Nhiều người Việt Nam khi đến thăm đất Phật Ấn Độ đã được tiếp kiến thầy Huyền Diệu, được ngụ tại ngôi chùa Việt Nam ở Lumbini, Nepal (nơi Phật ra đời) và Boddhgaya, Ấn Độ (nơi Phật thành đạo). Cuộc đời của nhà sư trụ trì hai ngôi chùa ấy được tái hiện trong cuốn tự truyện mà ĐBND trích đăng một số phần ở đây, giới thiệu cùng bạn đọc.
Bài học đầu đời
Tôi sinh ra vốn là một đứa trẻ èo uột, đau bệnh triền miên đến độ thầy thuốc cho rằng sẽ khó lòng sống đến mười tuổi. Thể chất yếu đuối như vậy khiến tôi trở nên vô cùng nhút nhát và sợ sệt đủ thứ. Không chỉ sợ bóng tối, sợ ma quỷ, tôi còn ngại tiếp xúc với cả bạn bè cùng trang lứa.
Một bất hạnh lớn hơn là cha mẹ tôi chia tay nhau khi tôi còn rất nhỏ. Thời gian đầu tôi sống với má, nhưng rồi sau đó về ở với ba tại một làng nhỏ của huyện Mỏ Cày thuộc tỉnh Bến Tre.
Thời gian này, tôi đi học tại một ngôi trường làng khá xa, hàng ngày phải đi bộ khoảng hai tiếng đồng hồ mới tới nơi. Nhà trường có sáu lớp học, tất cả đều nền đất, mái lợp bằng lá dừa, mỗi khi trời mưa lớn thường bị dột nhiều nơi, thế là cả lớp phải nghỉ học.
Thật vui thích khi lần đầu tiên được ngồi đàng hoàng trên băng ghế chứ không phải ngồi bệt trên nền đất quanh tấm phản gỗ như hồi học lớp vỡ lòng, vì vậy tôi rất siêng năng học tập. Điều đáng buồn là việc tôi học giỏi, được bảng danh dự, thầy cô quý mến lại khiến cho nhiều bạn cùng lớp ganh ghét. Biết tôi nhút nhát, họ tìm đủ cách chọc phá như lén đổ mực vào chỗ tôi ngồi, thẩy bụi phấn lên đầu hoặc đón tôi trên đường đi học để buông những lời chế giễu hay dọa nạt. Tôi vừa buồn vừa sợ nhưng không dám phản ứng, chỉ về nhà khóc và đòi nghỉ học. Ba tôi phải thu xếp thì giờ mỗi ngày đưa con đến trường và đón về. Nhờ vậy tôi được yên thân một thời gian, bắt đầu cảm thấy vui vẻ trở lại. Nhưng rồi bạn bè trong lớp xúm nhau trêu chọc: “Cái thằng lớn xác mà còn bắt ba dẫn đi học…” Tôi mắc cỡ và quyết định đi học một mình.
Một buổi chiều, trên đường về tôi bị một nhóm bạn cùng lớp chặn đường trêu chọc. Tôi sợ quá bỏ chạy nhưng họ vẫn tiếp tục đuổi theo. Hoảng hốt, tôi vấp phải tảng đá nên té nhào, bị chảy máu đầu và lấm lem mình mẩy. Nhóm bạn thấy vậy mới chịu buông tha và bỏ đi, còn tôi ôm bộ mặt đầy máu vừa chạy về nhà vừa khóc. Tôi phải nghỉ học vì vết thương trên đầu hành đau nhức, đêm đêm lại ngủ không yên với nỗi ám ảnh về việc mới xảy ra. Vì vậy mấy ngày sau mặc dù có thể đi học trở lại nhưng tôi giả bộ như chưa lành bệnh để được tiếp tục ở nhà. Gần một tháng sau, ba tôi không muốn con mình bỏ học quá lâu nên nhỏ nhẹ khuyên tôi trở lại lớp. Thương ba làm lụng cực khổ mới có tiền cho con ăn học, tôi miễn cưỡng nghe lời.
Một hôm tôi đang trên đường tới trường thì gặp nhóm bạn cùng lớp và cả một anh lớp lớn hơn. Nhìn thấy tôi, họ ùa tới vây quanh. Tôi cố gắng giữ bình tĩnh và la lớn: “Để cho tao yên, tại sao bây cứ chọc ghẹo tao hoài vậy…” Ngay lúc đó, anh học trò lớp lớn tên Mai nhào tới làm ra vẻ hung hăng nói rằng sẽ đánh tôi bể sọ. Sợ quá hóa liều, tôi quăng cặp xuống đất rồi nắm chặt bàn tay, dùng hết sức đấm mạnh vào mặt anh khiến máu mũi phun ra. Cả nhóm thấy vậy ùa nhau bỏ chạy, kể cả anh bị tôi đánh. Tình hình thay đổi đột ngột khiến tôi vừa ngỡ ngàng vừa đắc ý, không dè phản ứng bất ngờ của mình khiến cả nhóm hoảng sợ đến vậy! Tôi lượm cặp lên và bình thản đến trường. Lớp học bữa đó vắng nhiều vì mấy bạn kia sợ quá chạy luôn về nhà.
Không ngờ, một tuần lễ sau, ba tôi bị thầy hiệu trưởng mời đến để giải quyết sự việc ba má anh Mai “kiện” về việc tôi đánh con họ. Tôi cũng phải lên trình diện tại phòng hiệu trưởng, lúc đó anh Mai đang có mặt cùng với ba má của anh.
Sau khi mọi người yên vị, thầy hiệu trưởng hỏi anh Mai trước:
- Ai đánh em?
Anh Mai chỉ sang tôi:
- Trò này đánh em.
- Tại sao em cao lớn hơn nhiều mà trò này lại dám đánh?
- Dạ, tại mấy đứa trong lớp của nó rủ em đi chọc ghẹo nó cho vui.
Thầy hiệu trưởng quay sang tôi:
- Tại sao em lại đánh trò này chảy máu mũi?
- Dạ, tại anh ấy và các bạn cứ chọc ghẹo em hoài, hôm đó lại còn đòi đánh em bể sọ.
Ba tôi lúc đó mới lên tiếng:
- Con tôi bị bạn chọc ghẹo và dọa đánh nhiều lần tới nỗi không dám đi học. Tôi quá bận bịu, khi nào sắp xếp được công việc để đưa cháu tới trường thì không có chuyện gì xảy ra. Nhưng rồi cháu xin đi học một mình, dè đâu lại xảy ra chuyện đánh nhau. Tôi rất buồn và chân thành xin lỗi anh chị cũng như xin quý thầy cô tha thứ cho cháu…
Ba tôi chưa dứt lời thì ba má anh Mai cắt ngang:
- Không xin lỗi xin phải gì hết. Chúng tôi yêu cầu nhà trường trừng trị trò này thẳng tay và phải đuổi học ngay.
Tôi ngồi nghe hai bên nói qua nói lại mà thấy ân hận nên bật khóc, không ngờ hành động của mình khiến ba phải chịu phiền phức.
Thầy hiệu trưởng ôn tồn:
- Xin hãy phát biểu một cách nhẹ nhàng và tôn trọng lẫn nhau.
Các thầy cô cùng tham dự phiên xử cũng góp lời:
- Chuyện xảy ra là do trò lớn trêu chọc trước và còn đòi đánh bể sọ khiến trò nhỏ sợ hãi, lại không có ai ở đó để bênh vực nên đã phản ứng tự vệ. Chúng tôi cho rằng lỗi trước tiên chính là ở trò lớn.
Ba má anh kia nổi giận:
- Quý thầy cô nói vậy là không công bằng. Hễ đánh người là có lỗi, không thể bênh vực hay bào chữa…
Thầy hiệu trưởng yêu cầu mọi người giữ bình tĩnh để cùng nhau giải quyết mọi chuyện trong tình thương, sự thông cảm và tương kính. Thầy gọi hai chúng tôi đến trước mặt rồi nói:
- Cả hai trò đều có lỗi. Còn nhỏ thì phải cố gắng học hành để nên người hữu dụng cho gia đình, cho xã hội và đất nước, tại sao lại đi chọc ghẹo, khiêu khích để dẫn tới đánh nhau lỗ đầu chảy máu, làm phiền đến thầy cô và cha mẹ, gây tiếng xấu cho trường chúng ta? Trò lớn là người gây sự trước, đáng lẽ tôi phạt nặng hơn, nhưng đây là lần đầu tiên nên tôi chỉ phạt tượng trưng, cả hai phải nhổ cỏ và quét trường trong vòng một tuần lễ, vậy là công bằng. Hai em hãy xin lỗi cha mẹ và các thầy cô, cũng như phải hứa sẽ không tái phạm.
Tôi lập tức vâng lời, xin lỗi thầy hiệu trưởng, các thầy cô, ba má anh Mai và ba tôi. Nhưng anh Mai một mực nói rằng mình không có lỗi gì hết, còn ba má anh thì tỏ ra rất bất bình, giận dữ đứng dậy kéo con ra về mà không chào ai hết.
Hôm sau tôi đi học như thường lệ, chấp hành hình phạt nhổ cỏ, quét dọn trường học và các lớp. Trong khi đó anh Mai không trở lại trường, về sau tôi được biết ba má anh đã cho con đi học ở trường khác.
Lợi ích trước mắt mà tôi nhận được là từ đó không còn bị bạn bè chọc ghẹo nữa. Điều này mang lại cho tôi ảo tưởng mình là kẻ chiến thắng, tin rằng có thể dùng sức mạnh để khuất phục người khác. Lòng tự cao tự đại nổi lên, tôi nảy ra ý nghĩ đi học võ thật giỏi, trước hết để tự bảo vệ mình, sau đó là để trừ gian diệt bạo.
Tôi bèn năn nỉ ba cho đi học Judo, nhưng ba tôi không đồng ý:
- Thân hình con ốm yếu lại mang đủ thứ bệnh thì làm sao mà học võ được, mà con học võ để làm gì?
- Để con có thể chống lại những kẻ hay hiếp đáp, dọa nạt người khác. Và cũng để cứu nhân độ thế.
Ba sửng sốt hỏi nghe lời ai mà nói năng lạ vậy, tôi trả lời tự mình nghĩ ra thôi. Ba tôi gạt đi:
- Con lo cho thân mình còn chưa xong, nói chi đến chuyện giúp người khác.
Ba nói thêm:
- Con thấy đó, hôm trước nhà trường xử vụ con đánh lộn, hai cô chú kia nặng lời nhưng ba đâu có phản ứng mà chỉ năn nỉ họ thôi. Thế là mọi chuyện từ từ cũng yên. Vì vậy, nếu có ai hăm dọa hay đòi đánh thì mình ráng giữ thái độ hòa nhã nhẫn nhịn để thuyết phục người ta. Còn nếu họ vẫn làm dữ thì tìm cách bỏ đi để khỏi mang lụy vào thân. Chuyện đó không có gì phải xấu hổ.
Lời khuyên nhẹ nhàng của người cha đã in sâu vào tâm trí trẻ thơ của tôi, rồi khi lớn lên tôi đã lấy đó làm phương cách xử thế ở đời.
Ba tôi còn cảnh báo, sự việc tôi đánh bạn vừa qua dù chỉ là phản ứng tự vệ nhưng cũng là hành động sai quấy, sẽ mang lại hậu quả không hay cho tôi về sau.
Quả nhiên, không bao lâu lời tiên đoán ấy thành sự thật.
Vào một buổi chiều, tôi đang trên đường từ trường về nhà thì bất ngờ anh Mai không biết từ đâu lù lù xuất hiện. Tôi điếng hồn, chưa kịp phản ứng thì khoảng năm sáu anh khác tướng tá bặm trợn nhào vô đánh tôi tới tấp. Tôi tối tăm mày mặt, vừa la hét vừa tìm cách bỏ chạy nhưng không sao thoát được. Tôi sợ quá quỳ xuống lạy như tế sao: “Mấy anh tha lỗi cho em, xin đừng đánh nữa, tội nghiệp em lắm”.
Nhưng họ vẫn không động lòng mà tiếp tục ra tay cho đến khi tôi ngã xuống ngất lịm mới chịu bỏ đi. Khi tỉnh dậy trời đã sụp tối, tôi sợ hãi khóc lớn thì thấy ba tôi xuất hiện. Do ở nhà chờ hoài mà con vẫn chưa về nên ông lo lắng đi tìm và khi nghe tiếng la khóc cũng như nhìn thấy tôi đầy máu me, ba tôi chạy tới ôm lấy con mà khóc.
Tôi đau quá đi không nổi nên ba tôi phải cõng về nhà. Bà con trong xóm kéo tới phụ giúp, người lau rửa vết thương và băng bó, người chạy đi mời thầy thuốc. Mọi người tỏ ra lo lắng khi nhận ra tôi bị thương khắp người, chảy máu đầu, bể lỗ mũi, mặt mày sưng vù, gãy bốn cái răng, tay chân bầm tím.
Khi nghe tôi kể chuyện bị mấy anh học trò lớn ở xóm trên xúm lại đánh quá tàn nhẫn, ai nấy đều tức giận và bàn với nhau: “Phải đi tìm đám du côn đó đánh một trận để trả thù”.
Mặc dù đang rất buồn lo, nhưng ba tôi vẫn mềm mỏng bảo mọi người không nên có cử chỉ thù hằn hay bạo động và nói: “Bà con hãy bình tĩnh, chuyện đâu còn có đó. Mình sẽ nhờ cảnh sát điều tra và đưa ra pháp luật phân xử”.
Những ngày tiếp theo, khá nhiều thầy cô và bạn bè đến thăm, trong số đó có cả ba má của anh Mai. Thấy tôi bị thương khá nặng, ông bà cầm tay tôi mà nước mắt rưng rưng, quay sang xin lỗi ba tôi và nói rằng sẽ phạt nặng anh Mai. Ba tôi tuy rất buồn nhưng cũng kiềm chế không nói lời trách móc nào. Thế nhưng khi họ ra về thì mấy người hàng xóm không nhịn được đã lớn tiếng chửi rủa. Ba tôi vội vã can ngăn mọi người: “Đây chỉ là chuyện xích mích giữa trẻ con với nhau, không nên làm lớn chuyện, liên lụy đến người lớn”.
Chưa đầy tuần lễ, anh Mai và mấy người bạn đã bị bắt đưa về nhốt ở bót. Cha mẹ họ hốt hoảng chạy đến gặp ba tôi năn nỉ nhờ bãi nại. Ba tôi tuy rất buồn phiền chuyện con mình bị đánh trọng thương, nhưng cũng không vui khi thấy con của người khác bị bắt nhốt khiến cha mẹ họ lo sợ. Thế là ba tôi đồng ý đi cùng với họ đến bót xin bãi nại. Tuy nhiên, người trưởng bót không đồng ý và cho rằng việc kéo bè kết đảng đánh người gần chết như vậy phải bị trừng trị đúng với luật pháp để sau này họ không dám tái phạm.
Ba tôi vẫn kiên trì nài nỉ ông trưởng bót: “Mấy cháu còn nhỏ, bị nhốt mãi thế này thì tội nghiệp lắm. Chúng trẻ người non dạ nên trót làm điều sai quấy, tôi thành khẩn xin ông tha cho các cháu về nhà để ngày mai còn kịp đi học. Nếu bị nhốt lâu ngày việc học hành thi cử sẽ gặp khó khăn”.
Trong khi ba tôi thuyết phục ông trưởng bót thì mấy bậc cha mẹ kia lo lắng đứng ngồi không yên. Ba tôi nhất định ngồi lại cho tới khuya, dù bị mời ra hoài vẫn không chịu về. Cuối cùng ông trưởng bót cũng xiêu lòng, đồng ý thả tất cả với điều kiện ba tôi phải viết giấy bãi nại, đồng thời làm cam kết nếu trong những ngày tới sức khỏe của tôi có bề gì thì cũng không được khiếu nại.
Ba tôi đồng ý làm mọi việc theo đúng yêu cầu và sau đó anh Mai cùng các bạn được thả.
Nhờ lòng khoan dung của ba tôi mà mọi nóng giận, thù hận đã tan biến một cách nhiệm mầu, người của hai làng càng trân trọng quý mến nhau hơn, về sau lại còn giúp đỡ nhau trong việc làm ăn buôn bán.
Mấy chục năm sau, tôi lại có cơ hội giúp đỡ gia đình anh. Cuối năm 1978, anh vượt biên qua được đến trại tị nạn Pulau Bidong, sau đó chúng tôi mất liên lạc với nhau.
Cho đến mùa đông năm 1980, một hôm tôi đang chạy bộ tại khu vườn Luxembourg ở Paris, bất chợt nhìn thấy đôi vợ chồng người châu Á dắt hai đứa trẻ đi trên đường ngập đầy tuyết rơi trắng xóa. Vẻ mặt họ bơ phờ, ăn mặc phong phanh nên đi sát bên nhau để cho ấm.
Tôi tò mò chạy chậm lại, quan sát kỹ thì sững sờ nhận ra đó chính là anh Mai. Vợ chồng anh cùng hai con sang đây chưa bao lâu. Cuộc sống nơi đất khách quê người quá nhiều khó khăn, các con còn nhỏ dại, anh thì không rành tiếng Pháp nên đang phải đi học lại. Vợ anh xin được việc làm trong một nhà hàng với đồng lương ít ỏi, khoản tiền trợ cấp của chính phủ không nhiều, nên phải tằn tiện lắm mới đủ sống.
Tôi an ủi hai người và hứa sẽ hỗ trợ hết sức trong khả năng của mình. Sau đó, tôi mời gia đình anh cùng đi ăn sáng tại nhà hàng La Rotonde ở gần đó. Đây là một nhà hàng nổi tiếng, từng là nơi gặp gỡ của nhiều tao nhân mặc khách cũng như các triết gia và văn nhân lừng danh thế giới. Jean Paul Sartre và Simone De Beauvoir vẫn thường gặp gỡ nhau tại nơi này.
Còn gì xúc động hơn khi những người đồng hương hội ngộ nhau nơi xứ lạ quê người. Chúng tôi vui vẻ nói đủ thứ chuyện và ôn lại chuyện đánh lộn ngày xưa. Tôi đùa hồi đó chỉ đánh anh có một cái nhưng sau lại bị anh và các bạn đánh đến hàng trăm cái, đúng là quả báo nhãn tiền. Chúng tôi cùng cười với nhau về kỷ niệm khó quên. Tôi rất vui lại có cơ hội giúp đỡ anh Mai và gia đình trong những năm đầu chân ướt chân ráo trên đất Pháp.
Từ đó đến nay, anh chị giữ liên lạc với tôi thường xuyên và thương quý tôi như em ruột. Anh chị hiện đã nghỉ hưu và sống nhàn nhã với khoản trợ cấp hưu trí của chính phủ. Đặc biệt anh chị là người luôn giúp đỡ tôi trong các công tác từ thiện, làm việc phước đức trong hàng chục năm qua (còn nữa).
TT Thích Huyền Diệu
Theo bungbinhsaigon.net
Bài học đầu đời
Tôi sinh ra vốn là một đứa trẻ èo uột, đau bệnh triền miên đến độ thầy thuốc cho rằng sẽ khó lòng sống đến mười tuổi. Thể chất yếu đuối như vậy khiến tôi trở nên vô cùng nhút nhát và sợ sệt đủ thứ. Không chỉ sợ bóng tối, sợ ma quỷ, tôi còn ngại tiếp xúc với cả bạn bè cùng trang lứa.
Một bất hạnh lớn hơn là cha mẹ tôi chia tay nhau khi tôi còn rất nhỏ. Thời gian đầu tôi sống với má, nhưng rồi sau đó về ở với ba tại một làng nhỏ của huyện Mỏ Cày thuộc tỉnh Bến Tre.
Thời gian này, tôi đi học tại một ngôi trường làng khá xa, hàng ngày phải đi bộ khoảng hai tiếng đồng hồ mới tới nơi. Nhà trường có sáu lớp học, tất cả đều nền đất, mái lợp bằng lá dừa, mỗi khi trời mưa lớn thường bị dột nhiều nơi, thế là cả lớp phải nghỉ học.
Thật vui thích khi lần đầu tiên được ngồi đàng hoàng trên băng ghế chứ không phải ngồi bệt trên nền đất quanh tấm phản gỗ như hồi học lớp vỡ lòng, vì vậy tôi rất siêng năng học tập. Điều đáng buồn là việc tôi học giỏi, được bảng danh dự, thầy cô quý mến lại khiến cho nhiều bạn cùng lớp ganh ghét. Biết tôi nhút nhát, họ tìm đủ cách chọc phá như lén đổ mực vào chỗ tôi ngồi, thẩy bụi phấn lên đầu hoặc đón tôi trên đường đi học để buông những lời chế giễu hay dọa nạt. Tôi vừa buồn vừa sợ nhưng không dám phản ứng, chỉ về nhà khóc và đòi nghỉ học. Ba tôi phải thu xếp thì giờ mỗi ngày đưa con đến trường và đón về. Nhờ vậy tôi được yên thân một thời gian, bắt đầu cảm thấy vui vẻ trở lại. Nhưng rồi bạn bè trong lớp xúm nhau trêu chọc: “Cái thằng lớn xác mà còn bắt ba dẫn đi học…” Tôi mắc cỡ và quyết định đi học một mình.
Một buổi chiều, trên đường về tôi bị một nhóm bạn cùng lớp chặn đường trêu chọc. Tôi sợ quá bỏ chạy nhưng họ vẫn tiếp tục đuổi theo. Hoảng hốt, tôi vấp phải tảng đá nên té nhào, bị chảy máu đầu và lấm lem mình mẩy. Nhóm bạn thấy vậy mới chịu buông tha và bỏ đi, còn tôi ôm bộ mặt đầy máu vừa chạy về nhà vừa khóc. Tôi phải nghỉ học vì vết thương trên đầu hành đau nhức, đêm đêm lại ngủ không yên với nỗi ám ảnh về việc mới xảy ra. Vì vậy mấy ngày sau mặc dù có thể đi học trở lại nhưng tôi giả bộ như chưa lành bệnh để được tiếp tục ở nhà. Gần một tháng sau, ba tôi không muốn con mình bỏ học quá lâu nên nhỏ nhẹ khuyên tôi trở lại lớp. Thương ba làm lụng cực khổ mới có tiền cho con ăn học, tôi miễn cưỡng nghe lời.
Một hôm tôi đang trên đường tới trường thì gặp nhóm bạn cùng lớp và cả một anh lớp lớn hơn. Nhìn thấy tôi, họ ùa tới vây quanh. Tôi cố gắng giữ bình tĩnh và la lớn: “Để cho tao yên, tại sao bây cứ chọc ghẹo tao hoài vậy…” Ngay lúc đó, anh học trò lớp lớn tên Mai nhào tới làm ra vẻ hung hăng nói rằng sẽ đánh tôi bể sọ. Sợ quá hóa liều, tôi quăng cặp xuống đất rồi nắm chặt bàn tay, dùng hết sức đấm mạnh vào mặt anh khiến máu mũi phun ra. Cả nhóm thấy vậy ùa nhau bỏ chạy, kể cả anh bị tôi đánh. Tình hình thay đổi đột ngột khiến tôi vừa ngỡ ngàng vừa đắc ý, không dè phản ứng bất ngờ của mình khiến cả nhóm hoảng sợ đến vậy! Tôi lượm cặp lên và bình thản đến trường. Lớp học bữa đó vắng nhiều vì mấy bạn kia sợ quá chạy luôn về nhà.
Không ngờ, một tuần lễ sau, ba tôi bị thầy hiệu trưởng mời đến để giải quyết sự việc ba má anh Mai “kiện” về việc tôi đánh con họ. Tôi cũng phải lên trình diện tại phòng hiệu trưởng, lúc đó anh Mai đang có mặt cùng với ba má của anh.
Sau khi mọi người yên vị, thầy hiệu trưởng hỏi anh Mai trước:
- Ai đánh em?
Anh Mai chỉ sang tôi:
- Trò này đánh em.
- Tại sao em cao lớn hơn nhiều mà trò này lại dám đánh?
- Dạ, tại mấy đứa trong lớp của nó rủ em đi chọc ghẹo nó cho vui.
Thầy hiệu trưởng quay sang tôi:
- Tại sao em lại đánh trò này chảy máu mũi?
- Dạ, tại anh ấy và các bạn cứ chọc ghẹo em hoài, hôm đó lại còn đòi đánh em bể sọ.
Ba tôi lúc đó mới lên tiếng:
- Con tôi bị bạn chọc ghẹo và dọa đánh nhiều lần tới nỗi không dám đi học. Tôi quá bận bịu, khi nào sắp xếp được công việc để đưa cháu tới trường thì không có chuyện gì xảy ra. Nhưng rồi cháu xin đi học một mình, dè đâu lại xảy ra chuyện đánh nhau. Tôi rất buồn và chân thành xin lỗi anh chị cũng như xin quý thầy cô tha thứ cho cháu…
Ba tôi chưa dứt lời thì ba má anh Mai cắt ngang:
- Không xin lỗi xin phải gì hết. Chúng tôi yêu cầu nhà trường trừng trị trò này thẳng tay và phải đuổi học ngay.
Tôi ngồi nghe hai bên nói qua nói lại mà thấy ân hận nên bật khóc, không ngờ hành động của mình khiến ba phải chịu phiền phức.
Thầy hiệu trưởng ôn tồn:
- Xin hãy phát biểu một cách nhẹ nhàng và tôn trọng lẫn nhau.
Các thầy cô cùng tham dự phiên xử cũng góp lời:
- Chuyện xảy ra là do trò lớn trêu chọc trước và còn đòi đánh bể sọ khiến trò nhỏ sợ hãi, lại không có ai ở đó để bênh vực nên đã phản ứng tự vệ. Chúng tôi cho rằng lỗi trước tiên chính là ở trò lớn.
Ba má anh kia nổi giận:
- Quý thầy cô nói vậy là không công bằng. Hễ đánh người là có lỗi, không thể bênh vực hay bào chữa…
Thầy hiệu trưởng yêu cầu mọi người giữ bình tĩnh để cùng nhau giải quyết mọi chuyện trong tình thương, sự thông cảm và tương kính. Thầy gọi hai chúng tôi đến trước mặt rồi nói:
- Cả hai trò đều có lỗi. Còn nhỏ thì phải cố gắng học hành để nên người hữu dụng cho gia đình, cho xã hội và đất nước, tại sao lại đi chọc ghẹo, khiêu khích để dẫn tới đánh nhau lỗ đầu chảy máu, làm phiền đến thầy cô và cha mẹ, gây tiếng xấu cho trường chúng ta? Trò lớn là người gây sự trước, đáng lẽ tôi phạt nặng hơn, nhưng đây là lần đầu tiên nên tôi chỉ phạt tượng trưng, cả hai phải nhổ cỏ và quét trường trong vòng một tuần lễ, vậy là công bằng. Hai em hãy xin lỗi cha mẹ và các thầy cô, cũng như phải hứa sẽ không tái phạm.
Tôi lập tức vâng lời, xin lỗi thầy hiệu trưởng, các thầy cô, ba má anh Mai và ba tôi. Nhưng anh Mai một mực nói rằng mình không có lỗi gì hết, còn ba má anh thì tỏ ra rất bất bình, giận dữ đứng dậy kéo con ra về mà không chào ai hết.
Hôm sau tôi đi học như thường lệ, chấp hành hình phạt nhổ cỏ, quét dọn trường học và các lớp. Trong khi đó anh Mai không trở lại trường, về sau tôi được biết ba má anh đã cho con đi học ở trường khác.
Lợi ích trước mắt mà tôi nhận được là từ đó không còn bị bạn bè chọc ghẹo nữa. Điều này mang lại cho tôi ảo tưởng mình là kẻ chiến thắng, tin rằng có thể dùng sức mạnh để khuất phục người khác. Lòng tự cao tự đại nổi lên, tôi nảy ra ý nghĩ đi học võ thật giỏi, trước hết để tự bảo vệ mình, sau đó là để trừ gian diệt bạo.
Tôi bèn năn nỉ ba cho đi học Judo, nhưng ba tôi không đồng ý:
- Thân hình con ốm yếu lại mang đủ thứ bệnh thì làm sao mà học võ được, mà con học võ để làm gì?
- Để con có thể chống lại những kẻ hay hiếp đáp, dọa nạt người khác. Và cũng để cứu nhân độ thế.
Ba sửng sốt hỏi nghe lời ai mà nói năng lạ vậy, tôi trả lời tự mình nghĩ ra thôi. Ba tôi gạt đi:
- Con lo cho thân mình còn chưa xong, nói chi đến chuyện giúp người khác.
Ba nói thêm:
- Con thấy đó, hôm trước nhà trường xử vụ con đánh lộn, hai cô chú kia nặng lời nhưng ba đâu có phản ứng mà chỉ năn nỉ họ thôi. Thế là mọi chuyện từ từ cũng yên. Vì vậy, nếu có ai hăm dọa hay đòi đánh thì mình ráng giữ thái độ hòa nhã nhẫn nhịn để thuyết phục người ta. Còn nếu họ vẫn làm dữ thì tìm cách bỏ đi để khỏi mang lụy vào thân. Chuyện đó không có gì phải xấu hổ.
Lời khuyên nhẹ nhàng của người cha đã in sâu vào tâm trí trẻ thơ của tôi, rồi khi lớn lên tôi đã lấy đó làm phương cách xử thế ở đời.
Ba tôi còn cảnh báo, sự việc tôi đánh bạn vừa qua dù chỉ là phản ứng tự vệ nhưng cũng là hành động sai quấy, sẽ mang lại hậu quả không hay cho tôi về sau.
Quả nhiên, không bao lâu lời tiên đoán ấy thành sự thật.
Vào một buổi chiều, tôi đang trên đường từ trường về nhà thì bất ngờ anh Mai không biết từ đâu lù lù xuất hiện. Tôi điếng hồn, chưa kịp phản ứng thì khoảng năm sáu anh khác tướng tá bặm trợn nhào vô đánh tôi tới tấp. Tôi tối tăm mày mặt, vừa la hét vừa tìm cách bỏ chạy nhưng không sao thoát được. Tôi sợ quá quỳ xuống lạy như tế sao: “Mấy anh tha lỗi cho em, xin đừng đánh nữa, tội nghiệp em lắm”.
Nhưng họ vẫn không động lòng mà tiếp tục ra tay cho đến khi tôi ngã xuống ngất lịm mới chịu bỏ đi. Khi tỉnh dậy trời đã sụp tối, tôi sợ hãi khóc lớn thì thấy ba tôi xuất hiện. Do ở nhà chờ hoài mà con vẫn chưa về nên ông lo lắng đi tìm và khi nghe tiếng la khóc cũng như nhìn thấy tôi đầy máu me, ba tôi chạy tới ôm lấy con mà khóc.
Tôi đau quá đi không nổi nên ba tôi phải cõng về nhà. Bà con trong xóm kéo tới phụ giúp, người lau rửa vết thương và băng bó, người chạy đi mời thầy thuốc. Mọi người tỏ ra lo lắng khi nhận ra tôi bị thương khắp người, chảy máu đầu, bể lỗ mũi, mặt mày sưng vù, gãy bốn cái răng, tay chân bầm tím.
Khi nghe tôi kể chuyện bị mấy anh học trò lớn ở xóm trên xúm lại đánh quá tàn nhẫn, ai nấy đều tức giận và bàn với nhau: “Phải đi tìm đám du côn đó đánh một trận để trả thù”.
Mặc dù đang rất buồn lo, nhưng ba tôi vẫn mềm mỏng bảo mọi người không nên có cử chỉ thù hằn hay bạo động và nói: “Bà con hãy bình tĩnh, chuyện đâu còn có đó. Mình sẽ nhờ cảnh sát điều tra và đưa ra pháp luật phân xử”.
Những ngày tiếp theo, khá nhiều thầy cô và bạn bè đến thăm, trong số đó có cả ba má của anh Mai. Thấy tôi bị thương khá nặng, ông bà cầm tay tôi mà nước mắt rưng rưng, quay sang xin lỗi ba tôi và nói rằng sẽ phạt nặng anh Mai. Ba tôi tuy rất buồn nhưng cũng kiềm chế không nói lời trách móc nào. Thế nhưng khi họ ra về thì mấy người hàng xóm không nhịn được đã lớn tiếng chửi rủa. Ba tôi vội vã can ngăn mọi người: “Đây chỉ là chuyện xích mích giữa trẻ con với nhau, không nên làm lớn chuyện, liên lụy đến người lớn”.
Chưa đầy tuần lễ, anh Mai và mấy người bạn đã bị bắt đưa về nhốt ở bót. Cha mẹ họ hốt hoảng chạy đến gặp ba tôi năn nỉ nhờ bãi nại. Ba tôi tuy rất buồn phiền chuyện con mình bị đánh trọng thương, nhưng cũng không vui khi thấy con của người khác bị bắt nhốt khiến cha mẹ họ lo sợ. Thế là ba tôi đồng ý đi cùng với họ đến bót xin bãi nại. Tuy nhiên, người trưởng bót không đồng ý và cho rằng việc kéo bè kết đảng đánh người gần chết như vậy phải bị trừng trị đúng với luật pháp để sau này họ không dám tái phạm.
Ba tôi vẫn kiên trì nài nỉ ông trưởng bót: “Mấy cháu còn nhỏ, bị nhốt mãi thế này thì tội nghiệp lắm. Chúng trẻ người non dạ nên trót làm điều sai quấy, tôi thành khẩn xin ông tha cho các cháu về nhà để ngày mai còn kịp đi học. Nếu bị nhốt lâu ngày việc học hành thi cử sẽ gặp khó khăn”.
Trong khi ba tôi thuyết phục ông trưởng bót thì mấy bậc cha mẹ kia lo lắng đứng ngồi không yên. Ba tôi nhất định ngồi lại cho tới khuya, dù bị mời ra hoài vẫn không chịu về. Cuối cùng ông trưởng bót cũng xiêu lòng, đồng ý thả tất cả với điều kiện ba tôi phải viết giấy bãi nại, đồng thời làm cam kết nếu trong những ngày tới sức khỏe của tôi có bề gì thì cũng không được khiếu nại.
Ba tôi đồng ý làm mọi việc theo đúng yêu cầu và sau đó anh Mai cùng các bạn được thả.
Nhờ lòng khoan dung của ba tôi mà mọi nóng giận, thù hận đã tan biến một cách nhiệm mầu, người của hai làng càng trân trọng quý mến nhau hơn, về sau lại còn giúp đỡ nhau trong việc làm ăn buôn bán.
Mấy chục năm sau, tôi lại có cơ hội giúp đỡ gia đình anh. Cuối năm 1978, anh vượt biên qua được đến trại tị nạn Pulau Bidong, sau đó chúng tôi mất liên lạc với nhau.
Cho đến mùa đông năm 1980, một hôm tôi đang chạy bộ tại khu vườn Luxembourg ở Paris, bất chợt nhìn thấy đôi vợ chồng người châu Á dắt hai đứa trẻ đi trên đường ngập đầy tuyết rơi trắng xóa. Vẻ mặt họ bơ phờ, ăn mặc phong phanh nên đi sát bên nhau để cho ấm.
Tôi tò mò chạy chậm lại, quan sát kỹ thì sững sờ nhận ra đó chính là anh Mai. Vợ chồng anh cùng hai con sang đây chưa bao lâu. Cuộc sống nơi đất khách quê người quá nhiều khó khăn, các con còn nhỏ dại, anh thì không rành tiếng Pháp nên đang phải đi học lại. Vợ anh xin được việc làm trong một nhà hàng với đồng lương ít ỏi, khoản tiền trợ cấp của chính phủ không nhiều, nên phải tằn tiện lắm mới đủ sống.
Tôi an ủi hai người và hứa sẽ hỗ trợ hết sức trong khả năng của mình. Sau đó, tôi mời gia đình anh cùng đi ăn sáng tại nhà hàng La Rotonde ở gần đó. Đây là một nhà hàng nổi tiếng, từng là nơi gặp gỡ của nhiều tao nhân mặc khách cũng như các triết gia và văn nhân lừng danh thế giới. Jean Paul Sartre và Simone De Beauvoir vẫn thường gặp gỡ nhau tại nơi này.
Còn gì xúc động hơn khi những người đồng hương hội ngộ nhau nơi xứ lạ quê người. Chúng tôi vui vẻ nói đủ thứ chuyện và ôn lại chuyện đánh lộn ngày xưa. Tôi đùa hồi đó chỉ đánh anh có một cái nhưng sau lại bị anh và các bạn đánh đến hàng trăm cái, đúng là quả báo nhãn tiền. Chúng tôi cùng cười với nhau về kỷ niệm khó quên. Tôi rất vui lại có cơ hội giúp đỡ anh Mai và gia đình trong những năm đầu chân ướt chân ráo trên đất Pháp.
Từ đó đến nay, anh chị giữ liên lạc với tôi thường xuyên và thương quý tôi như em ruột. Anh chị hiện đã nghỉ hưu và sống nhàn nhã với khoản trợ cấp hưu trí của chính phủ. Đặc biệt anh chị là người luôn giúp đỡ tôi trong các công tác từ thiện, làm việc phước đức trong hàng chục năm qua (còn nữa).
TT Thích Huyền Diệu
Theo bungbinhsaigon.net