Căn Bản Làm Người Trước Tiên Phải Làm Tròn Chữ Hiếu

[laitutran247]

Căn Bản Làm Người Trước Tiên Phải Làm

Tròn Chữ Hiếu

HT Tuyên Hóa

Phàm làm người, nếu chúng ta không làm một con người tốt thì không thể nào thành Phật, cho nên phải xây nền tảng làm người. Nền tảng làm người là gì ? Nền tảng làm người là hiếu, đễ, trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, sỉ. Căn bản làm người dựa trên tám điều này, cho nên đức Khổng Tử có nói rằng: "Quân tử vụ bổn, bổn lập nhi đạo sanh; hiếu, đễ dã giả, kỳ vi nhơn chi bổn dã." (Bậc quân tử chú trọng đến cái gốc, vì một khi gốc đã vững thì Ðạo theo đó sinh ra. Lòng hiếu thảo, và tình huynh đệ chính là gốc của con người vậy.) Như vậy căn bản làm người trước nhứt phải làm tròn đạo hiếu, kính lão trọng hiền; trông thấy người già cả xem như cha mẹ của ta,với bậc trung niên xem như anh chị, với hàng thiếu niên xem như con cái. Nếu có cái nhìn như vậy thì mới gọi là biết làm người. Cho nên người xưa dạy rằng: "Phụng sự tận tình bậc trưởng bối của kẻ khác cũng như phụng sự tận tình người lớn tuổi trưởng thượng trong nhà mình. Săn sóc hết lòng con em của kẻ khác cũng như săn sóc hết lòng con em nhà mình." Căn bản đạo làm người là kính mến bậc trưởng bối, tôn trọng bậc hiền đức, cung kính người tu đạo.

Trong chương Lễ Vận Ðại Ðồng của Ðức Khổng Tử có nói: "...Cho nên người ta không phải chỉ lấy họ hàng mình làm người thân thích mà thôi, cũng không xem chỉ có con cái là con của mình mà thôi. Họ làm cho người già có chỗ an dưỡng cuối cùng, khiến người trẻ được hữu dụng, khiến cho trẻ thơ được phát triển. Những kẻ goá chồng, goá vợ, con côi, kẻ già không con nuôi, người tàn phế, hay tật nguyền đều được lo lắng săn sóc." Các vì vua, thánh hiền, các đấng minh quân biết đạo từ ngàn xưa đều trị lý thiên hạ như thế. Khi vua Văn Vương chấp chánh thi ân cho thiên hạ, trước nhứt Ngài lo chẩn tế khắp nơi bốn hạng người : goá chồng, goá vợ, con côi, kẻ già không con nuôi; do đó nhân dân trong đời nhà Châu ai nấy đều hưởng cuộc sống thanh bình an lạc. Bởi vì vua Văn Vương xem thiên hạ như một nhà, thế giới như một thể, nên không hề có sự phân biệt kẻ thân người sơ, kẻ xa người gần. Ðó chính là sự khởi đầu của thế giới đại đồng. Mình phải bắt chước tinh thần như vậy khi học Phật. Nếu bạn đem tâm lượng và chí nguyện như vậy ra học Phật thì đức Phật nhất định sẽ hộ trì bạn. Ngược lại nếu bạn không noi theo gương đó, tuy niệm Phật, lễ Phật song tối ngày cứ sân giận tức tối, thì chẳng xong đâu, và bạn hẳn chẳng được ích gì trong đạo Phật.

Tôi không biết nói chuyện cao siêu, chỉ hy vọng các bạn hãy đem bố thí lòng sân giân nóng nảy của mình đi. Ðược vậy bạn đúng là chân chính bố thí. Nếu bạn chẳng thể bố thí đặng tính nóng giận thì bạn sẽ không tương ưng với Phật đạo.

Tôi không nhiều lời nữa, lời quá nhiều thì các bạn nhớ không hết và cũng chẳng ích chi. Ít lời,nhưng các bạn nhớ đặng, dù môt câu, rồi thật sự áp dụng nó: nếu các bạn thật sự thật hành các đức hiếu thảo, tình huynh đệ, trung thành, tín nhiệm, lễ mạo, nghĩa khí, liêm khiết, biết hổ thẹn, kèm theo đức không tranh, không tham, không cầu, không ích kỷ, không tự lợi, không vọng ngữ, thì là các bạn đã bước cái bước đầu tiên trên con đường của Phật dạy. Bước thứ hai cần bạn phải nổ lực dũng mãnh tinh tấn hơn. Chúc các bạn mau thành Phật đạo!

(Giảng ngày 4 tháng giêng năm 1993 tại Pháp Giới Phật Giáo Ấn Kinh Hội, Ðài Loan).

http://www.dharmasite.net/bdh33/CanBanLamNguoi.html

 

[laitutran247]

Quý Vị Có Nên Hiếu Thảo Với Cha Mẹ?
　

Hôm nay chúng ta cùng nhau nghiên cứu đề tài: “Quý vị có nên hiếu thảo với cha mẹ hay không?” Theo quan niệm của thế gian, câu hỏi này thật dễ trả lời. Tất nhiên chúng ta nên hiếu thảo với cha mẹ. Chúng ta nên bày tỏ thái độ hiếu thảo với cha mẹ của mình một cách tự nhiên qua việc vâng lời cha mẹ mình. Hiếu thảo với cha mẹ kiểu này thì dễ quá, ai trên đời này cũng có thể làm được cả. Song có một loại hiếu thảo khác cao hơn nhiều so với điều này. Vì các bạn trẻ ở đây chưa từng nghe qua loại hiếu thảo này nên tôi xin giải thích cho quý vị rõ.

Theo quan điểm xuất thế gian, sự hiếu thảo thật sự là khi quý vị tu hành chân chính. Nếu quý vị chân chính tu hành, quý vị mới thật sự là đứa con có hiếu. Điều đó không có nghĩa là trong khi tu hành, quý vị có các tạp niệm về cha mẹ mình, hoặc có tình cảm quyến luyến nào đó về họ. Quý vị không nên “dính mắc”, thậm chí đối với cha mẹ hay người thân. Thay vì như thế, quý vị nên tinh tấn tu tập và phát Bồ đề tâm. Bằng cách này, quý vị có thể trở thành một người xuất chúng, vượt lên trên một chúng sanh bình thường. Quý vị sẽ có thể vượt khỏi thế giới phàm phu này. Lúc đó quý vị thực hành sự hiếu thảo vượt xa sự hiếu thảo thường tình. Vì thế có câu nói rằng:

Nếu một người tu thành Phật
Tổ tiên chín đời được sanh thiên.

Sự hiếu thảo xuất thế gian này là sự hiếu thảo mức độ rộng lớn. Quý vị hiếu thảo đối với trời và đất. Quý vị đền ơn cha mẹ kiếp này sang kiếp khác – đó là sự hiếu thảo cao thượng vĩ đại!


Sự hiếu thảo ở một mức độ nhỏ hơn là sự hiếu thảo chỉ đối với cha mẹ hiện tiền. Thực hành hạnh hiếu thảo nhỏ này, quý vị cố gắng làm vui lòng cha mẹ, thậm chí khi quý vị không có gì cả, chỉ có nước lã dâng lên cha mẹ. Quý vị quan tâm đến tâm trí của cha mẹ, cũng như thân thể họ và quý vị làm điều đó với tấm lòng tôn kính nhất. Không chỉ cha mẹ của mình, quý vị còn phải tôn kính các bậc trưởng lão khác. Đối xử với mọi người như quý vị đối xử với cha mẹ mình, đó là hạnh hiếu thảo bình thường.

Để thực hành hạnh hiếu thảo rộng lớn hơn quý vị không chỉ hiếu thảo đối với cha mẹ của mình mà quý vị còn phải hiếu thảo với các bậc thánh hiền khác trong quá khứ. Một người có thể làm theo hạnh hiếu thảo như các thánh hiền nhân đã làm trong quá khứ người đó mới thực hành hạnh hiếu thảo cao tột, hạnh hiếu thảo vượt thế gian này. Nhưng người bình thường ngày nay thậm chí còn không chịu thực hành hạnh hiếu thảo thường tình của thế gian đối với cha mẹ họ, nói gì đến việc thực hành hạnh hiếu dưỡng cao tột. Thay vì thực hành hạnh hiếu thảo, họ lại bận bịu với công việc tạo nghiệp ác. Kết quả là thế giới ngày càng trở nên tệ hại. Tâm của người đời ngày càng trở nên tệ hại hơn, còn tâm trí của họ thì đầy những nghi ngờ, rắc rối. Tất cả chỉ vì họ không hiếu thảo.

Thanh niên nam nữ ngày nay thích giết chóc, đốt nhà kẻ khác, hành lạc, nói láo, trộm cắp và tính tình thô lỗ. Họ tin họ nên làm những việc như thế, còn việc thực hành hạnh hiếu thảo với cha mẹ họ cho là sai trái. Họ tin rằng họ nên học cách hành động sao cho họ phải sống ích kỹ và xấu xa. Đó là một lỗi lầm rất tai hại.

Ngày nay trong khi chúng ta còn trẻ, thật là quan trọng nếu chúng ta biết bắt đầu bằng việc học làm những điều tốt đẹp và có ích để trở thành những chúng sanh tốt, những công dân tốt của thế giới này.

Báo Vajra Bodhi Sea (Bồ đề Hải), số tháng 1 năm 1984

http://www.dharmasite.net/sf/teach/teach3-3.html