BỒ TÁT

[tanphuqm]

BỒ TÁT
Hòa Thượng Tuyên Hoá giảng thuật​

Hữu tình giác ngộ,

Khiêu xuất trần ai,

Lục Độ Vạn Hạnh,

Thời khắc bồi tài.​

Tạm dịch:

Chúng sanh thức tỉnh,

Vượt thoát trần ai,

Luôn luôn bồi đắp,

Lục Độ Vạn Hạnh.​

Hữu tình giác ngộ ( Chúng sanh thức tỉnh). “Bồ-Tát” vốn là tiếng Phạn, và nói cho đầy đủ thì phải là “Bồ-đề Tát-đỏa” (Bodhisattva).


“Bồ-đề” nghĩa là giác ngộ và “Tát-đỏa” nghĩa là hữu-tình; cho nên, “Bồ-đề Tát-đỏa” hay “Bồ-tát” có nghĩa là một chúng sanh đã trở nên giác ngộ.


“Bồ-tát” cũng có nghĩa là bậc giác ngộ trong chúng hữu tình, là bậc đang vận dụng những đạo lý và phương pháp mà chính bản thân Ngài đã giác ngộ được để thức tỉnh chúng hữu tình. Về mặt giác ngộ, Ngài là một bậc sáng suốt, thấu rõ mọi lẽ. Ngài tu hành trong sự sáng suốt; và về phương diện tu hành, Ngài là một bậc thật sư thực hành.


Bậc Bồ-tát còn được mệnh danh là “Đại Đạo tâm chúng sanh,” bởi Bồ-tát vốn là một chúng sanh song lại có tâm Đạo bao la.

Bồ-tát còn được gọi là “Khai-sĩ”, nghĩa là bậc anh hùng khai ngộ và dùng Phật Pháp để mở đường chỉ lối, dẫn dắt chúng sanh.

Khiêu xuất trần ai (Vượt thoát trần ai). Nếu các bạn trở nên giác ngộ; các bạn sẽ nhảy ra khỏi chốn trần ai bụi bặm này; bằng không, các bạn sẽ không thể nào ra khỏi cõi trần gian này được! Một khi đã thoát khỏi trần gian, các bạn sẽ không còn sống vì ba thứ là y phục, thức ăn và chỗ ở nữa, mà các bạn sẽ tinh tấn tu học Lục Độ và Vạn Hạnh.



Muốn thực hành Đạo Bồ-tát thì điều căn bản là phải không thấy có cái “tôi” hay cái “người khác”. Bậc Bồ-tát thực hành Lục Độ và Vạn Hạnh với tâm vô tư, không hề có ngã tướng hay nhân tướng.

Lục Độ tức là Sáu Ba-la-mật: Bố-thí, Trì giới, Nhẫn nhục, Tinh tấn, Thiền định và Bát-nhã.


1. Bố thí: là tự mình muốn bố thí, muốn cho người khác, chứ không phải là muốn người ta bố thí cho riêng mình.


2. Trì giới: là cần phải “chư ác mạc tác, chúng thiện phụng hành”; nghĩa là tuyệt đối không làm việc ác, chỉ làm toàn những việc thiện, những điều tốt lành mà thôi.

3. Nhẫn nhục: Nhẫn nhục là điều quan trọng nhất. Các bạn cần phải nhẫn nhịn và chịu đựng cho bằng được những gì mà người khác không thể nhẫn nhịn hay chịu đựng nổi!

4. Tinh tấn: nghĩa là siêng năng, chăm chỉ; không bao giờ lười biếng, trễ nãi dù chỉ trong khoảnh khắc.

5. Thiền định: tức là ngồi tham Thiền để tu tập công phu Thiền định.

6. Bát-nhã: tức là trí huệ, Tu hành nhất định cần phải có trí huệ. Người có trí huệ thì vào bất cứ lúc nào và ở bất cứ nơi đâu cũng đều dụng công tu hành.

Ngoài ra, bậc Bố-tát còn phải thực hành Tứ Nhiếp-Pháp, tức là bốn phép thâu nhiếp, thu phục chúng sanh:

1.Bố thí: Bậc Bồ-tát phải luôn nuôi dưỡng tâm bố thí, rộng lòng ban phát cho khắp tất cả chúng sanh.

2. Ái ngữ: (nói năng dịu dàng, hòa nhã). Đối với chúng sanh, bậc Bồ-tát luôn có lòng từ bi, thương xót. Ngài xem tất cả chúng sanh như chính bản thân Ngài, không hề có sự phân biệt giữa mình và người; vì thế Ngài sẵn lòng cứu độ chúng sanh cũng như cứu độ chính Ngài vậy!

3. Lợi hành: (làm việc lợi ích) Bậc Bồ-tát phải sẵn sàng làm những việc có thể mang lại lợi ích cho chúng sanh.

4. Đồng sự: (cùng nhau làm việc) Bậc Bồ-tát có tới hàng ngàn, hàng vạn, hàng ức hóa thân. Hễ thấy những chúng sanh nào đáng được độ bởi thân nào thì bậc Bồ-tát liền biến thành thân đó để tiện giáo hóa các chúng sanh ấy.

Thời khắc bồi tài (luôn luôn bồi đắp). Không phải là các bạn chỉ tu hành hôm nay còn ngày mai thì không tu hành, tu hành năm nay còn năm tới thì không tu hành, hay chỉ tu hành kiếp này còn kiếp sau thì không tu hành; mà phải từng giây từng khắc, đời đời kiếp kiếp, lúc nào các bạn cũng phải tu hành Lục Độ và Vạn Hạnh!


Nếu các bạn có thể làm được những việc khó làm, thực hiện được những điều mà người khác không thực hiện nổi, thì các bạn đích thực là những bậc Bồ-đề Tát-đỏa vậy!