Sách linh hồn không có của sư ông Thích Thông Lạc có đoạn:
LINH HỒN là một sự tưởng tượng của người xưa đặt ra và truyền lại, chớ thật sự đạo Phật đã xác định con người KHÔNG CÓ LINH HỒN.
Bởi vậy trong con người có nhiều cái thức được chia ra làm hai phần:
Phần thứ nhất: Hằng ngày chúng ta đang chung đụng và giao tiếp với mọi người bằng sáu cái thức: 1- Cái thức của mắt gọi là NHÃNTHỨC. 2- Cái thức của tai gọi là NHĨ THỨC. 3- Cái thức của mũi gọi là TỶ THỨC. 4- Cái thức của miệng gọi là THIỆT THỨC. 5- Cái thức của thân gọi là THÂN THỨC. 6- Cái thức của ý gọi là Ý THỨC.
Sáu cái thức này thường làm việc trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta nên nó tạo ra biết bao nhiêu điều thiện và cũng biết bao nhiêu điều ác. Do từ hành động thân, miệng, ý của chúng ta tạo ra những điều thiện và cũng tạo ra những điều ác, nên hằng ngày chúng ta thường thọ chịu quả khổ vui từ đời này sang đời khác và mãi mãi muôn đời, muôn kiếp.
Phần thứ hai là cái biết làm việc trong giấc ngủ khi ngủ chiêm bao, cái biết ấy là tưởng thức nên khi giật mình thức dậy thì chỉ còn là những hình bong ảo tưởng mà thôi.
Qua sự tư duy suy xét này chúng ta tự đặt câu hỏi: Có phải chăng linh hồn hoạt động trong giấc chiêm bao? Không đâu quý vị ạ! Quý vị đã lầm, trong thân chúng ta gồm có ba cái biết: 1- Cái biết thứ nhất là cái biết của sáu thức: mắt, tai, mũi, miệng, thân, ý. 2- Cái biết thứ hai là cái biết của tưởng thức trong khi nằm mộng. 3- Cái biết thứ ba là cái biết của người tu chứng đạo thường gọi là TAM MINH.
Ba cái biết này đang sử dụng các cảm thọ và các hành động trong thân tâm của chúng ta. Như vậy trong thân chúng ta có năm phần hợp chung nhau để làm việc mà mọi người gọi là CƠ THỂ con người. Cho nên CƠ THỂ con người gồm có năm phần: 1. Sắc uẩn. 2. Thọ uẩn. 3. Tưởng uẩn. 4. Hành uẩn. 5. Thức uẩn.
Trong thân này có năm uẩn chỉ cần dừng một uẩn không làm việc thì CƠ THỂ bất động. Bởi CƠ THỂ con người như một bộ máy có năm bánh xe đang hoạt động, nếu có một bánh xe nào ngưng thì toàn bộ các bánh xe khác đều bị ngưng. Tuy nhiên chúng ta đang ngủ không phải cơ thể chúng ta ngưng hoạt động mà nó đang hoạt động trong sự im lặng bất động nghỉ ngơi của nó.
Chúng tôi xin nhắc lại năm bộ phận trên thân gồm có: 1- Sắc uẩn (toàn khối của thân). 2- Thọ uẩn (những cảm thọ của sáu căn (thân) và tưởng). 3- Tưởng uẩn (cái thức trong giấc chiêm bao, cái biết của các nhà ngoại cảm, mà người đời không biết gọi là linh hồn hay còn gọi là tâm linh). 4- Hành uẩn (những sự hoạt động của sáu căn và tưởng thức). 5- Thức uẩn là cái biết của người tu chứng đạo.
Trong thân của một người thì có đủ năm uẩn này. Nhưng theo Phật giáo một người chết thì năm uẩn này không còn một uẩn nào cả, vì thế từ xưa đến này người ta cứ lầm tưởng người chết còn có LINH HỒN sống mãi. Vậy LINH HỒN ở chất liệu nào đây?
Câu hỏi này khó có ai trả lời được, mà đã không trả lời được thì đừng tin có LINH HỒN là thật sự mà hãy tin theo lời Phật dạy: “CON NGƯỜI KHÔNG CÓ LINH HỒN, KHI CHẾT THÌ TỨ ĐẠI TRẢ VỀ CHO TỨ ĐẠI”.
...
Cách viết của sư ông Thích Thông Lạc như trên thì ta nên hiểu Linh hồn theo khái niệm nào?
Xin mọi người chia sẻ vấn đề này ở góc nhìn nhận khách quan, đúng mực.
Cá nhân latuan nhìn nhận thì có linh hồn bất định là thức của mỗi người chứ không có linh hồn trường cữu, linh hồn bất tử.
Và theo latuan thì người học Phật muốn giải thoát hoàn toàn thì phải sáng rõ việc có không của linh hồn vì nghiệp sẽ nương theo linh hồn bất định, thức của mỗi người mà luân hồi tái sinh và khi người chứng ngộ vạn pháp, tàng thức xả bỏ tâm phân biệt thủ xả thâm nhập vào Pháp thân Phật thì chính thức thoát khỏi luân hồi. Nếu không có linh hồn, thức tái sinh thì giáo lý của đạo Phật trở thành vô nghĩa. Vậy nên nói không có linh hồn bất tử là đúng mà khẳng định không có linh hồn thì là điều không ổn.
Người học Phật thường nói việc luân hồi trong 3 cõi 6 đường nhưng lại không rõ quy luật luân chuyển và cũng không rõ vì sao chúng sinh bị nghiệp lực ràng buộc thì đâu thể thoát ra. Chỗ hiểu biết vô thường khổ không vô ngã, an lạc, giải thoát không thể giúp người học Phật rời xa Tam giới khi mà người học Phật không rõ nghiệp lực vin níu cái gì khiến ta trôi lăn trong Tam giới.
Con chim bị nhốt trong lồng thì chí ít con chim phải biết mình đang bị nhốt trong lòng thì mới có thể thoát ra. Thường an lạc tịnh thật không thể khiến chúng sinh thoát khỏi Tam giới.
Kính!