Giới thiệu Luận Quy Sơn Cảnh Sách.

[vienquang2]

Bài 24.- Thiền

Đoạn 17

Hán-Việt:

Thử chi nhất học tối huyền tối diệu. Đãn biện khẳng tâm, tất bất tương trám.


Việt:

Một pháp Thiền học nầy rất huyền rất diệu. Chỉ cần có đầy đủ quyết tâm ắt không dối nhau.

+++++++++

Phần giải thích và Thảo luận:

THIỀN.

Chỉ một chữ mà rất sâu xa huyền diệu.

https://diendanphatphap.com/diendan/threads/man-dam-ve-phap-thien.38723/

Mời xem khảo cứu về Thiền (có nói rộng hơn).

 

[vienquang2]

Bài 25.- Chí tu hành kiên cố.
Đoạn 18

Hán-Việt:

Nhược hữu trung lưu chi sĩ, vị năng đốn siêu, thả ư giáo pháp lưu tâm, ôn tầm bối diệp, tinh sưu nghĩa lý, truyền xướng phu dương, tiếp dẫn hậu lai, báo Phật ân đức. Thời quang diệc bất hư khí, tất tu dĩ thử phù trì. Trú chỉ uy nghi, tiện thị Tăng trung pháp khí. Khởi bất kiến ỷ tùng chi cát, thượng túng thiên tầm, phụ thác thắng nhân phương năng quảng ích. Khẩn tu trai giới, mạc man khuy du. Thế thế sanh sanh thù diệu nhân quả.

Viết:

Nếu có người căn cơ ở bậc Trung, không thể ngay nơi pháp đốn ngộ nầy mà vượt thoát, thì nên ở nơi giáo pháp mà lưu tâm, tìm học kinh giáo, nghiên cứu nghĩa lý cho rõ ràng, truyền bá rộng khắp, tiếp đón diều dắt người đời sau, để báo đền ân đức của Phật. Thời giờ cũng đừng bỏ qua, cần phải lấy những việc đó làm chỗ nương tựa và giữ gìn. Đi đứng oai nghi, mới chính là bậc pháp khí trong hàng tăng chúng. Há chẳng thấy dây sắn nương cây tùng mà vươn lên cao ngàn thước, nương nhờ cái nhân thù thắng mới có thể đạt được nhiều lợi ích. Phải chân thành tu hành giữ gìn trai giới, đừng có khinh thường mà bỏ qua. Có như vậy thì đời đời kiếp kiếp sẽ được cái nhân quả vô cùng tốt đẹp.

+++++++++

Phần giải thích và Thảo luận:

Người xưa có câu:

• Bậc Hạ lưu chi sĩ . Được nghe dạy bảo mà không hiền lành (thiện ) được.- Đây là kẻ phàm phu.
• Bậc Trung lưu chi sĩ . Được nghe dạy bảo thì tiếp thu mà cải ác hành thiện.- Đây là bậc Hiền
• Bậc Thượng lưu chi sĩ . không cần dạy bảo mà tự hành thiện.- Đây là bậc Thánh .

Chúng ta tuy chưa làm được Thánh Nhân. Nhưng chí ít không là kể hạ lưu ác độc. Mà nên là kẻ trung lưu Hiền đức. Nghe lời phải, ý Tổ, kinh Phật mà tu sửa lấy mình. Phải chân thành tu hành giữ gìn trai giới, đừng có khinh thường mà bỏ qua. Có như vậy thì đời đời kiếp kiếp sẽ được cái nhân quả vô cùng tốt đẹp.- Tiến đến quả Phật không xa.

 

[vienquang2]

Bài 26.- Ý chí Trượng phu.
Đoạn 19 + 20

Hán-Việt:

Bất khả đẳng nhàn quá nhật, ngột ngột độ thời, khả tích quang âm, bất cầu thăng tiến. Đồ tiêu thập phương tín thí, diệc nãi cô phụ tứ ân. Tích lũy chuyển thâm, tâm trần dị ủng, xúc đồ thành trệ, nhân sở khinh khi.

Việt:

Không thể ngồi không qua ngày, lơ mơ qua giờ, đáng tiếc cho ngày tháng qua mau, sao chẳng cầu thăng tiến trên đường Đạo? Uổng hao của mười phương tín thí, cũng là cô phụ bốn ân. Tích chứa cho nhiều thì tâm dễ bị bụi trần che lấp, nên làm việc gì cũng chẳng xong, bèn bị người khinh chê.

Đoạn 20

Hán:

Cổ vân, bỉ ký trượng phu, ngã diệc nhĩ, bất ưng tự khinh nhi thoái khuất. Nhược bất như thử, đồ tại tri môn, nhẫm nhiễm nhất sanh, thù vô sở ích.

Việt:

Người xưa nói: “Kia đã là bậc trượng phu thì ta cũng thế” chẳng nên tự khinh chê mà lùi bước khuất phục. Nếu chẳng như thế, luống ở cửa chùa, thấm thoát một đời, quyết không lợi ích.

+++++++++

Phần giải thích và Thảo luận:

Thế nào là Bậc Đại Trượng phu ?

- Ngài Mạnh Tử 孟子 định nghĩa:Người đàn ông chí khí hiên ngang, lòng dạ thẳng thắn bất khuất. “Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất, thử chi vị đại trượng phu” 富貴不能淫, 貧賤不能移, 威武不能屈, 此之謂大丈夫 (Đằng văn công hạ 滕文公下) Giàu sang không mê hoặc được, nghèo khó không dời đổi được, sức mạnh không khuất phục được, như thế gọi là bậc đại trượng phu.
(Từ điển Nguyễn Quốc Hùng)

Cao siêu hơn là:

- Điều Ngự Trượng Phu:

Phật cũng có đanh hiệu là Phú Lâu Sa Đàm Miệu Bà La Đê (Pnrusa Danya Sarafiy). Trung Hoa địch là Điêu Ngự Trượng Phu.
Điều Ngự là sửa trị, mang ý nghĩa vừa điều phục, vừa chê ngự. Đức Phật là bậc Vô Thượng Điêu Ngự Sư. Ngài là bậc Đại Từ, bậc Đại Thí, có lúc Ngài dùng lời lẽ êm địu, có lúc Ngà! dùng lời lẽ nghiêm khắc đê sửa trị, hóa cải các bậc trượng phu, nhăm dân họ vào Đạo Vô Thượng. Như bài kệ thuyết:
Độ tử như ngựa kéo xe Pháp
Điều Ngự sư là bậc Pháp vương
Ngựa sai đường do chưa thuần thục
Phải điều về nẻo chánh, đường ngay.
Khéo điều tâm, tận trừ tội lỗi,
Mở rộng đường vào Vô Thượng Đạo.
Không khéo điều, xa lìa Chánh Pháp
Vô Thượng Điều Ngự là vậy đó.

Có 5 pháp sửa trị là:
1- Pháp sửa trị của cha mẹ, anh em, bạn hữu.
2- Pháp sửa trị của quan quân.
3- Pháp sửa trị của Sư trưởng.
Trên đây là 3 pháp sửa trị của thế gian.

4- Nghiệp cảm đời này dẫn đến quả báo ở đời sau. Như thế gian thường nói: “Nếu đời này chăng dùng luật pháp để trị được người phạm tội, thì sau khi mạng chung, người ây sẽ bị Diêm vương trừng trị”.

5. Phật là bậc Vô Thượng Điều Ngự Sư, lấy pháp Niết Bàn giáo hóa chúng sanh, đem lại cho chúng sanh sự an lạc,giải thoát.
Vì các pháp thế gian dùng đề sửa trị chẳng có giá trị tuyệt đối, chăng có tác dụng lâu đài, nên Phật thị hiện thân người,dùng 3 thừa giáo, tùy theo căn trí của chúng sanh mà hóa độ họ, khiên không mất đạo chủng, được chân thiện Pháp, được an lạc cả trong đời này và trong đời sau.
Bởi vậy nên Phật được gọi là bậc Điều Ngự Sư.

* Người nữ cũng hóa độ được. Sao chỉ nói đến Điều Ngự các bậc trượng phu?
- Có thuyết cho rằng “Người nam mới làm nên sự nghiệp lớn, còn người nữ thì có 5 điêu ngại là:
1- Không làm được Ma vương.
2- Không làm được Chuyên Luân Thánh Vương.
3- Không làm được Thiên vương.
4- Không làm được Phạm vương.
5- Không làm được Phật”.
Bởi nhân duyên vậy, nên không nói đến người nữ.

Lại có thuyết cho rằng: “Bậc trượng phu phải được hiểu theo nghĩa rộng. Đó là người có chí lớn. Dù là người nữ, nếu có chỉ lớn hướng về đạo Vô Thượng, thì cũng được gọi là bậc trượng phu”.
(hết trích)

Kính các Bạn. - “Kia đã là bậc trượng phu thì ta cũng thế” chẳng nên tự khinh chê mà lùi bước khuất phục".

Nếu chưa được Điều ngự Trượng Phu như Phật. Thì cũng giữ ý chí Đại Trượng Phu như Nho: Giàu sang không mê hoặc được, nghèo khó không dời đổi được, sức mạnh không khuất phục được,". - Đối với chí tu hành không nên hèn mạc lui sụt trở thành lặng nhặn lị nhị không bằng đàn bà.-

 

[vienquang2]

Bài 27.- Phản Vọng Quy Chân.

Đoạn 21

Hán:

Phục vọng hưng quyết liệt chi chí, khai đặc đạt chi hoài, cử thác khán tha thượng lưu, mạc thiện tùy ư dung bỉ. Kim sanh tiện tu quyết đoán, tưởng liệu bất do biệt nhân. Tức ý vong duyên, bất dữ chư trần tác đối. Tâm không cảnh tịch, chỉ vị cửu trệ bất thông.

Việt:

Kính mong các vị khởi lên cái chí quyết liệt, mở ra cái tâm thông suốt khác người, tất cả việc làm phải nhìn theo bậc Thượng kia, chớ chuyên theo với kẻ tầm thường. Ngay nơi đời nầy cần phải đoạn dứt sanh tử, tự mình lo liệu chẳng do người khác. Dứt ý quên duyên, chẳng cùng các trần làm bạn. Tâm cảnh vốn không tịch, chỉ vì ngăn trệ đã lâu nên không thông suốt được.

+++++++++

Phần giải thích và Thảo luận:

Tổ dạy: "Ngay nơi đời nầy cần phải đoạn dứt sanh tử, tự mình lo liệu chẳng do người khác".

Ý là muốn khuyên người tu Phật.

• Hãy tự thắp đuốt lên mà đi.
• Đừng ão tưởng bâng quơ cầu xin, van vái.
• Đừng mong mõi nơi bất cứ thế lực ngoại lai nào.
• Quyết chí giải quyết vấn đề Sanh- Tử ở "ngay đời này".
• Đừng ăn bánh vẻ mong chờ đời sau mà có được !

* Phải tự mình Tu, Tự mình chứng, Tự mình thoát ly sanh- Tử .- không có ai làm cho ai thanh tịnh được đâu .

Tổ dạy: "Dứt ý quên duyên, chẳng cùng các trần làm bạn", "Tâm cảnh vốn không tịch, chỉ vì ngăn trệ đã lâu nên không thông suốt được".
.

Ngụ Ý là : Giải trừ Ý Thức.- Chuyển Thức thành Trí. - Không chạy theo 6 Trần cảnh.- Bằng cách Phản vọng quy Chân. Xoay về Tự Tánh (Không Tịch).- Vì "Tâm cảnh vốn không tịch, chỉ vì ngăn trệ (Bởi vọng tưởng) đã lâu nên không thông suốt được".

 

[trừng hải]

Hề hề,

Thiền tông với người ngoài cửa sở dĩ mông lung vì vốn chỉ truyền trao cho người trong chốn thiền lâm, thầy truyền cho trò, trò truyền cho tôn...mà giữ huyết mạch tông môn không dứt; nhưng vốn dĩ Pháp của Phật mà còn đoạn tận (Đoạn tận vốn do hoàn diệt) huống hồ Tông pháp của chư Tổ cho nên qua được vài đời thì vài dòng tuyệt tích chỉ còn lưu dấu trên ngữ lục. Nhưng bởi ngữ lục theo thời gian thì trở nên phổ thông đến độ những kinh nghiệm hành trì quý giá trở thành lời "khẩu đầu" chứ mất vị "tuyệt cú".

"Tâm không cảnh tịch; chỉ vị cửu trệ bất thông"
Tâm không phóng dật, không chìm đắm thì cảnh lặng yên (phóng dật thì quán tưởng nhàm chán; chìm đắm thì quán đời an vui cao thượng) vốn đều là những phép đối trị cần thực hành tinh chuyên nhưng lại phế bỏ không dùng nên không thấy được chỗ huyền diệu của Vô tâm.

Trừng Hải