binh

VÔ MÔN QUAN

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
LỜI MỞ ĐẦU
Ngài Vô Môn, pháp danh Huệ Khai, sinh năm 1183, vào khoảng cuốI đờI Tống. Ngài đến tham học thiền sư Nguyệt Lâm tạI chùa Vạn Thọ. Nguyệt Lâm là môn sinh đờI thứ 8 của Dương Kỳ, thuộc dòng Lâm Tế. Ngài được Nguyệt Lâm cho tham chữ VÔ. Qua sáu năm công phu vẫn chưa khai thông được, ngài phẫn chí, thề quyết không ngủ cho đến khi nào vỡ lẽ mớI thôi. Sau vì quá buồn ngủ, ngài đi lững thững ngoài hành lang, mệt mỏI tựa đầu vào một cây cột, bỗng nghe tiếng trống canh ngọ đánh, ngài bất giác lĩnh ngộ.
Ngài mừng quá, chạy đến tìm Nguyệt Lâm toan trình điều sở ngộ. Nguyệt Lâm vừa trông thấy liền hỏI “ Chạy đi đâu mà như bị ma đuổI vậy?” Ngài liền quát một tiếng. Nguyệt Lâm cũng quát một tiếng. Hai bên ứng đáp như thế. Sau đó ngài ứng khẩu đọc bài kệ rằng :

Vô vô vô vô vô
Vô vô vô vô vô
Vô vô vô vô vô
Vô vô vô vô vô

Sách chép ngài thường ăn mặc rách rướI lôi thôi, tánh tình khiêm cung hòa nhã, đăc biệt lờI nói thì sắc bén, thâm trầm. Năm 64 tuổI ngài lập am riêng để tịnh cư, nhưng học giả bốn phương vẫn thường đến tham vấn không ngớt. Ngài được vua Tống vờI vào nộI cung giảng pháp và làm lễ cầu mưa. Nhân đó ngài được nhà vua tặng danh hiệu Phật Nhãn.
Ngài tịch năm 1260, thọ 78 tuổi.
Cuốn Vô Môn Quan được ngài soạn vào năm 46 tuổI, khi ngài làm thủ tọa ở chùa Long Tường. Trước Vô Môn Quan chừng 100 năm, trong thiền tông cũng xuất hiện một bộ sách lớn là Bích Nham Lục. do Viên Ngộ dòng Lâm Tế bình xướng 100 bài tụng của Tuyết Đậu về 100 công án mà thành. ( Tuyết Đậu là thầy của Thảo Đường, khởi tổ dòng thiền Thảo Đường ở Việt Nam). Sau này khi nhắc đến thiền tông thì không ai có thể bỏ qua hai bộ sách được truyền bá rộng rãi là Bích Nham Lục và Vô Môn Quan. Sở dĩ như thế là vì ngoài giá trị tu chứng của tác giả, cách hình thành của hai bộ sách cũng bao hàm đầy đủ những yếu tố cần thiết dẫn dắt hành giả trong hoàn cảnh tự học.
NgườI ta thường bảo Bích Nham Lục thiên về văn, Vô Môn Quan thiên về lý. Quả vậy, lời lẽ Vô Môn Quan sắc bén, hàm súc vô cùng, tuy nhiên cũng không vì thế mà văn chương khô khan, nhàm chán.
Chúng tôi là kẻ hậu học , tuy kiến thức, chữ nghĩa và thực lực hành trì chẳng bao nhiêu, cũng đem hết sức mình ra dịch cuốn Vô Môn Quan này ra Việt Ngữ, gọI là để đóng góp vào công cuộc chấn hưng Thiền học hiện nay.
Vì lợI ích của giớI sơ học nói chung, trong đó có bản thân dịch giả, Ước mong những bậc cao minh rộng lòng chỉnh sửa, bổ túc cho những khuyết điểm không tránh khỏI trong bản dịch này.

Trần Tuấn Mẫn
Thu 1971
 
GÓP PHẦN LAN TỎA GIÁ TRỊ ĐẠO PHẬT

Ủng hộ Diễn Đàn Phật Pháp không chỉ là đóng góp vào việc duy trì sự tồn tại của Diễn Đàn Phật Pháp Online mà còn giúp cho việc gìn giữ, phát huy, lưu truyền và lan tỏa những giá trị nhân văn, nhân bản cao đẹp của đạo Phật.

Mã QR Diễn Đàn Phật Pháp

Ngân hàng Vietcombank

DUONG THANH THAI

0541 000 1985 52

Nội dung: Tên tài khoản tại diễn đàn - Donate DDPP (Ví dụ: thaidt - Donate DDPP)

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 1

TẮC 1:
Con chó của Triệu Châu
CÔNG ÁN :
Một ông tăng hỏI hòa thượng Triệu Châu:
- Con chó có Phật tánh không?
Sư đáp :
- Không

LỜI BÀN
Tham thiền phảI lọt cửa tổ, diệu ngộ phảI tuyệt đường tâm. Cửa tổ không lọt, đường tâm không dứt thì cũng như bóng ma nương nhờ cây cỏ.
Thử hỏI cửa tổ là gì? Chỉ một chữ không chính là cửa ấy, bèn gọI là Vô Môn Quan của thiền tông vậy. Qua được cửa ấy, chẳng những thấy đượcTriệu Châu mà còn cùng các Tổ xưa năm tay chung bước , thâm sâu giao kết, cùng một mắt thấy, cùng một tai nghe Há chẳng thú sao? Há chẳng ai muốn qua cửa ấy sao?
Hãy tận dụng ba trăm sáu mươi đốt xương , tám vạn bốn nghìn lỗ chân lông , vận dụng cả thân tâm khởI thành một mốI nghi , tham thẳng chữ không, ngày đêm nghiền ngẫm . chớ nên cho không là không theo nghĩa trống rỗng, chớ nên cho không là không theo nghĩa có, không . Như nuốt phảI hòn sắt nóng , muốn nhả mà nhả không ra. Bỏ hết cái tệ hạI trước kia, lâu ngày thuần thục tự nhiên trong ngoài thành một khốI . Như kẻ câm nằm mộng chỉ mình mình hay.
Bỗng nhiên bộc phát, trờI kinh đất chuyển như đoạt được vào tay thanh đạI đao của Quan Vũ , gặp Phật giết Phật, gặp Tổ giết Tổ, dửng dưng vờI bờ sinh tử, rong chơi chốn lục đạo tứ sinh.
Vậy thử hỏI làm sao nghiền ngẫm ? Hãy dùng hết sức lực mà nêu chữ không ấy. Nếu chẳng gián đoạn, khác nào thắp ngọn đuốc pháp , mớI châm nhẹ đã cháy bừng.

KỆ TỤNG
Cẩu tử Phật tính
Toàn đề chính lệnh
Tài thiệp hữu vô
Táng thân thất mệnh

Chó cùng Phật tính
Nêu toàn chỉ thẳng
Vừa nói có, không
Bỏ thân mất mạng
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 2

TẮC 2

CÔNG ÁN
MỗI khi hòa thượng Bách Trượng giảng pháp , có một lão già thường theo tăng chúng vào nghe. Chúng lui, lão cũng lui. Bỗng một hôm lão không lui. Sư bèn hỏi
- Người nào đứng đó?
Lão già đáp:
- Thưa tôi vốn chẳng phải người. Xưa thờI Phật Ca Diếp tôi đã ở núi này. Nhân có học tăng hỏi “ Bậc đại tu hành có rơi vào nhân quả không?”. Tôi đáp “Không rơi vào nhân quả” Bèn bị đọa làm thân chồn hoang 500 kiếp. Nay xin hòa thượng cho một lời chuyển ngữ để tôi thoát kiếp chồn hoang.
Nói xong bèn hỏi:
- Bậc đại tu hành có rơi vào nhơn quả không?
Sư đáp:
- Chẳng mờ nhân quả.
Lão già nghe xong đại ngộ, sụp lạy nói :
- Tôi đã thoát thân chồn hoang, còn ở sau núi, dám xin hòa thượng xếp đặt cho theo lệ tăng chết.
Sư bảo thầy duy na bạch chùy, bảo tăng chúng ăn xong sẽ làm lễ táng tăng. Tăng chúng đều bàn tán :
- MọI người an lành, Niết Bàn đường (nhà nghỉ của tăng bịnh) không có ai đau ốm, sao lại có chuyện như vậy.
Dùng ngọ xong sư dẫn tăng chúng đến sau hốc núi dùng trượng khều ra một xác chồn hoang rồi đem hỏa táng.
TốI đến sư thượng đuờng kể lại chuyện cho mọi ngườI nghe. Hoàng Bá mới hỏi
- NgườI xưa đáp sai một lờI chuyển ngữ mà bị đọa làm thân chồn hoang 500 kiếp. Giả như câu nào cũng không đáp sai thì sao?
- LạI gần đây ta nói cho nghe.
Hoàng Bá đến gần tát sư một tát. Sư vỗ tay cườI nói
- Tưởng râu tên Hồ thì đỏ, lại gặp tên Hồ đỏ râu.

LỜI BÀN
Chẳng rơi vào nhân quả sao lạ đọa kiếp chồn hoang? Chẳng che mờ nhân quả sao lại thoát kiếp chồn hoang? Nếu ngó thấy chỗ đó thì hiểu được Bách Trượng xưa, lợi được năm trăm kiếp phong lưu.

KỆ TỤNG

Bất lạc bất muội
Lưỡng thái nhất tái
Bất muội bất lạc
Thiên thác vạn thác

Chẳng rơi chẳng mờ
Đôi bề đua đối
Chẳng mờ chẳng rơi
Ngàn sai vạn lỗi.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 3

TẮC 3
NGÓN TAY CÂU CHI
CÔNG ÁN
Hòa thượng Câu Chi hễ có ai tham hỏI, chỉ giơ một ngón tay lên. Có chú tiểu , hễ ai hỏI : sư dậy pháp yếu nào, cũng giơ ngón tay lên. Sư nghe được bèn lấy dao chặt đứt ngón tay chustieeur. Chú đau đớn la khóc mà chạy. Sư bèn gọI lạI, chú vừa quay đầu thì sư lạI giơ ngón tay lên. Chú tiểu bỗng lĩnh ngộ.
Khi sắp tịch sư nói vớI chúng tăng rằng
- Ta thụ của Thiên Long chỉ một ngón thiền mà cả đờI dùng không hết.
Nói xong sư tịch.

LỜI BÀN
Chỗ ngộ của Câu Chi cũng như của chú tiểu không phảI ở ngón tay. Nếu thấy được chỗ đó thì sâu được cả Thiên Long, Câu Chi, chú tiểu và cả mình nữa vào chung một mối.

KỆ TỤNG

Câu Chi độn trí lão Thiên Long
LợI nhẫn đơn đề khám tiểu đồng
Cự Linh đài thủ vô đa tử
Phân phá Hoa Sơn thiên vạn trùng.

Câu Chi dìm mất lão Thiên Long
Dao bén giơ riêng chặt tiểu đồng
Thần Cự vẫy tay bao mấy sức
Hoa Sơn tan vỡ dẫu trùng trùng.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 4

TẮC 4

TÊN HỒ KHÔNG RÂU

CÔNG ÁN
Ngài Hoặc Am nói
- Sao tên Hồ ở Tây Thiên không có râu?

LỜI BÀN

Tham thì phảI thực tham, ngộ thì phảI thực ngộ. Tên Hồ kia phảI tận mắt trông thấy một lần mớI được. Nhưng hễ nói thấy tận mắt thì đã có hai đứa rồi.

KỆ TỤNG

Si nhân diện tiền
Bất khả thuyết mộng
Hồ tử vô tu
Tinh tinh thiêm mộng

Trước kẻ còn mơ
Chẳng nên nói mộng
Rợ Hồ không râu
Rõ lạI thêm mù.

BÌNH BÌNH

LờI bàn hay tuyệt. PhảI làm sao để thấy tận mặt tên Hồ kia mà vẫn chỉ có một đứa ?

Còn một đứa vẫn sai.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 5

TẮC 5

HƯƠNG NGHIÊM LEO CÂY

CÔNG ÁN
Hòa thượng Hương Nghiêm nói
“ Như ngườI trên cây, miệng cắn vào cành, tay chân lơ lửng. DướI cây có ngườI hỏI : Ý Tổ Sư ở Tây lạI, không đáp thì phụ ngườI hỏI, còn đáp lạI bỏ thân mất mạng . Vậy phảI làm sao? “.

LỜI BÀN

Dầu có lờI biện luận khúc chiết đều không dùng được. Giảng được một tạng kinh lớn cũng vô ích. Nếu đáp được chỗ ấy thì khơi dậy được con đường chết trước kia, diệt được con đường sống trước kia. Còn nếu chưa đáp được thì chờ sau này hỏI Di Lạc .

KỆ TỤNG

Hương Nghiêm chân đỗ soạn
Ác độc vô tận hạn
Á khước nạp tăng khẩu
Thông thân tích nhãn quỷ

Hương Nghiêm thực ngoa ngụy
Ác độc quả thâm thúy
Chận nghẹn họng thầy tu
Cùng mình ló mắt quỷ.

BÌNH BÌNH

Tuy vậy bao nhiêu bậc cổ đức xưa kia, dựng lập tông môn cũng chỉ để trả lờI câu hỏI đó (Như hà thị Tổ Sư Tây lai ý? ).
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 6

TẮC 6

THẾ TÔN NIÊM HOA

CÔNG ÁN
Thế Tôn xưa tại pháp hộI núi Linh Thứu, cầm cành hoa giơ lên trước chúng. Bấy giờ mọi người làm thinh, chỉ có ngài Ca Diếp rạng mặt mỉm cười. Phật dậy
Ta có
Chính pháp nhãn tạng
Niết Bàn diệu tâm
Thực tướng vô tướng
Vi diệu pháp môn
Bất lập văn tự
Giáo ngoại biệt truyền
Phó chúc Ma Ha Ca Diếp.

LỜI BÀN
Lão Cồ Đàm mặt vàng không coi ai ra chi, ép tốt ra xấu, treo đầu heo bán thịt chó, coi bộ cũng tài đó. Giả như bấy giờ cả đám cườI rần lên thì chính pháp nhãn tạng làm sao truyền ? Lại giả như Ca Diếp không cười thì chính pháp nhãn tạng làm sao truyền được? Nếu nói chính pháp nhãn tạng có truyền thụ thì lão mặt vàng đã dối gạt bà con lối xóm ; còn nếu bảo không truyền thụ thì sao lại chỉ truyền cho Ca Diếp?

KỆ TỤNG

Niêm hoa khởi lai
Vĩ ba dĩ lộ
Ca Diếp phá nhan
Thiên nhân võng thố

Hoa vừa đưa lên
Đuôi kia đã ló
Ca Diếp mỉm cười
Trời người ngơ ngáo

BÌNH BÌNH

Sao lại gọi Phật là lão mặt vàng ?
Phật đã truyền cái gì cho Ca Diếp?
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 7

TẮC 7

TRIỆU CHÂU RỬA BÁT

CÔNG ÁN

Một ông tăng hỏI ngài Triệu Châu
- Tôi mớI vào chùa, xin ngài chỉ dậy.
Sư hỏI :
- Ăn cháo chưa ?
Tăng đáp
- An cháo rồI
Sư nói
- Rửa bát đi.
Ông tăng liền ngộ.

LỜI BÀN

Triệu châu mở miệng là bày cả ruột gan. Ông tăng nghe không hiểu gọi chuông là lu.

KỆ TỤNG

Chỉ vi phân minh cực
Phiên lệnh sở đắc trì
Tảo tri đăng thị hỏa
Phạn thục dĩ đa thì.

Tưởng đã rõ lầu lầu
Đâu ngờ thêm chậm chạp .
Sớm biết đèn là lửa
Cơm chín đã từ lâu.

BÌNH BÌNH

Triệu Châu mở miệng là bày cả ruột gan
Nhưng thử hỏI Triệu Châu đã chỉ cho ông tăng cái gì?
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
TẮC 8

HỀ TRỌNG TẠO XA

CÔNG ÁN

Hòa thượng Nguyệt Am hỏI một ông tăng
- Hề Trọng làm bánh xe trăm gọng . Nắm hai đầu, bỏ trục đi, thế nghĩa là sao?

LỜI BÀN

Nếu hiểu rõ được liền, mắt tựa sao băng, cơ như ánh chớp .

KỆ TỤNG

Cơ luân chuyển xứ
Đạt giả do mê
Tứ duy thượng hạ
Nam, bắc, đông, tây

Chỗ bánh xe chuyển
Kẻ ngộ còn mê
Bốn bề trên dướI
Nam, Bắc, tây, đông.

BÌNH BÌNH

Tâm có trăm tánh chất, trăm phương tiện
Thế mà chỉ chấp hai bên (có không, phải trái v v…)
Bỏ mất chỗ diệu dụng

Chỗ bánh xe chuyển là chỗ diệu dụng của tâm
Người đã ngộ từ chỗ mê đó
Thì mặc tình :đông, tây, nam, bắc
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 9

TẮC 9

ĐẠI THÔNG TRÍ THẮNG PHẬT

CÔNG ÁN
Một ông tăng hỏi hòa thượng Hưng Dương Nhượng:
- Phật Đại Thông Trí Thắng ngồI tu mười kiếp ở đạo tràng , Phật pháp không hiển hiện , không thành được Phật đạo, thế nghĩa là sao?
Sư nói
- Hỏi hay thật.
Ông tăng nói
- Đã ngồI tu ở đạo tràng, sao lại không thành được Phật đạo?
Sư đáp
- Vì ông ấy không thành Phật.

LỜI BÀN
Chỉ cho lão Hồ biết, không cho lão Hồ hiểu. Kẻ phàm phu mà biết thì đó là thánh nhân, thánh nhân mà hiểu thì đó là phàm phu vậy.

KỆ TỤNG

Liễu thân hà tự liễu tâm hưu
Liễu đắc tâm hề thân bất sầu
Nhược dã thân tâm câu liễu liễu
Thần tiên hà tất cánh phong hầu.

Rõ thân há đọ tâm trong sáng
Sáng được tâm chừ thân chẳng sầu
Ví cả thân tâm đều tỏ sạch
Thần tiên nào phải đợI phong hầu.

BÌNH BÌNH

Chẳng biết.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 10

TẮC 10

THANH THOÁT CÔ BẦN

CÔNG ÁN
Một ông tăng hỏI hòa thượng Tào Sơn
- Thanh thoát này nghèo khổ xin ngài cứu giúp.
Sư gọI
- Thầy Thoát
Ông tăng đáp
- Dạ
Sư nói
- Rượu Thanh nguyên vốn sẵn của nhà, đã uống xong ba chén sao còn bảo chưa dính môi?

LỜI BÀN
Thanh Thoát trình cơ như vậy là ý làm sao? Tào Sơn lanh mắt hiểu rõ ngay ý tứ. Tuy vậy xem vào đâu mà bảo thầy Thanh Thoát uống rượu?

KỆ TỤNG
Bần tự Phạm Nhiễm
Khí như Hạng Võ
Hoạt kế tuy vô
Cảm dữ đấu phú

Nghèo tợ Phạm Nhiễm
Oai như Hạng Võ
Nghề nghiệp trống trơn
Dám so phú hộ.

BÌNH BÌNH
Xem vào đâu mà bảo thầy Thanh Thoát uống rượu ?
- Dạ
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 11

TẮC 11

TRIỆU CHÂU KHÁM AM CHỦ

CÔNG ÁN

Ngài Triệu Châu ghé thăm một am , hỏI
- Có chăng, có chăng ?
Chủ am giơ nắm tay lên. Sư nói
- Nước cạn không phảI chỗ đậu thuyền.
Bèn bỏ đi.
LạI ghé một am khác , hỏI
- Có chăng có chăng ?
Chủ am cũng giơ nắm tay lên. Sư nói
- Buông được, bắt được, giết được, cứu được.
Bèn lễ bái.

LỜI BÀN

Cả hai đều đưa nắm tay lên, sao lạI chịu một, chê một ? thử hỏI ngoa ngạnh ở đâu ? Nếu hạ được chỗ này một câu chuyển ngữ thì thấy ngay Triệu Châu, lưỡI không xương, khen chê mặc sức. Tuy nhiên ngặt nỗI Triệu Châu lạI bị hai ông tăng khám phá.
Nếu bảo hai ông chủ am có hơn có kém thì tỏ ra không có con mắt tham học. còn nếu bảo hai ông chủ am không hơn không kém thì cũng không có con mắt tham học.

KỆ TỤNG

Nhãn lưu tinh
Cơ xế điện
Sát nhân đao
Hoạt nhân kiếm.

Mắt sao băng
Cơ ánh chớp
Đao giết ngườI
Kiếm cứu người.

BÌNH BÌNH
Chẳng phảI hai ông tăng có hơn, có kém, mà do Triệu Châu có hơn, kém.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 12

TẮC 12

THOẠI NHAM GỌI ÔNG CHỦ

CÔNG ÁN
Hòa thượng ThoạI Nham Ngạn hàng ngày tự kêu
- Ông chủ
RồI tự đáp
- Dạ
LạI nói
- Tỉnh táo nhé
- Dạ
- Mai kia mốt nọ đừng để ngườI gạt nhé!
- Dạ, dạ

LỜI BÀN
Lão ThoạI Nham tự bán, tự mua , bịa ra lắm đầu thần mặt quỉ. Cớ sao vậy? Một lão kêu, một lão dạ, một lão tỉnh táo, một lão không bị ngườI gạt, ngó kỹ té ra vẫn không lão nào là thật lão. Nếu bắt chước lão, thì đó cũng là kiến giảI của chồn hoang.

KỆ TỤNG

Học đao chi nhân bất thức chân
Chỉ vị tùng tiền nhận thức thần
Vo lượng kiếp lai sinh tử bản
Si nhân hoán tác bản lai nhân.

Lẽ thực ngườI tu chẳng biết soi
BởI gìn thần Thức đã bao đờI
Muôn kiếp đến nay , gốc sinh tử
Mê muộI xưng danh ấy vốn người.

BÌNH BÌNH
Lão này chưa tỉnh.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 13

Tắc 13

ĐỨC SƠN BƯNG BÁT

CÔNG ÁN
Một hôm ngài Đức Sơn bưng bát ra thiền đường. Tuyết Phong hỏI
- Cái lão già, chuông chưa dóng, trống chưa điểm mà bưng bát đi đâu?
Sư liền lui về phương trượng.
Tuyết Phong kể chuyện lạI cho Nham Đầu nghe. Nham Đầu nói
- Đường đường là hòa thượng Đức Sơn mà chưa hiểu câu nói tốI hậu.
Sư nghe được sai thị giả gọI Nham Đầu vô hỏI
- Ông chê lão tăng à ?
Nham Đầu nói nhỏ ý mình, sư liền thôi. Hôm sau sư thăng đường quả nhiên khác vẻ thường . Nham Đầu ra trước chúng vỗ tay cườI lớn nói :
- Cũng may lão già biết câu tốI hậu. Mai mốt thiên hạ chẳng ai làm gì nổI lão.

LỜI BÀN
Nếu là câu tốI hậu, cả Nham Đầu và Đức Sơn trong mộng cũng chưa thấy được. Xét kỹ lạI, chẳng khác chi một bầy tượng gỗ.

TỤNG

Thức đắc tốI sơ cú
Tiện hộI mạt hậu cú
Mạt hậu dữ tốI sơ
Bất thị giả nhất cú.

Biết được câu khởI đầu
Hiểu liền câu rốt chót
Rốt chót vớI đầu câu
Phải đâu là câu ấy.

BÌNH BÌNH

chưa kịp mở miệng.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 14

TẮC 14

NAM TUYỀN CHÉM MÈO

CÔNG ÁN
Tăng chúng hai chái đông, tây tranh nhau con mèo. Hòa thượng Nam Tuyền giơ con mèo lên mà nói
- Các ông nói được thì tha, không nói được thì chém.
Chẳng ai biết noi sao , sư bèn chém con mèo. Đến tốI Triệu Châu về, sư kể lạI cho nghe. Triệu Châu bèn cởI dép để lên đầu mà đi ra. Sư nói
- Nếu lúc ấy có ông thì cứu được con mèo rồi.

LỜI BÀN
Thử hỏI Triệu Châu độI dép cỏ như vậy ý thế nào? Nếu ở đây hạ được một câu chuyển ngữ thì Nam Tuyền hành lệnh không uổng. Còn nếu chưa, Hừ!

TỤNG

Triệu Châu nhược tai
Đảo hành thử lệnh
Đoạt khước đao tử
Nam Tuyền khất mạng.

NGHĨA

Triệu Châu có nhà
Lệnh kia làm ngược
Đoạt mất con dao
Nam Tuyền xin mạng

BÌNH BÌNH

- Nếu không hạ được câu chuyển ngữ thì sao?
- Hừ ! chém
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 15

TẮC 15

BA HÈO CỦA ĐỘNG SƠN

CÔNG ÁN
Ngài Vân Môn nhân Động Sơn đến tham học , sư hỏI
- Từ đâu đến ?
Động Sơn đáp
- Từ Tra Độ
Sư lạI hỏI
- Hạ an cư ở đâu?
Động Sơn đáp
- Chùa Báo Từ, Hồ Nam
Sư hỏI tiếp
- RờI chùa hôm nào?
Động Sơn đáp
- Hai mươi lăm tháng tám
Sư nói
- Tha cho ông ba hèo
Sáng hôm sau Động Sơn lên tham hỏI
- Hôm qua độI ơn hòa thượng tha cho ba hèo, nhưng không biết lỗI ở chỗ nào?
Sư nói
- Cái túi cơm , cứ thế mà đi Giang Tây, Hồ Nam.
Nhân đó Động Sơn bèn ngộ

LỜI BÀN
Vân Môn bấy giờ giở ngón sở trường, khiến Động Sơn mở riêng được con đường sống, tông môn không đến nỗI đìu hiu. Qua một đêm hụp lặn trong biển thị phi, hôm sau trở lạI được hóa giải, Đông Sơn bèn ngộ. Thế cũng chưa mau lẹ chi. Xin hỏI các ngườI : Ba hèo của Động Sơn đáng chịu hay không đáng chịu? Nếu bảo là đáng thì cây cỏ cũng đều đáng chịu sao? Còn nếu bảo là không thì té ra Vân Môn chỉ bịa xạo. Hiểu được chỗ này thì có thể hả giận cho Động Sơn một tí.

KỆ TỤNG

Sư tử giáo nhi mê tử quyết
Nghĩ tiền khiêu trịch tảo phiên thân
Vô đoan tái tự đương đầu trước
Tiền tiễn do khinh, hậu tiễn thâm.

Sư tử răn con thiệt lạ mầu
Toan chồm ra trước lạI quay sau
Bỗng dưng lạI gõ đầu hai cái
Trước còn nương nhẹ, cái sau đau.

BÌNH BÌNH
Cái túi đựng cơm tự nó có đi Giang Tây , Hồ Nam được không nhỉ ?
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 16

TẮC 16

NGHE CHUÔNG MẶC ÁO

CÔNG ÁN
Ngài Vân Môn nói
- Thế giớI rộng lớn như vậy, sao nghe chuông lạI mặc áo thất điều ?

LỜI BÀN
Tham thiền học đạo, kỵ nhất là việc theo tiếng, đuổI màu. Dù cho nghe tiếng mà ngộ đạo, thấy sắc mà sáng tâm, cũng là chuyện thường . PhảI biết rằng ngườI tu vốn phảI cỡI tiếng, đạp màu, đâu đâu cũng rõ, chi chi cũng hay. Tuy như thế, thử hỏI tiếng đến bên tai, tai qua bên tiếng, đạt đến chỗ cả im lẫn tiếng đều quên thì thế nào?
Chỗ này nếu lấy tai mà nghe ắt khó được, còn lấy mắt mà nghe thì mớI được.

KỆ TỤNG

HộI tắc sự đồng nhất gia
Bất hộI vạn biệt, thiên sai
Bất hộI sự đồng nhất gia
HộI tắc thiên sai, vạn biệt.

Hiểu thì vốn chuyện một nhà
Không hiểu ngàn sai, vạn khác
Không hiểu vẫn chuyện một nhà
Hiểu lạI ngàn sai, vạn khác.

BÌNH BÌNH

Hai câu đầu dành cho ngườI chưa hiểu
Hai câu sau dành cho ngườI đã hiểu.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 17

TẮC 17

QUỐC SƯ TAM HOÁN

CÔNG ÁN
Quốc sư ba lần gọI thị giả, thị giả dạ ba lần. Sư nói
- Tưởng đâu ta phụ ngươi, té ra ngươi phụ ta.

LỜI BÀN
Quốc sư ba lần gọI, lưỡI rụng xuống đất. Thị giả ba lần dạ, tùy duyên thùy thuận. Quốc sư già nua lẩm cẩm , đè đầu trâu bắt ăn cỏ. Thị giả không chịu. Của ngon không đáng cho ngườI no ăn, thử hỏI thị giả phụ lòng quốc sư ở đâu? Nước yên thì tài tử quí. Nhà giàu thì trẻ con nhõng nhẽo.

KỆ TỤNG

Thiết gia vô khổng yếu nhân đam
Lụy cập nhi tôn bất đẳng nhàn
Dục đắc sanh môn tinh trụ hộ
Cánh tu xích cước thượng đao sơn.

Gông cùm không lỗ bắt mang vào
Lụy đến cháu con chuyện dễ sao?
Hễ muốn cửa nhà nguyên nếp cũ
Chân trần phảI cố đạp non đao.

BÌNH BÌNH

Cơm đến miệng, dễ gì mà xơi.
Dù có được ăn cơm ấy cũng phảI chân trần đạp non đao nước nhà mớI bình an.
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 18

TẮC 18

BA CÂN MÈ CỦA ĐỘNG SƠN

CÔNG ÁN
Một ông tăng hỏi hòa thượng Động Sơn
- Phật là gì?
Sư đáp
- Ba cân mè.

LỜI BÀN
Lão Động Sơn tham được chút thiền sò trai , mở miệng là để lộ cả ruột gan. Tuy như vậy, thử hỏi thấy Động Sơn ở đâu?

KỆ TỤNG

Đột xuất tam ma cân
Ngôn thân ý cánh thân
Lai thuyết thị phi giả
Tiện thị thị phi nhân

Chợt đưa mè ba cân
LờI gần ý càng gần
Ai người phân phải quấy
Thị phi ấy kẻ trần

BÌNH BÌNH

Mở miệng là để lộ cả ruột gan.
Vậy Phật là gì?
 

binh

Registered
Phật tử
Tham gia
29/11/06
Bài viết
665
Điểm tương tác
35
Điểm
28
Địa chỉ
HCM
Tắc 19

TẮC 19

BÌNH THƯỜNG TÂM THỊ ĐẠO

CÔNG ÁN
Triệu Châu hỏi ngài Nam Tuyền
- Đạo là gì?
Sư đáp
- Tâm bình thường là đạo.
Triệu Châu lại hỏi
- Đến đó được không?
Sư nói
- Nghĩ đến đã sai
Triệu Châu nói tiếp
- Không nghĩ đến làm sao biết đó là đạo?
Sư nói
- Đạo không thuộc biết hay không biết. Biết là biết sai, không biết thì có ăn thua gì? Nếu quả đến được đạo, bấy giờ cũng như thái hư , trống không khoảng khoát , há có thể gượng cho là phải, trái sao?
Triệu châu liền ngộ

LỜI BÀN
Nam Tuyền bị Triệu Châu phát hỏi, thiệt là ngói bể, băng tan , phân biện không được. Triệu Châu dù có ngộ rồi cũng phải thêm ba mươi năm nữa mới được.

TỤNG

Xuân hữu bách hoa ,thu hữu nguyệt
Hạ hữu lương phong, đông hữu tuyết
Nhược vô nhàn sự quải tâm đầu
Tiện thị nhân gian hảo thời tiết.

Xuân có trăm hoa, thu có trăng
Hạ về gió mát, tuyết đông giăng
Ví lòng thanh thản không lo nghĩ
Ấy buổI êm đềm chốn thế gian.

BÌNH BÌNH

Triệu Châu ngộ mà chưa nhập, còn phải 30 năm chăn trâu nữa, chừng nào trâu thành trắng mới đuợc.
 
GÓP PHẦN LAN TỎA GIÁ TRỊ ĐẠO PHẬT

Ủng hộ Diễn Đàn Phật Pháp không chỉ là đóng góp vào việc duy trì sự tồn tại của Diễn Đàn Phật Pháp Online mà còn giúp cho việc gìn giữ, phát huy, lưu truyền và lan tỏa những giá trị nhân văn, nhân bản cao đẹp của đạo Phật.

Mã QR Diễn Đàn Phật Pháp

Ngân hàng Vietcombank

DUONG THANH THAI

0541 000 1985 52

Nội dung: Tên tài khoản tại diễn đàn - Donate DDPP (Ví dụ: thaidt - Donate DDPP)

Bên trên