức Thế Tôn.

Thật may mắn cho Phật giáo Thủ đô Hà Nội, thời nào cũng có các bậc đống lương trụ thế, làm giường cột cho "Đạo pháp - Dân tộc". Xưa có Đại sư Khuông Việt, Thiền Sư Vạn Hạnh..., thì nay lại có Đức Pháp chủ Thích Phổ Tuệ, Trưởng lão hoà thượng Thích Thanh Bích...cùng biết bao nhiêu chư tôn thạc đức đang đóng góp cho ngôi nhà Phật giáo Việt Nam phát triển trong lòng Dân tộc. Nhân duyên hội đủ, hợp thời Chư tôn đức, Tăng Ni, Phật tử, cùng quý vị khách quý vân tập về Tổ đình Hội xá, làm lễ khánh thọ cúng dàng Đức Trưởng lão Hoà thượng Thích Thanh Bích đại thọ 100 tuổi, đồng thời cùng kết nguyện giới hương, xem tông phong Lâm Tế Chân Nguyên, Như Trừng, Tính Dược.... thủa trước để thấy văn phong cốt cách bậc tiền nhân, dõi theo hành trạng cuộc đời đạo hạnh của Đức Trưởng lão Hoà thượng Hội Xá, để rồi cùng học theo gương sáng thiền gia, từ đó huân tập thêm tư lương kế tổ truyền đăng, khiến cho Tông phong vĩnh chấn, đạo mạch hưng long, đồng thời dâng lên Đức trưởng lão những lời khánh tuế "Đức tuệ miên trường, tăng diên phúc thọ".

Kính bạch Đức Pháp Chủ chứng minh
Kính bạch Đức Trưởng lão Hoà thượng viện chủ tổ đình Hội Xá!
Kính bạch chư tôn đức.
Kính thưa các vị đại biểu!

Cuộc đời Đạo hạnh của Đức Trưởng lão hoà thượng viện chủ tổ đình Hội Xá thật bình thường dung dị, nhưng lại sáng lên tinh thần giới luật tinh nghiêm, giản dị trong nếp sống thiền gia, mộc mạc trong phong thái đoan nghiêm của người con Phật; luôn khiêm cung, nhẫn nại, từ bi, hỷ xả; lấy đức lục hoà nhiếp phục thất chúng thiền gia; lấy công hạnh "Viễn ly" loại bỏ các ái thủ hữu, triền phược của cuộc đời. Trong hình ảnh "Thiền Tăng lão nông chi điền", nhưng luôn an nhiên, tự tại vào ra trong tấm áo nâu sòng đượm màu giải thoát làm mực thước cho hàng Tăng Ni xuất gia.

Trưởng lão hoà thượng Viện chủ tổ đình Hội Xá, thế danh là Nguyễn Quang Bích. Ngài sinh năm Quý Sửu(1912) tại làng Mai Xá, xã Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, sinh trưởng trong một gia đình tiểu nông của dòng họ khoa bảng Nguyễn Bá Thị, cha là cụ ông Nguyễn Hữu Thượng, mẹ là cụ bà Dương Thị Cẩm.

Ngài là con thứ tư trong gia đình, nên được cha mẹ hết mực thương yêu. Ngay từ thủa nhỏ Ngài đã sớm bộc lộ những bản chất hiền lành, nhân hậu, rất mực yêu thương các loại vật, đặc biệt không bao giờ sát hại sinh mạng của con vật nào.

Năm lên 5 tuổi(1917), Ngài theo cha mẹ rời xa bản quán đi buôn bán xa phương. Khi đến thôn Kim Đới, xã Hữu Bằng, huyện Kiến Thuỵ, Hải Phòng, gia đình Ngài gặp vợ chồng nhà nho Dương Đình Huỳnh, Trọng Thị Như. Qua giao tiếp, cảm mến trước khí khái tao nhã, với những tư tưởng suy nghĩ có phần khác người bình thường, toát lên phong thái tư chất của bậc quân tử. Nhà Nho Dương Đình Huỳnh đã xin cụ Nguyễn Hữu Thượng cho Ngài về làm con nuôi, để dạy dỗ với mong muốn gửi gắm vào Ngài những hoài bão mà cả đời ông chưa hoàn thiện.

Sau khi chuyển về ở nhà cha mẹ nuôi, Ngài được nhà Nho Dương Đình Huỳnh dạy dỗ cẩn thận, cho đi học các trường tư thục bên ngoài. Năm 12 tuổi, Ngài đã có trong người lượng kiến thức Nho học và xã hội tương đối ổn định; đặc biệt đã học thông tiếng Pháp, có khả năng giao tiếp thạo với người nước ngoài cũng như soạn viết các văn bản chữ Nôm, chữ Hán.

Cũng là một duyên lành sớm được hạnh ngộ ngôi Tam Bảo, gia đình cha mẹ nuôi vốn có truyền thống Phật giáo lâu đời. Mẹ nuôi Ngài và người chị nuôi Dương Tùng Chính(sau này là Ni sư Tùng Chính, xuất gia tu ở các chùa Kiến Thuỵ, Hoằng Pháp, Giác Nguyên, Tiên Long) là những người hết mực tin kính Tam Bảo, hàng ngày phát nguyện ăn chay, niệm Phật, cầu nguyện Quốc thái dân an. Mẹ nuôi Ngài cũng chính là người bỏ tiền ra xây dựng ngôi Đại Hùng Bảo Điện bên bến đò Song, thôn Kim Đới, Kiến Thuỵ Hải Phòng. Như nắng hạn gặp mưa, từ khi chuyển về với cha mẹ nuôi, hạt giống bồ đề không ngừng được nảy nở, Ngài mau chóng tiếp nhận, thấm nhuần tư tưởng tinh thần Phật giáo, tuổi tuy mới đồng ấu mà đã phát nguyện trường chay, niệm Phật.

Thắng duyên hơn, Ngài lại gặp minh sư thiện hữu. Người chú ruột của Ngài là Hoà thượng Thích Thông Tiến(Thường gọi là Tổ Thiên Phúc) là một bậc pháp khí thiền gia lỗi lạc, một trong ba vị luật sư danh tiếng ở miền bắc vào thời bấy giờ; thường vào Viện Viễn Đông Bác Cổ phiên dịch kinh điển; 10 năm khắc ván in kinh trong chùa Vĩnh nghiêm, xuất gia với tổ Tế Xuyên, học đạo ở Tổ Nguyên Uẩn, được tổ Bà Đá truyền Tâm Ấn. Một hôm đi vân du, Hoà thượng Thiên Phúc ghé ngôi chùa bến đò Song dừng chân nghỉ, gặp cậu bé thư đồng ngồi chắp tay niệm Phật, hỏi ra mới biết cháu mình. Được tổ Thiên Phúc nói pháp vô thường và con đường giác ngộ của Đức Phật, Ngài đã lập tức phát nguyện xuất gia khi tròn 12 tuổi.

Biết chuyện, mẹ và chị nuôi hết sức vui mừng, nhưng cha nuôi Dương Đình Huỳnh lại có phần ái ngại; phần vì thương con, phần vì muốn con mình nối tiếp chí ông, tiếp tục đi học theo đuổi con đường công danh. Nhưng trước ý chí quyết tâm của con, ông đành chấp nhận đưa con đến chùa Sủi, thôn Phú Thuỵ, huyện Gia Lâm, Hà Nội học đạo với tổ Thiên Phúc, được Tổ đặt pháp hiệu là: Tâm Bích, pháp danh là: Thích Thanh Bích.

Hiểu được căn cơ của người học trò thích mật hạnh, chuyên tâm tu tập, không màng đến sự thế của cuộc đời, nên Tổ Thiên Phúc không dạy các pháp ứng phó, hướng ngoại mà trước dạy thanh quy giới luật thiền gia, sau hướng dẫn những phương pháp nội quán chế ngự thân tâm.

Năm 13 tuổi(1918), Ngài được Tổ Thiên Phúc cho sang chùa Bà Đá tòng Tăng chấp tác. Ở đây, hình ảnh của Lục Tổ năm xưa lại xuất hiện. Là người bé nhỏ, nhưng hàng ngày phải gánh hơn 200 gánh nước để phục vụ sinh hoạt của chư Tăng quả không phải việc nhỏ. "Lửa thử vàng, gian nan thử sức", tinh thần xả thân cầu đạo cuối cùng cũng được đền đáp. Cuối năm ấy, Tổ Bà Đá nhận thấy Ngài là bậc pháp khí thiền gia, cơ duyên đầy đủ, liền cho đăng đàn thụ giới Sa tại tổ đình Bà Đá.

Tại chốn tổ Tế Xuyên, mặc dù Ngài không phải đeo đá giã gạo như Tổ Huệ Năng, nhưng một người mảnh khảnh, hơn 10 năm giã gạo cúng giàng chư Tăng chốn tổ cũng thực sự là một cửa Đạo khó vào của các bậc trưởng thượng tông môn . Đi qua cửa ải này, Ngài được thầy Nghiệp sư cho thụ giới Cụ túc tại giới đàn tổ đình Bút Tháp, Thuận Thành, Bắc Ninh. Lúc này Ngài tròn 24 tuổi.

Cũng tại nơi đây, Ngài gặp người bạn đạo Thích Phổ Tuệ, nay là Đức Pháp chủ Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam. Hai Ngài - một Bi, một Tuệ, cùng chung chí hướng, chung con đường, nên nghĩa tương dao mau chóng kết thành tình đồng đạo pháp lữ. Mỗi khi gặp nhau hai Đức Trưởng lão lại: "Trải chiếu luật nghi nhà trượng thất, bạn cao Tăng đến thỉnh lên ngồi" trong niềm an nhiên tĩnh tại của bậc thiền thiền giả.

Sau 22 năm theo thầy vân du học đạo, mùi tương dưa ngấm đủ vị thiền, năm 1940, Trưởng lão trở về ngôi chùa Sủi - Bắc Ninh, chuyên tâm công phu tu tập Thiền - Tịnh song tu. Ngày ngày "Nhất nhật bất tác, nhất nhật bất thực", hành hạnh "Thiểu dục tri túc", thực tập ăn cỏ dày, nằm bện rơm, sớm khuya đèn sách, ròng rã trải qua 20 năm mà không hề ngưng nghỉ. Tấm gương sáng đạo hạnh tu hành ấy, người dân Sủi cho đến hôm nay vẫn hết lời ca ngợi và tự hào mảnh đất quê hương của họ đã có những bậc hiền nhân đạo hạnh dừng chân để cho dân làng học noi gương sáng.

Năm 1960, gánh vác trọng trách kế tổ truyền đăng của Tông phong Lâm Tế, Ngài cùng với tôn sư là tổ Thiên Phúc trở về tổ đình Hội xá, Thường Tín Hà Tây - nơi phát tích của tổ Tính Dược, Hải Quýnh, Tịch Truyền, Chiếu Khoan, Phổ Tịnh, để duy trì đạo mạch, nối tiếp đèn thiền tông phong của tổ Như Trừng Lân Giác.

Năm 1966, mếm mộ đạo hạnh của Đức Trưởng lão, nhân dân xã Nguyễn Trãi - Thường Tín, Hà Tây cảm thỉnh Ngài sang trụ trì ngôi chùa Đậu - Thành Đạo Tự, để giúp đỡ nhân dân về đời sống tín ngưỡng tâm linh. Ở nơi đây, học theo hạnh tu của Tổ Vũ Khắc Minh, Vũ Khắc Trường - thường ngày Ngài tiết chế ăn uống ngủ nghỉ; khi tứ đại bất điều thường nhịn ăn, uống nước, thiền quán chữa bệnh; luôn luôn giữ chính niệm tỉnh giác, như lý tác ý, như lý giác sát. Nhờ thực hành như vậy nên đạo nghiệp không ngừng được tăng trưởng, thân tướng ngày một đoan nghiêm giống thân tướng thiền sư để lại toàn thân xá lợi Vũ Khắc Minh.

Vòng trời đất chuyển xoay, vô thường là lẽ đương nhiên, khi thầy Nghiệp sư trả thân tứ đại cho đời, nhập cảnh giới bất thoái chuyển, năm 1986 hợp duyên, Trưởng lão hoà thượng đã gửi lại nhân dân Nguyễn Trãi chùa Đậu toàn bộ số tiền hương hoa, lui về tổ đình Hội Xá để kế tổ truyền đăng, nối tiếp tông phong chốn tổ.

Kể từ đó đến nay, Trưởng lão hoà thượng luôn là bậc trưởng thượng mực thước cho hàng Tứ chúng Thiền gia noi theo. Đối với tự thân thì khắc kỷ, đối với người thì rộng lượng bao dung, chan hoà nhã nhặn, từ bi tiếp vật, mẫn niệm độ sinh; luôn mật hạnh, làm nhiều hơn nói, khiêm nhường nhẫn nại, không tự cao tự đại; lấy việc tu làm yếu vụ, việc sinh tử làm trọng, việc độ sinh là cốt yếu; đặt chữ tàm quý ở trên đầu, lấy tứ ân để khắc dạ, nghĩ Tam đồ mà răn lòng; hiểu công cày cấy nhiều ít của người nông phu, cơm ăn áo mặc đều do tín thí... coi thường công danh, tiền bạc, sống thanh bần thủ đạo trong nếp sống thiền gia; Ngày thì cày bừa, cấy hái, thượng Tam bảo, hạ trù táo, đêm thì dùi mài kinh sử, nghiền nghẫm pháp xuất thế của bậc thượng nhân. Tuổi đã đến mực "Bách tuế" mà buổi buổi bên hiên, dù 6 giờ trời nhá nhem tối, không ánh đèn, không kính, Ngài vẫn say sưa dò câu kinh con chữ. Trưởng lão mặc cho dòng đời đầy sáo động thịnh suy lên xuống, tranh nhân, tranh ngã, một câu "Nam Mô Thường Bất Khinh" - Hết thảy mọi người là Bồ Tát, chỉ riêng mình là phàm phu, chắp tay cung kính xưng con với cả sư Bác, sư Chú mà thấy lòng an nhiên tĩnh tại. Lòng từ bi của Trưởng lão mở rộng đến cả muôn loài chúng sinh.

Hàng ngày đám mèo hoang vẫn đến bầu bạn, Ngài nào dám khinh vi vì Phật tính nhất như nào phân sai khác. Đức Trưởng lão thực hành pháp tu đơn giản chỉ là "Lệch kê lấm rửa", thời khoá công phu đầy đủ, chưa khi nào dừng nghỉ. Tinh thần trì học giới lại càng dũng mãnh, thời gian trước, Trưởng lão tuổi tuy đã 70 ngoài, mà hàng tháng Ngài vẫn đi bộ hơn chục cây số từ chùa Đậu sang tổ đình Võ Lăng tụng giới Bá tát cho đến khi sức khoẻ không còn cho phép; hay khi Hạ tại chùa Đỏ Văn Quán - Hà Đông, vì lên muộn giờ lâm thuỵ nên chùa đã cửa đóng then cài, Ngài cũng không dám gõ cửa động chúng mà lại tiếp tục thiền hành cả đêm cho đến khi trời rạng; Rồi cũng chính trong hạ trường Văn Quán, vì điều kiện cơ sở hạ tầng khó khăn, chư Tăng thiếu chỗ ngủ nghỉ, Đức Trưởng lão đã ra ngoài nhà kho ngủ để nhường chỗ cho Chư Tăng trì tĩnh, cử chỉ ấy thật là cao đẹp biết bao.

Cuộc sống thường nhật của Đức Trưởng lão Hoà thượng thanh bạch cốt cách, luôn giản dị trong tấm áo nâu sòng đã bạc màu theo năm tháng; Cả đời xuất gia tu đạo, chưa khi nào Trưởng lão tự may cho mình bộ quần áo mới, hay mua những vật dụng trang trí tự thân. Tất cả vật dụng đều do tín thí phát tâm, Ngài đều tuỳ công đức nhiều ít của mình mà đắc thụ vật dụng đàn na.

Trưởng lão hiểu thế giới như hoa đốm, vạn vật đều vô thường, bởi vậy Trưởng lão luôn bất động giữa dòng đời đầy sáo động thịnh suy, an nhiên tĩnh tại trước mọi sự cán dỗ của dục vọng, vật chất. Người tuy quần áo tả tơi nhưng lại thiền gia cốt cách; gậy chặt bờ dào vẫn đủ để cho thiền trượng thong dong. Túi pháp mặc dù được làm bằng những bao tải ngoài vườn, vậy mà có biết đâu túi ấy đã viên tròn giới châu cụ túc. Rồi cả đến gường nằm không cao đẹp to dề, chỉ giản đơn là những tấm gỗ thừa ghép lại, với manh bạt thay chiếu, nhưng vẫn đủ làm pháp toà Như Lai cho ai có trí phát túc siêu phương trụ tâm Bảo Sở. Dép mộc, mũ len, Đức Trưởng lão thực tập ngủ ngồi nhiều hơn nằm, ngày ngày khi rau khoai, lúc rau bợ, lưng bát cơm theo pháp lương dược vị liệu hình khu, nhẹ phẩy quạt nan, cả đời tu chẳng mấy khi mắc màn, mặc cho muỗi réo bên tai, lấy pháp lành bố thí kết duyên với chúng sinh lạc hướng. Mùa đông giá rét, Đức Trưởng lão cũng chỉ một tấm chăn mỏng đối trị tứ đại cho khỏi bất điều; Quần áo của Ngài cũng chưa khi nhờ ai giặt giúp, mọi việc cá nhân đều tự thân làm lấy; vật dụng tín thí cúng dàng không thiếu, nhưng cũng chỉ thiểu dục dùng do sợ lạm dụng đàn na.

Trên con đường tu ấy, Đức Trưởng lão đã giúp cho không biết bao nhiêu người con Phật thấu hiểu bản chất của cuộc đời mà kiên cố Bồ đề Tâm. Ngài không chỉ khẩu giáo, ý giáo, mà lấy chính bản thân chân thực tu tập của mình làm ngôn ngữ thuyết giáo cho hàng hậu học. Thật đáng mừng, Phật giáo Hà Nội hôm nay còn lưu giữ được những truyền thống thiền gia tốt đẹp, thì Đức Trưởng lão chính là một trong những Bậc đi tiên phong trong sự nghiệp duy trì đạo mạch.

Với hàng Phật tử, tín chúng, có không biết bao nhiêu người lầm lỡ trong cuộc đời đã tìm lại được niềm tin, nguồn nhựa sống trong ánh từ quang khi được Đức Trưởng lão thiện tâm giáo hoá. Họ cảm nhận thấy ở nơi Trưởng lão những cảm giác an lành, hạnh phúc, thấy tin yêu cuộc sống hơn khi cuộc đời trở mặt.

Khi Tăng sai, Đức Trưởng lão đã trải qua nhiều trọng trách của giáo hội như Chánh Ban đại diện Phật giáo huyện Thường Tín, Trưởng Ban Trị sự Phật giáo Tỉnh Hà Tây , Hiệu trưởng trường Trung Cấp Phật Hà Tây và hiện nay là thành viên Hội đồng Chứng minh, Uỷ viên Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Chứng minh ban Trị sự Thành hội Phật giáo Hà Nội, , Viện chủ Tổ đình Hội Xá, Trưởng sơn môn Tế Xuyên Hà Nam.

Trưởng lão hoà thượng cũng là ngôi Thầy hoà thượng, A Xà Lê, đăng đàn truyền trao giới châu tuệ mệnh cho hàng nghìn giới tử Hà Tây, Hà Nội, Hà Nam. là ngôi đường chủ nhiều năm của Hạ trường Mai Xá, Hội Xá, Mỗ Lao... cùng nhiều trường hạ khác trong và ngoài thành phố Hà Nội để làm khuôn mẫu cho học chúng noi theo.

Kính bạch Đức Pháp Chủ chứng minh
Kính bạch Đức Trưởng lão Hoà thượng viện chủ tổ đình Hội Xá!
Kính bạch chư tôn đức.
Kính thưa các vị đại biểu

Ngang qua hành trạng cuộc đời đạo hạnh của Đức Trưởng lão viện chủ tổ đình Hội Xá, Tăng Ni, Phật tử, cùng quý vị khách quý, xin thành kính tán dương công đức, cầu nguyện Phật tổ gia hộ cho Đức Trưởng lão thân tâm thường lạc, đức tuệ miên trường, mãi mãi là cội Bồ đề toả bóng mát cho hàng hậu học, đồng thời nguyện lấy cuộc đời đạo hạnh của Ngài làm tâm gương sáng, vận dụng vào thân tâm mình để tiến tu đạo nghiệp, tìm con đường giải thoát ngay tại thế gian.

Vô Lượng, Vô Lượng, Vô Lượng Thọ - Tôn Phật(3lần)
Nam Mô Trường Thọ Vương Bồ Tát Tác Đại Chứng Min