[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif][FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]Theo Phật-Giáo , ba yếu-điểm lớn nhất của con người là Tham , Sân , Si (Tham-lam , Sân-hận , Si-mê) . Ba tánh xấu này là nguyên-nhân gây nhiều đau-khổ cho mình cho người , và có ảnh-hưởng qua lại , từ 1 cái này rất dễ phát-sinh ra 2 cái kia , mà đặc-biệt Sân và Si là "cặp bài trùng" . Sân-Si thường được dùng như một từ kép , Nóng-Giận và U-Mê được coi hầu-như là một . "Nổi Giận" tức là "Nổi Sân-Si" , bởi-vì Sân tức là đã Si rồi , vì Si cho-nên mới Sân !
Sau đây là vài chuyện ngụ-ngôn về "Sân-Si"
Chuyện người Samurai
Một vị samurai đến thu nợ của người đánh cá.
Người đánh cá nói :
“Tôi xin lỗi ngài , nhưng năm vừa qua thật tệ, tôi không có đồng nào để trả ngài.”
Vị samurai nổi giận , rút kiếm ra định giết người đánh cá ngay lập tức.
Rất nhanh trí, người đánh cá nói :
“Tôi cũng từng học võ và sư phụ tôi khuyên không nên đánh nhau khi đang tức giận.”
Vị samurai nhìn người đánh cá một lúc, sau đó từ từ hạ kiếm xuống ,
“Sư phụ của ngươi rất khôn ngoan. Sư phụ của ta cũng dạy như vậy. Ðôi khi ta không kiểm soát được nỗi giận dữ của mình. Ta sẽ cho ngươi thêm một năm để trả nợ và lúc đó chỉ thiếu một xu thôi ngươi đừng trách ta”
Vị samurai trở về nhà khi đã khá muộn. Ông nhẹ nhàng đi vào nhà vì không muốn đánh thức vợ, nhưng ông ta rất bất ngờ khi thấy vợ mình và một kẻ lạ mặt mặc quần áo samurai đang ngủ trên giường. Nổi điên lên vì ghen và giận dữ, ông nâng kiếm định giết cả hai, nhưng đột nhiên lời của người đánh cá văng vẳng bên tai: “Ðừng hành động khi đang giận dữ.”
Vị samurai ngừng lại, thở sâu, sau đó cố tình gây ra tiếng động lớn. Vợ ông thức dậy ngay lập tức, kẻ lạ mặt cũng vậy, hoá ra đó chính là mẹ ông.
Ông la lên :
“Chuyện này là sao vậy. Suýt nữa con đã giết cả hai người rồi!”
Vợ ông giải thích :
“Vì sợ kẻ trộm lẻn vào nhà nên thiếp đã cho mẹ mặc quần áo của chàng để doạ chúng.”
Một năm sau, người đánh cá đến gặp vị samurai ,
“Năm vừa qua thật tuyệt vời, tôi đến để trả nợ cho ngài đây, có cả tiền lời nữa”, người đánh cá phấn khởi nói.
- “Hãy cầm lấy tiền của ngươi đi.” Vị samurai trả lời, “Ngươi đã trả nợ đầy đủ cho ta rồi.”
Lên Chùa lạy Phật
Vợ tôi, khi còn khỏe mạnh thường cùng tôi đi chùa lạy Phật. Có lần chúng tôi vừa chấp tay lạy Phật , nghe vị thầy tu đang giảng đạo-pháp thao thao bất tuyệt , bổng có một bà cụ già bước đến bên vị tu sĩ xin thầy ngừng ở đây để cho bà hỏi thầy một câu. Vị thày tu bỏ cuốn sách xuống và bắt đầu quở trách bà cụ nầy oang oang trên máy vi âm :
"Tôi đang thuyết giảng mà sao bà làm tôi cụt hứng .... , không còn nhớ đã đọc đến chổ nào nữa".. "Bà.. Bà.. Bà...v v... Bà không được làm như vậy nữa nghe chưa ?"
Tôi nghe lời mạt xát của ông nầy rất chướng tai. Tôi rất giận cho thái độ xỉ mạ của ông đối với người già cã. Tôi liền bảo nhà tôi ngưng lạy và lui ra để tôi vào gọi ông thầy chùa nầy hỏi vì sao ông mạt xát người già cã như thế ? Phật, Thầy nào dạy ông làm điều nầy ? Ông đã tu học được bao nhiêu năm mà ông không trấn tỉnh được sự Sân-Si ? Tôi vừa nói vậy thì vợ tôi bảo rằng :
"Người ta đã Sân-Si , bây giờ anh cũng Sân-Si nữa thì chúng ta đi Chùa lạy Phật làm gì?
Tôi nghe vợ nói quá đúng . Tôi đành theo nàng đi về nhà và lạy bàn thờ Phật ở nhà. Tôi xin hứa với Đức Thế-Tôn rằng từ nay sẽ tránh nổi Sân-Si và không bao giờ hành động trong cơn nóng giận . Từ đó vợ thương quý tôi nhiều hơn. Nàng bảo :
"Sao dạo nầy trông anh hiền như Bụt ?"
Hòn Ðá Ném Ði
Có một người hành khất nọ đến trước cửa nhà của một người giàu có để xin bố thí. Một đồng xu nhỏ hay một miếng bánh vụn, đó là tất cả những gì người ăn xin chờ đợi nơi người giàu có. Nhưng , mặc cho người khốn khổ van xin , người giàu có không chút động lòng , vẫn ngoảnh mặt làm ngơ. Ðến một lúc không còn chịu nổi những lời van xin của người hành khất, thay vì bố thí, người giàu đã nổi cơn sân-si lấy đá ném vào con người khốn khổ.
Người hành khất vô-cùng căm-hận lặng lẽ nhặt lấy hòn đá cho vào bị , rồi bỏ đi , thì thầm trong miệng :
"Ta mang hòn đá này cho đến ngày nhà ngươi sa cơ thất thế . Ta sẽ dùng nó để ném trả lại ngươi".
Ði đâu, người hành khất cũng mang theo hòn đá ấy. Tâm hồn ông lúc nào cũng cưu mang sự báo thù.
Năm tháng qua đi. Lời chúc dữ của người hành khất đã thành sự thật. Vì biển lận công qũy , người giàu có bị tước đoạt tất cả tài sản và bị tống giam vào ngục. Ngày hôm đó, người hành khất chứng kiến cảnh người ta áp giải người giàu có vào tù ngục. Nỗi căm hờn sôi sục trong lòng ông. Ông đi theo đoàn người áp tải. Tay ông không rời bỏ hòn đá mà người nhà giàu đã ném vào người ông cách đây mười mấy năm. Ông muốn ném hòn đá đó vào người tù để rửa sạch mối căm hờn hằng đeo đẳng bên ông. Nhưng cuối cùng, nhìn thấy gương mặt tiều tụy đáng thương của kẻ đang bị cùm tay, người hành khất thả nhẹ hòn đá xuống đất rồi tự nhủ :
"Tại sao ta lại phải mang nặng hòn đá này từ bao nhiêu năm qua? Con người này, giờ đây, cũng chỉ là một kẻ khốn khổ giống như ta"... và lòng sân-si của người hành-khất bỗng tan biến ...
Tha-thứ là điều khó-khăn nhất nhưng cũng là điều cao-cả nhất , được khởi nguồn từ sự biết dẹp bỏ lòng Sân-Si
Gieo gì Gặt nấy
