TƯ TƯỞNG TÁNH KHÔNG theo Tác Giả PHỔ NGUYỆT

• chủ thể nhận biết và
• vật được nhận biết.

Hiển nhiên là có sự liên quan giữa hai bên, vì có hiệu ứng của các đối tượng trên Tâm. Đối tượng xinh đẹp sinh ra tham muốn, đối tượng không hấp dẫn gây ra ghét bỏ và đối tượng trung tính mang lại sự vô tâm.- Vậy, hoặc tâm và các đối tượng có cùng tính chất chính yếu, hoặc có một liên hệ nhân quả giữa hai bên, như liên hệ giữa khói và lửa...

Vậy chỉ có một kết luận: đối tượng chính là tâm thức, như vậy những vấn đề trên không hiện hữu.

Tuy nhận biết đối tượng vì chúng là sản phẩm của tâm, và tâm có thể sinh ra tâm.

Thí dụ trong giấc mộng: nếu một người mơ thấy con ngựa, người đó có thể cảm nhận con ngựa, vì nó là vật do tâm tạo. Nó được sinh ra bởi tâm và có cùng tính chất với tâm.

Cũng vậy, tất cả những đối tượng khác nhau và những cảm giác về chúng đều nạp vào dòng tâm thức đều do tâm tạo."


+++++++++++++++++++++++=

Thảo luận:

* TÂM: có 2 đặc tính là: Tịch & Chiếu.

+ Sáu thức hay tâm thức.- Là phần "Chiếu" của Tâm. Nó là pháp Huyễn vọng.- do duyên 6 căn hợp với 6 trần nên là pháp Vô Thường.- đã vô thường thì nó cũng không có chơn thật.- Nên gọi là Vọng Tâm.

+ Vọng Tâm không có tự tính, và biến diệt.- Nên hành giả tu tập không nên lầm chấp vào cái Vọng Tâm này.

vienquang2 nói:

Bài 3.- Lộ trình của Tâm Thức -.

Chánh văn:

Diễn tiến Nhận thức Giác Trí Tuệ hay Thể cách Tri nhận Tự Tính Tuyệt Đối hay Tuệ Giác.

Nhất niệm hay cái Thức nguyên sơ là Thực Tại Điểm trong tiến trình nhận thức khởi đầu của Giác Thức Đang Là, cũng là Nhị Nguyên tính của Năng Sở, Chủ Khách, Căn Trần;

Giác Trí là tiến trình tri nhận đầu nguồn của Giác Thức Đang Là, cũng là Nhất Nguyên Tính Tương Đối của Trí Thức hay Tư Tưởng. Nhất Nguyên là vì khi Ý Tác Động của Căn (Ý thức) tiếp xúc với đối tượng (thực tại giả lập), thành Giác Thức (hay Tâm Thức), lập tức được Ý Tác Năng (Ý Trí) ý niệm hóa Giác Thức thành Giác Trí (hay Tâm Trí). Tâm Thức và Tâm Trí cùng một Tâm. Thức chuyển thành Trí. Giác Trí Đang Là (hiện tại), dù nằm trong đạo lý nhất nguyên, nhưng nó cũng huyễn hóa theo thời gian. Cái Đang Là là sự nối tiếp những điểm sát na sanh diệt liên tục. Dòng Giác Trí ấy trôi chảy làm cho Trí và Thức liên hợp sanh ra Tư Tưởng. Còn tư tưởng là còn có sự thay đổi, nên chưa phải là chân lý.

+++++++++++++++++++

Nhấn để mở rộng...

Chánh Văn:

-Tuệ Giác Là Tuệ Quán Không Động Không Rung Chuyển.(Kinh Nhất Dạ Hiền) -Tuệ Giác Là Thực Tại Điểm Có Thật Trong Động Tác Giác Trí Đang Là.
Dòng tâm thức nối tiếp từng sát na sanh diệt liên tục luôn trôi chảy không ngừng, do đó tri giác không thế nào nắm bắt thực tại một cách toàn diện được. Không gian bao la, ngũ giác quan không định vị chính xác được vì mỗi căn chỉ cảm nhận phần chức năng của mình, chẳng hạn như mắt chỉ thấy không thể nghe v.v...Thực tại toàn diện không thể giao cho tiền ngũ căn nhận thức trong không gian và thời gian trọn vẹn.
Thời gian huyễn hóa. Quá khứ đã qua và đã đoạn tận, tri giác không thể nhận diện., nên không truy tìm. Tương lai chưa đến, đối tượng không có mặt làm sao cảm nhận được, nên không ước vọng trong tương lai. Hiện tại là thời gian đang trôi chảy nối tiếp những điểm li ti sát na sanh diệt, là cái Đang Là, không nắm bắt được. Tam thời bất khả đắc, nên Phật dạy, quá khứ không truy tìm, tương lai không ước vọng, và không bị lôi cuốn trong các pháp hiện tại. Nhưng chỉ có pháp hiện tại, thì Tuệ Quán mới có thể nắm bắt đựợc. Tuệ quán được hiển lộ thực sự trong chuyển động của pháp hiện tại trong động tác đang là).
Trong động tác đang là cuả pháp hiện tại nối tiếp những điểm sát na sanh diệt. Nhận thức ngay thực tại điểm của tri giác nguyên sơ và liền xa lìa nhận thức đó. Tri giác nguyên sơ là chơn thức vừa cảm nhận (vừa sanh) là vừa nhận biết thì chơn thức ấy (giác thức nguyên sơ) biến thành Giác Trí, nên gọi là Chơn thức sanh mà vô sanh vì điểm sát na sanh mà không bị diệt, do mủi tên Tuệ quán nhắm trúng và đã chuyển thức thành trí rồi. Cho nên Phật dạy, Tuệ Quán ở nơi pháp hiện tại, không động không rung chuyển. Tuệ quán là tri nhận một cách sáng suốt, vô thời gian. Vì lẽ chơn thức (tri giác nguyên sơ) là một điểm nhận thức có thật trong động tác nhận thức đầu nguồn của tri giác. Thực tại điểm nầy thì không động, không rung chuyển vì một điểm có thật một cách toàn diện không thêm không bớt, chính nó là nó ở đó và lúc đó (vô thời không). Vậy tri nhận thực tại điểm của giác thức nguyên sơ, chúng ta có tri thức nguyên thủy của chân trí. Thí dụ, khi gặp con bò đang đi, ta nhận diện hình ảnh con bò đầu tiên khi thấy nó (cảm giác: first sensation), nhận biết (perceive) tên con bò là nhản thức nguyên sơ (first visual consciousness, hay chơn thức: pure perception; gọi chung là tâm thức nguyên sơ); tri nhận nhản thức đó là ta có tri thức nguyên thủy (pure cognition) cuả chân trí (True mind without time). Nói khác đi, khi ta thấy (niệm đầu) con bò (perception), ta biết có tánh thấy (cognize the pure erception). Vì không có thời gian kéo dài cái tri thức nguyên thủy đó nữa nên niệm đầu (thực tại điểm) của dòng tâm thức đang lăn trôi (cái đang là), nên không có trí và thức liên hợp, tư tưởng, hay khái niệm gì về con bò cả). Đó mới thật sự Giác Ngộ mọi sai lầm của Tri Giác và Giải Thoát khỏi dòng bộc lưu sanh tử.
Thật vậy, chỉ có trong pháp hiện tại, bậc an tịnh nhiệt tâm trú quán như vậy ngày đêm không mệt mỏi, mới xứmg đáng là "Nhứt dạ hiền giả." (tham khảo kinh Nhứt Dạ Hiền Giả,
HT. Thích Minh Châu Việt dịch)


++++++++++++++++++++++

Thảo luận:

Khi nói về Tuệ Giác. Phổ Nguyệt liên kết với sự dừng lặng "Hành Uẩn" để hiển bày Tri Kiến Phật.




PN nói: Dòng tâm thức nối tiếp từng sát na sanh diệt liên tục luôn trôi chảy không ngừng, do đó tri giác không thế nào nắm bắt thực tại một cách toàn diện được. Không gian bao la, ngũ giác quan không định vị chính xác được vì mỗi căn chỉ cảm nhận phần chức năng của mình, chẳng hạn như mắt chỉ thấy không thể nghe v.v...Thực tại toàn diện không thể giao cho tiền ngũ căn nhận thức trong không gian và thời gian trọn vẹn.
Thời gian huyễn hóa. Quá khứ đã qua và đã đoạn tận, tri giác không thể nhận diện., nên không truy tìm. Tương lai chưa đến, đối tượng không có mặt làm sao cảm nhận được, nên không ước vọng trong tương lai. Hiện tại là thời gian đang trôi chảy nối tiếp những điểm li ti sát na sanh diệt, là cái Đang Là, không nắm bắt được.(hết trích)

Đây là diễn tả "Hành Uẩn"

Thế nào là Hành Uẩn ?

Đáp: Hành nghĩa là đổi dời, biến hóa, tạo tác. Uẩn nghĩa là chứa nhóm, chia loại.
+ Có 3 chỗ "Hành Uẩn" biểu hiện:

1. Thân Hành
2. Khẩu hành.
3. Ý Hành.

+ Hành Uẩn là 1 trong 5 yếu tố hình thành Ngã Chấp.

• Đối vởi kẻ phàm phu: Thân, khẩu, ý Hành.- Do Vô Minh tác động.
• Đối với Bậc Thánh: Thân, khẩu, ý Hành.- Do Trí Tuệ dẫn đạo.

• Vô Niệm thì Tu Chánh Niệm.
• Vô Trụ thì phải Xã ly (Bố Thí).- Như bài kinh Bát Nhã sau:

• Tâm ly sắc, buông bỏ vật chất
• Tâm ly thanh, buông bỏ âm thanh
• Tâm ly hương, buông bỏ hương thơm
• Tâm ly vị, buông bỏ vị ngon
• Tâm ly xúc, buông bỏ khoái cảm
• Tâm ly pháp, buông bỏ niệm lự viễn vong...

* Nghĩa là xả bỏ mọi ý niệm, để niệm niệm vào vô sanh.- Mà ở đây gọi là ƯNG VÔ SỞ TRỤ. Chẳng trụ nơi sắc, thinh, hương, vị, xúc, pháp v.v...là Bố Thí Ba la mật của người tu Thiền Định.(trích ĐT ĐL)

* Bố Thí Nội Tài Ba la mật.- Thì vào được Vô Trụ.

* Nhưng chúng ta cũng cần ĐẶC BIỆT CHÚ Ý.

+ Xã bỏ tất cả nhưng phải có phương pháp. Vì Nếu:

* Xã không đúng pháp. Thì Vô Trú mà rơi vào PHI PHÁP (Sai đường Phật dạy). Ví dụ như:

#/. Có người chấp rằng: Tôi xã bỏ. Nên không cần Trì giới. Xã bỏ nên không cần Thiền Định. Xã bỏ nên không cần Tu Trí Huệ.- Như vậy là Rơi vào PHI PHÁP.- Bị Vô Minh sai sử, và vào sinh tử luân hồi ưu bi khổ não.


* Xã Đúng Pháp. Thì Trú mà Trú Nhi Bất Trú (Vô Trụ):

+ ĐT ĐL cũng dạy về: Trú Nhi Bất Trú (Vô Trụ). Như sau:


KINH:

....... Bạch Thế Tôn ! Bồ tát thật hành Bát nhã Ba- la- mật chẳng nên trú trong sắc,..., dẫn đến chẳng nên trú trong thức, chẳng nên trú trong sắc,..., dẫn đến chẳng nên trú trong pháp, chẳng nên trú trong nhãn,..., dẫn đến chẳng nên trú trong ý, chẳng nên trú trong nhãn thức,..., dẫn đến chẳng nên trú trong ý thức, chẳng nên trú trong nhãn xúc,..., dẫn đến chẳng nên trú trong ý xúc, chẳng nên trú trong nhãn xúc nhân duyên sanh thọ,..., dẫn đến chẳng nên trú trong ý xúc nhân duyên sanh thọ, chẳng nên trú trong địa, thủy, hỏa, phong, chẳng nên trú trong vô minh,..., dẫn đến chẳng nên trú trong lão tử.

....... Vì sao ? Vì sắc và sắc tướng đều là không,..., dẫn đến thức và thức tướng đều là không.

....... Bạch Thế Tôn ! Sắc không thì chẳng thể gọi là sắc, mà ly không lại cũng chẳng có sắc. Vì sao ? Vì sắc tức là không và không tức là sắc.

....... Thọ, tưởng, hành, thức không, thì chẳng thể gọi là thọ, tưởng, hành, thức được, mà ly không lại chẳng có thọ, tưởng, hành, thức. Vì sao ? Vì thọ, tưởng, hành, thức là không, và không cũng tức là thọ, tưởng, hành, thức.

....... Dẫn đến lão tử và lão tử tướng đều là không. Lão tử không thì chẳng thể gọi là lão tử, mà ly không lại chẳng có lão tử. Vì sao ? Vì lão tử tức là không, và không cũng tức là lão tử.

....... Bạch Thế Tôn ! Bởi vậy nên Bồ tát thật hành Bát nhã Ba- la- mật chẳng nên trú trong sắc,..., dẫn đến chẳng nên trú trong lão tử.

....... Lại nữa, bạch Thế Tôn ! Bởi vậy nên Bồ tát thật hành Bát nhã Ba- la- mật chẳng nên trú trong 4 niệm xứ,..., dẫn đến chẳng nên trú trong 18 bất cộng pháp. Vì sao ? Vì 4 niệm xứ và 4 niệm xứ tướng đều là không,..., dẫn đến 18 bất cộng pháp và 18 bất cộng pháp tướng đều là không.

....... Bạch Thế Tôn ! 4 niệm xứ,..., dẫn đến 18 bất cộng pháp và 18 bất cộng pháp tướng đều là không.

....... Bạch Thế Tôn ! 4 niệm xứ,..., dẫn đến 18 bất cộng pháp đều là không thì chẳng nên phân biệt, chẳng nên thủ tướng.

....... Bồ tát phải thường hành, thường niệm, chẳng ly Bát nhã Ba- la- mật mới gọi là học Bát nhã Ba- la- mật. Lại còn phải tu học các phương tiện quán, để biết rõ các pháp là thị hay là phi, là đắc hay là thất. Như vậy mới gọi là chánh tư duy. Bồ tát học và tư duy như vậy là cùng với tâm thiền định cộng hành, mới gọi là tu Bát nhã Ba- la- mật đạo

....... Bồ tát học như vậy là chẳng phải trú, mà cũng chẳng phải chẳng trú. Đây chính là nghĩa "trú nơi bất trú" vậy.(Hết trích)

(VQ):Nếu chỉ nói lý thuyết mà không nói Pháp Hành, thì Hành giả khó vào Chánh Pháp. Nên ĐT ĐL có dạy rõ 4 chỗ nên Trú.- Mà Bất Trú:

- 1. Trú Tuệ Xứ.: Khởi 1 niệm , niệm đó phải là cái dụng của tự tánh, phải hoàn toàn sáng suốt, niệm đó là Trú Tuệ Xứ.

- 2. Trú Đế Xứ.: Khởi 1 niệm phù hợp với chân lý phù hợp bản thể vô sanh của các pháp .- đó là Trú Đế Xứ.

- 3. Trú Xả Xứ.: Khởi 1 niệm không trú chấp và không bị trói buộc.đó là Trú Xả Xứ.

- 4. Trú Diệt Xứ.: Khởi 1 niệm vào thể vô vi bất động đó là Trú Diệt Xứ.
(bài giảng ĐTĐL 031A HT. Thích Thiện Trí)

tư duy:
* Sao gọi là .- Chẳng trú, cũng chẳng phải chẳng trú mới gọi là "vô sở trú" ?

+ Nghĩa là:
- Làm tất cả thiện pháp, tu tất cả pháp môn.- Đó là Chẳng phải chẳng trú mà chẳng trú chấp vào tất cả pháp môn. - Đó là chẳng trú.. Gộp cả hai pháp đó lại trong mỗi niệm, mỗi niệm .-Đó là "vô sở trú".

Ở nơi hết thảy các pháp, chẳng trú cũng chẳng phải chẳng trú mới gọi là "vô sở trú". Được như vậy thì tâm mới thật rốt ráo thanh tịnh. Bồ tát thật hành Bát nhã Ba- la- mật, phải nương theo Phật tâm mà tu tập Vô Trụ như vậy.
(Đây cũng là chỗ mà PN nói: Nếu cái thực ấy mà còn định luật nhân quả chi phối thì cái thực ấy chỉ là khổ đau, nhiệt não, tử sanh. Nếu cái thực ấy không còn bị định luật nhân quả chi phối thì đồng nghĩa với hư vô, cái không thực hữu, cái vô tự tính, cái ngoang không niết bàn.)


Cổ Đức dạy:

Thật tế LÝ Địa Bất Thọ nhất trần.
Vạn HẠNH môn trung Bất Xã nhất Pháp.
(Phải khéo hiểu.- Nghĩa nơi giữa 2 hàng Chữ)

• Tuệ Giác là cái Biết sat-na hiện tiền có sức mạnh không thể nghĩ lường.
• Tuệ giác hư không hóa mọi tâm thức hay tâm trí,(hết trích)