Luận về Tổ

[latuan]

Khi xưa Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn vì muốn trao truyền y bát mà khai thị:
- Sanh tử là việc lớn các ngươi suốt ngày chỉ cầu phước chẳng cầu lìa khỏi biển khổ sanh tử, tự tánh nếu mê phước làm sao cứu được? Các ngươi mỗi người hãy làm một bài kệ trình cho ta xem nếu ngộ được đại ý thì ta sẽ truyền y bát cho làm Tổ thứ sáu. Hãy mau lên chẳng được chậm trễ, hễ lọt vào suy lường thì chẳng dùng được. Người kiến tánh vừa nghe phải liền thấy.
Luận:
Lời Ngũ Tổ khai thị rất rõ ràng mục đích sách tấn môn đồ chớ học Phật mà vọng cầu phước báo vì tự tánh nếu còn mê phước chẳng thể cứu được. Nhằm mục đích động viên môn đồ tinh tấn Ngũ Tổ đã lấy y bát và Tổ vị khuyến khích chúng môn đồ nỗ lực, cơ hội trở thành Tổ là chia đều cho tất cả. Ngũ Tổ đã bi mẫn cảnh tỉnh người kiến tánh khi nghe liền phải thấy, hễ còn suy lường thì cửa đạo hãy còn xa.
Tiếc rằng chúng môn đồ của Ngũ Tổ chẳng nhận được bổn tâm chỉ quen nương dựa lời kinh, tiếng kệ và việc bàn huyền, nói diệu nên đã không thâm nhập được đại ý Phật pháp. Giáo thọ Thần Tú chẳng thể thoái thác việc trình kệ lòng bấn loạn chẳng an, trằn trọc suy lường mãi mới viết được một bài kệ:
Thân là cây bồ đề
Tâm như đài gương sáng
Luôn luôn siêng lau chùi
Chớ cho dính bụi trần.
Làm kệ xong Giáo thọ Thần Tú không dám trình kệ lên Tổ mà chỉ lén viết trên tường. Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn nhìn thấy kệ biết rằng chưa thấy Tánh liền gọi Thần Tú lên khai thị và cho Thần Tú cơ hội thứ 2, Ngũ Tổ nói:
- Kệ này chưa thấy Tánh, chỉ đến ngoài cửa. Kiến giải như thế tìm Vô thượng bồ đề chẳng thể được. Vô thượng bồ đề phải khi vừa nghe liền nhận tự bổn tâm, thấy tự bản tánh chẳng sanh chẳng diệt, bất cứ giờ nào niệm niệm tự thấy, vạn cảnh tự như như. Cái tâm như như tức là chân thật. Nếu được thấy như thế là tự tánh. Hãy làm bài kệ khác trình lên nếu vào được thì ta sẽ truyền y bát.
Dẫu rằng bài kệ của Giáo thọ Thần Tú chưa thấy Tánh nhưng nếu y kệ thọ trì thì học nhân cũng được lợi ích lớn do vậy Ngũ Tổ cho phép môn đồ đọc tụng thọ trì.
Ít hôm sau đương khi giả gạo Huệ Năng nghe kệ biết rằng chưa thấy Tánh khi hỏi nguyên ủy bài kệ liền xin được lên tham bái đồng thời nhờ người viết kệ trình lên, kệ viết:
Bồ đề vốn chẳng cây
Gương sáng cũng chẳng đài
Xưa nay không một vật
Nơi nào dính bụi trần.
Đại chúng xem kệ lấy làm kinh hãi, việc đến tai Ngũ Tổ biết rằng bài kệ gây ra sự động chúng nên đã gượng nói kệ không thấy Tánh và đích thân dùng giày xóa đi.
Luận:
- Vì sao khi nghe bài kệ của Giáo thọ Thần Tú, người đeo đá giã gạo Huệ Năng biết kệ chưa thấy Tánh?
- Vì sao biết rằng bài kệ của Huệ Năng thấy Tánh Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn gượng nói vẫn chưa thấy Tánh?
- Vì sao khi trình kệ thấy Tánh Huệ Năng được truyền y bát trở thành Lục Tổ còn giáo thọ Thần Tú dù kinh điển làu thông, chỉ do kệ không thấy Tánh mà không nhận được Tổ vị chân truyền.
Luận:
Về sau môn đồ Bắc Tông lập Thần Tú làm tổ thứ sáu. Ở đây nếu khách quan, trung thực ta sẽ nhận ra có Tổ kiến tánh, Tổ không kiến tánh. Cũng lại như vậy kệ cũng có kệ thấy Tánh, kệ không thấy Tánh. Không nói là đúng là sai chỉ nói là giải thoát hay không giải thoát.
Tổ cũng có nhiều hạng Tổ. Mai này sư ông Thích Trí Tịnh, Thích Thông Lạc, Tịnh Không, Thanh Từ,... trở thành Tổ thì đâu có chi lạ. Chư Tổ nói chung vì thế mà nhiều.
Kính!

 

L

Mối nguy tiềm ẩn khi không tự hiểu mình (Men theo bài viết của ni sư Tham Trang)

Địa Ngục.

[tranglinh]

Khi xưa Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn vì muốn...

- Vì sao biết rằng bài kệ của Huệ Năng thấy Tánh Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn gượng nói vẫn chưa thấy Tánh?

Kính!

Kính ngài latuan.

Vì chưa phải thời để nói lên chân lý. trong khi trình độ hội chúng chưa với tới.

Vì chưa xây xong cái mới, thì đừng vội phá cái cũ.

Vì chỗ dựa của mình chưa vững (lòng tin của đại chúng), thì chưa vội trải lòng (mà nên lập công bồi đức).

Kính thưa Nhân giả latuan.- Đó là KHẾ LÝ- KHẾ CƠ. (ngài đã quán Khế cơ chưa ?)

 

[latuan]

Thưa cùng quý hữu Trang Linh!
Theo lời quý hữu chia sẻ:

Vì chưa phải thời để nói lên chân lý. trong khi trình độ hội chúng chưa với tới.
À đây là chỗ dụng, chỗ hiểu sai biệt giữa quý hữu và latuan. Có thể với đạo Phật quý hữu xem đó là chân lý nhưng theo chỗ biết của latuan thì đạo Phật chưa bao giờ là chân lý. Cái mà Phật Thích Ca tận tụy trao truyền đó là tự tánh vạn pháp, vạn pháp vốn như vậy chứ tự tánh vạn pháp không từng là, chưa từng là chân lý. Khi chiếc lá xa cành, chiếc lá sẽ rơi xuống có thể quý hữu hoặc một ai đó nhìn thấy và tán thán "Khi chiếc lá xa cành lá không còn màu xanh và sẽ rơi xuống, không thể khác được, đó thật sự là chân lý". Còn với latuan thì latuan sẽ nhìn sự rơi xuống của chiếc lá như là một điều hiển nhiên, latuan không xem chiếc lá rơi xuống là chân lý. Chỉ thế thôi! Không đúng không sai, không thêm không bớt, không dơ không sạch...
Còn theo suy lường của quý hữu thì trình độ hội chúng chưa tới chẳng nên nói.
Latuan vụng nghĩ quý hữu đang dùng pháp thế gian "đong đếm" pháp xuất thế gian.
Chuyện thế gian ngày nay thì dù con cái có là tiến sĩ, bác học thì với tư duy thế gian những bậc làm cha mẹ thường vẫn nhìn nhận những người con tiến sĩ, bác học được xã hội công nhận vẫn chỉ là những đứa trẻ bé bỏng trong mắt họ, gần như điều đó chẳng thể khác được trong tư duy, nhận thức của người Á đông.
Cũng lại như vậy người phương Tây vẫn luôn xem nhẹ trình độ nhận thức của người phương Đông. Và ngay cả người phương Đông vẫn thường tự ti, mặc cảm khi đối diện với người phương Tây. Vì sao lại như vậy? Vì trên phương diện giáo dục thực dụng thì người phương Tây có vẻ vượt trội hơn người phương Đông, do vậy người phương Tây luôn đặt mình ở vị trí Kẻ Cả nên việc xem thường tri thức, văn hóa người phương Đông trở thành một định kiến. Và vì không rõ biết ưu khuyết thực lực tâm linh vượt trội của mình mà người phương Đông trở nên là những người tự ti, bạc nhược.
Điều latuan trình bày lý giải điều gì?
Vì tự mãn sự hiểu biết hơn người, nền giáo dục hơn người mà người phương Tây cả nghĩ người phương Đông kém cỏi về mọi phương diện.
Và người làm cha mẹ vì nghĩ con mình luôn bé bỏng nên chẳng thể nhận ra con mình đã lớn khôn. Do vậy lòng cứ nơm nớp lo sợ bảo bọc như trứng mỏng.
Đây chẳng phải do chuyện thế gian thường tình là gì? Tự thân kém chẳng biết mà cứ mê mãi khinh người hậu học.
Với đạo Giác ngộ cũng như việc lập Tổ chân truyền thì khác, chẳng theo lề lối thông thường dù vậy cơ hội vẫn chia đều cho tất cả. Chẳng thể đem chánh pháp nhãn tạng, niết bàn diệu tâm trao cho người còn u mê chánh pháp. Người kiến tánh sẽ được Tổ vị, minh sư tất sẽ xuất cao đồ. Tìm được người kiến tánh truyền y bát thì mạng mạch chánh pháp mới hưng thịnh, chánh pháp hưng thịnh mới mang lại lợi lạc cho muôn người, người thấy Tánh gượng nói là báo đền ơn Phật.
Việc tìm Tổ nối pháp xưa là rất quan yếu như là việc câu cá lớn, muốn câu cá lớn thì miếng mồi phải to và sự kiên trì là điều không thể thiếu.
Ở các đời Tổ người kiến tánh vốn không thiếu chỉ là... chỉ là có duyên gặp hay không? Gặp rồi có duyên nhận ra hay không? Và kệ trình pháp sẽ là cơ duyên cho người thấy Tánh gặp kẻ thấy Tánh để Tâm truyền Tâm mà gìn giữ ngọn đuốc chánh pháp ngõ hầu lợi lạc cho muôn người.
Người học Phật thời nay thì khác, tự mình sự hiểu biết ngưng trệ chẳng thông đã vội cả quyết người đời ngu độn, chậm lụt, là bọn chúng sinh cang cường khó độ cái biết chẳng thể so bì với sự học của mình. Gom góp, tích lũy kinh Phật, lời Tổ đinh ninh khai thị, dưới mắt không người. Gặp người nhất nhất lắng nghe thì như diều gặp gió, càng bay càng cao, cứ thế ngỡ rằng đã tích lũy phước đức, công đức, hậu kiếp ắt được Trời Phật đoái thương. Song nếu không kiến Tánh chớ nói 3 đường dữ chẳng có phần. Gặp người "khó độ" vội luận đây là ngoại đạo, là Thiên ma Ba Tuần. Lại chẳng biết riêng mình Tâm ma đang chiếm vị.
Người học Phật ngày nay tham đắm phước báo, si mê sinh tử - phải tu nhiều đời nên gặp bồ tát thời khinh gặp Chúng ma dua vạy thì hý hửng, gặp Ma vương thì nịnh nọt, bợ đỡ. Miệng nói kính Phật, tín Tăng kỳ thực phần nhiều quy y ngoại đạo, lấy Tà làm chánh. Thế nên việc giải thoát luân hồi, đắc pháp vô sanh, kiến Tánh thành Phật chỉ là lời nói có cánh, là sự thi vị.
Quý hữu Trang Linh nghĩ sao? Lời thật phải chăng rất trái tai, nghe chăng có đắng môi?
Ngài Vienquang nghĩ sao? Đây có xem là phỉ báng Phật Pháp Tăng? Có cần latuan ngậm miệng lại?
Đạo hữu Trang Linh viết:
Vì chưa xây xong cái mới, thì đừng vội phá cái cũ.
Latuan chia sẻ:
Khi nào mới xây xong cái mới? 5 năm, 10 năm, 100 kiếp, vạn kiếp...?
Khi chiếc lá xa cành lá không còn màu xanh chăng?
Quý hữu nói chi lạ khi xây cái mới rồi mới phá cái cũ ư? Chánh pháp nhãn tạng của Như Lai phải cần một nền đất mới ư? Vậy phải chăng quý hữu đang suy lường xây dựng một tôn giáo mới? Nói vậy thôi hóa ra là quý hữu đang có ý xây nhà mới trên nền đất mới. Điều này latuan mạn phép không nghĩ bàn vì đó là việc của quý hữu. Latuan giữ phận mình, tự biết lượng sức mình chẳng xây nên thật không dám phá. Cũng chỉ là gieo duyên, thật lòng không có ý tranh hơn với quý hữu cùng các vị trưởng thượng, latuan gượng nói một câu "Lòng sông gương sáng bụi không mờ".
Quý hữu Trang Linh viết:
Vì chỗ dựa của mình chưa vững (lòng tin của đại chúng), thì chưa vội trải lòng (mà nên lập công bồi đức).
Dựa vào đâu mà quý hữu cho rằng lòng tin đại chúng chưa vững? Có chăng lòng quý hữu chưa an? Tâm chưa minh đừng vội nói việc bồi công lập đức vì quý hữu giữ không nổi đâu, đó thật sự là một gánh nặng. Chỉ nên gượng nói là tích lũy phước đức nhưng Tổ lại răn tự tánh nếu mê phước làm sao cứu được. Quý hữu chớ xem nhẹ lời Tổ.
Thật ra khách nhân qua lại nơi diễn đàn này có đủ mọi thành phần thượng trung hạ. Người hạ căn không ít, người thượng trí chẳng phải không latuan chẳng dám khinh lờn người chỉ là ném một hòn đá xuống mặt hồ và biết rằng hòn đá sẽ chìm xuống. Latuan biết vậy là đủ. Nếu gặp chủ nhà khó tính đuổi đi thì latuan đi đâu tiếc gì hòn đá. Nếu chủ nhà hờn nhặt hòn đá ném trả lại latuan thì không sao cả vì đó là lý vô thường cũng là thường. Latuan chỉ thương cho chủ nhà phải một phen lặn ngụp ao sâu nhặt đá trả người. Xem ra cũng thật lao nhọc.
Các quý đạo hữu ở diễn đàn này là những người đưa đò tận tụy. Thật đáng xấu hổ latuan chỉ là gã ném đá ngu khờ. Song gã ném đá dở hơi này tùy duyên mà đến chẳng phải muốn mời là được. Nếu đương kim chủ nhà dùng quạt lông công hay chổi cùn quét rác xua đuổi thì mai hậu thật không dám bén mảng đến. Hoặc giả đại chúng nơi diễn đàn dèm pha, khinh rẻ thì kẻ ăn mày bần cùng, mạt hạn này vì miếng cơm, manh áo độ nhật của chi loại chúng sinh mà gắng gượng qua ngày, cho đến khi duyên cùng, trí tận thì nhắm mắt làm ngơ.

Kính thưa Nhân giả latuan.- Đó là KHẾ LÝ- KHẾ CƠ. (ngài đã quán Khế cơ chưa ?)
À! Khế lý, khế cơ?
Xin quý hữu Trang Linh mở con mắt pháp mù lòa của kẻ hèn latuan!
Nhân đây cũng rất cảm ơn quý hữu Trang Linh mở một lối cho latuan trải lòng!
À! Nếu các vị trưởng thượng thấy kẻ vô học latuan chướng ngại thì kham nhẫn xem latuan như gã cùi hủi, hãy xa lánh, cách ly. Khi đói ăn, khát uống hắn sẽ mau chóng rời đi.
Đừng bố thí cho hắn, hắn ăn quen nhịn không quen mà lân cận mãi. Nếu vậy thì cũng thật phiền. Từ bi tâm ngày nay đâu phải là đồ bỏ đi, là thứ cho không.
Kính!

 

[tranglinh]

Thưa cùng quý hữu Trang Linh!
Theo lời quý hữu chia sẻ:

.........

Xin ngài bỏ lỗi cho tranglinh.

 

[latuan]

Xin ngài bỏ lỗi cho tranglinh.

Kính quý hữu Trang Linh!
Latuan thật lắm lời đa tạ quý hữu đã bao dung, độ lượng.
...
Còn về việc Ngũ Tổ rõ biết bài kệ của ngài Huệ Năng thấy Tánh nhưng vẫn gượng nói chưa thấy Tánh là vì lúc bấy giờ đạo Phật rơi vào pháp nạn. Người học Phật chẳng ngộ bản tâm, việc học Phật chỉ là nhằm tranh hơn luận thắng, tăng trưởng bản ngã, theo đuổi hư danh đạt đạo, móng cầu việc tranh đoạt Tổ vị, người học Phật ngay khi ấy sẵn sàng bức hại đồng đạo để loại trừ những mối nguy bị mất Tổ vị. Do rõ biết tâm ý bất lương của không ít môn đồ trong đại chúng nên Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn đã chừa một đường sống cho ngài Huệ Năng.
Kính!