KINH BI HOA _ Quyển 2

[nguyenvanhoc2006]

“Đức Phật Bảo Tạng đã làm lợi ích cho trời người như
thế rồi, lại cùng với trăm ngàn ức na-do-tha đại chúng
Thanh văn cung kính vây quanh mà lần lượt đi khắp các
thành ấp, thôn xóm. Ngày kia, đến một thành lớn tên là
An-chu-la, là nơi vị Chuyển luân Thánh vương đang cai
trị. Cách thành không xa có một khu rừng tên là Diêmphù.(1)
Đức Như Lai Bảo Tạng cùng đại chúng Thanh văn
dừng nghỉ ở khu rừng này.

“Khi ấy, vị Chuyển luân Thánh vương Vô Tránh Niệm
nghe tin đức Phật Bảo Tạng cùng đại chúng Thanh văn
du hành đến rừng Diêm-phù, liền suy nghĩ rằng:
‘Nay ta nên đến chỗ Phật để lễ bái và cung kính cúng dường,
tôn trọng tán thán.’
“Nghĩ như vậy rồi liền dùng thần lực của Thánh vương
mà cùng với vô số đại chúng vây quanh, rời khỏi thành
An-chu-la, hướng đến rừng Diêm-phù. Khi vừa đến ven
rừng, vua giữ đúng theo phép tắc nên xuống xe đi bộ đến
chỗ Phật. Đến nơi rồi, cúi đầu làm lễ dưới chân đức Phật,
đi quanh Phật ba vòng về bên phải,(2) rồi ngồi sang một bên.

“Thiện nam tử ! Bấy giờ, đức Phật Bảo Tạng liền vì
Thánh vương mà thuyết giảng Chánh pháp, dùng đủ mọi
phương tiện để chỉ bày dạy bảo những điều an vui lợi ích.
Thuyết pháp xong, đức Phật liền dừng lại lặng yên.
“Khi ấy, Chuyển luân Thánh vương liền từ chỗ ngồi đứng
dậy, đến quỳ trước Phật, chắp tay bạch rằng: ‘Nguyện đức
Như Lai cùng với Thánh chúng nhận cho sự cúng dường
của con trong vòng ba tháng, đủ các món ăn thức uống,
thuốc men và mọi phương tiện ngủ nghỉ.’

“Thiện nam tử ! Khi ấy đức Như Lai lặng yên chấp nhận.
Vua biết được là Phật đã hứa nhận liền cúi đầu lễ bái, đi
quanh Phật ba vòng về bên phải rồi vui mừng trở về.

_________

(1) Diêm-phù (9): tên một loại cây, cũng gọi là Diêm-phù-đàn. Khu rừng
này có tên là Diêm-phù, có lẽ do mọc nhiều loại cây này.

(2) Đi quanh ba vòng về bên phải (hữu nhiễu tam táp): là nghi thức để tỏ lòng
tôn kính.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Bấy giờ, vị vua Chuyển luân ấy bảo các tiểu vương
cùng với đại thần, nhân dân và quyến thuộc rằng:
‘Các ngươi nên biết, hôm nay ta đã thỉnh cầu đức Phật Bảo
Tạng Như Lai và Thánh chúng nhận cho mọi sự cúng
dường trong suốt ba tháng. Nay ta sẽ tự mình đem hết
những món đồ mà ta yêu quý nhất để cúng dường Phật và
Thánh chúng. Các ngươi cũng nên dùng tất cả những thứ
quý trọng nhất để cúng dường Phật và Thánh chúng.’

“Mọi người nghe như vậy rồi cùng vâng lời dạy, vui vẻ
làm theo. Bấy giờ, vị Chủ bảo thần(1) liền dùng vàng ròng
trải làm đất đai trong khu rừng Diêm-phù. Trên đất ấy
dựng lên lầu cao bằng bảy món báu, bốn cửa lầu cũng toàn
do bảy báu làm thành. Có bảy hàng cây báu, cây nào cũng
treo những áo quý và chuỗi ngọc anh lạc. Có đủ các loại
châu ngọc quý giá đẹp đẽ nhiệm mầu cùng những lọng
báu, cờ phướn và các loại vật quý dùng để trang nghiêm.
Lại có các loại hương thơm và hoa quả quý giá để làm đẹp
thêm cho cây cối, tung rải đủ các loại hoa. Lại dùng thêm
các loại tơ lụa quý treo đầy trên cờ phướn.
“Khi ấy vua Chuyển luân khiến cho bánh xe báu bằng
vàng(2) của vua hiện ra phía trước lầu, lơ lửng trên cao
cách đất bảy thước.

__________

(1) Chủ bảo thần hay Chủ tạng thần, là một trong bảy món báu của vị Chuyển
luân Thánh vương. Vị Chủ tạng thần có khả năng giữ cho kho tàng của vua lúc
nào cũng đầy đủ. Vị này có thể nhìn thấy được mọi kho báu chôn giấu trong lòng
đất hoặc biển cả, nên giúp cho vua luôn có đủ các món báu vật tùy ý thích.

(2) Bánh xe báu bằng vàng (Kim luân bảo): cũng là một trong các báu vật do
phước đức của vị Chuyển luân Thánh vương mà tự nhiên hiện ra. Bánh xe ấy
có đến một ngàn cây nan hoa, có thể bay đi giữa không trung theo sự sai khiến
của Thánh vương, giúp Thánh vương hàng phục tất cả các đạo quân khác
trong thiên hạ.

 

[nguyenvanhoc2006]

Vua lại sai khiến voi trắng báu(1) đứng
hầu sau Phật, mang cành cây bằng bảy báu, trên cây có
nhiều ngọc quý và vải lụa quý, đủ các loại chuỗi ngọc anh
lạc để trang nghiêm. Bên trên lại có những lọng báu và cờ
phướn. Lại sai khiến ngọc nữ bảo(2) đến trước Phật, dùng
các thứ chiên-đàn Ngưu Đầu(3) và hắc trầm thủy(4) tán
thành bột thơm để tung rải lên mà cúng dường Phật. Lại
dùng hạt châu ma-ni(5) rất quý đặt phía trước đức Phật.
Ánh sáng của hạt châu quý và ánh sáng của bánh xe báu
bằng vàng tỏa chiếu rực rỡ khắp cảnh rừng Diêm-phù,
khiến cho ngày đêm không còn phân biệt.

“Từ nơi thân của đức Như Lai Bảo Tạng phóng ra ánh
hào quang thanh tịnh nhiệm mầu, chiếu khắp cõi Tam
thiên Đại thiên thế giới, dùng gỗ thơm chiên-đàn Ngưu
Đầu tạo thành giường nằm cho mỗi vị Thanh văn, cạnh
bên mỗi giường đều có các tòa ngồi cũng bằng gỗ thơm
chiên-đàn Ngưu Đầu. Phía sau mỗi chỗ ngồi đều có voi
trắng báu mang cành cây bằng bảy báu, đầy đủ các món
trang nghiêm không khác gì những món đã cúng dường Như Lai.

__________

(1) Voi trắng báu (Bạch tượng bảo): cũng là một trong các báu vật của vị Chuyển
luân Thánh vương. Voi trắng này có thể đi lại đây đó theo sự sai khiến của
Thánh vương.

(2) Ngọc nữ bảo: cũng là một trong các báu vật do phước đức của vị Chuyển luân
Thánh vương mà hiện ra.

(3) Chiên đàn Ngưu Đầu, là một loại chiên đàn cực quý, chỉ có ở núi Ngưu Đầu, nên gọi là chiên-đàn Ngưu Đầu. Ngọn núi này cao vút, đỉnh có hình tương tợ như đầu trâu nên gọi là núi Ngưu Đầu.
(Theo sách Danh nghĩa tập - , quyển 3)

(4) Trầm thủy, cũng gọi là trầm hương, Phạn ngữ là , là một loại gỗ quý thơm,
thả vào nước thì chìm nên gọi là “trầm thủy”. Trầm hương là một phần đặc biệt
trong lõi cây, loại có màu đen rất thơm, rất quý, gọi là “hắc trầm thủy”. (Theo
Bổn thảo chú - )

(5) Châu ma-ni, Phạn ngữ là . Từ này đúng ra có nghĩa chỉ chung các loại
hạt châu, đôi khi cũng đọc là mạt-ni, thường dịch là “bảo châu”. Tuy nhiên,
châu ma-ni ở đây chỉ loại như ý bảo châu, có công năng tỏa sáng và khi đặt
vào nước đục thì có thể làm cho nước lắng trong rất nhanh.

 

[nguyenvanhoc2006]

Trước mỗi tòa ngồi đều có một vị ngọc nữ bảo,
dùng các loại gỗ thơm chiên-đàn Ngưu Đầu và hắc trầm
thủy tán thành bột thơm tung rải lên để cúng dường. Phía
trước mỗi tòa ngồi của mỗi vị Thanh văn cũng đều có đặt
bảo châu ma-ni.(1)
“Trong khu rừng Diêm-phù khi ấy trỗi lên đủ mọi thứ
âm nhạc. Ven rừng có bốn đạo quân báu(2) của vua Chuyển
luân diễu hành vòng quanh.
“Thiện nam tử ! Vua Chuyển luân Vô Tránh Niệm vừa
sáng sớm liền ra khỏi thành, đi về hướng Phật. Khi đến
bên ngoài rừng, vua theo đúng phép tắc xuống xe đi bộ
đến chỗ Phật. Đến nơi rồi, vua cúi đầu lễ bái dưới chân
Phật, đi quanh Phật ba vòng về bên phải. Sau đó, vua tự
mình đi lấy nước rửa, tự tay dâng cúng đủ các món ăn
ngon lạ. Khi đức Phật và đại chúng dùng bữa xong, rửa
bát súc miệng rồi, vua Chuyển luân lại tự tay cầm quạt
báu mà hầu quạt cho đức Phật và mỗi vị Thanh văn.
“Bấy giờ, một ngàn người con của vua Chuyển luân
cùng với tám mươi bốn ngàn vị tiểu vương đều cùng nhau
cúng dường hết thảy các vị Thanh văn, cũng giống như
vua Chuyển luân đã cúng dường đức Phật.
“Ngay sau bữa ăn, liền có trăm ngàn vô lượng ức na-dotha
chúng sinh đi vào rừng Diêm-phù, đến chỗ đức Như
Lai để lắng nghe và nhận lãnh Chánh pháp.

__________

(1) Nguyên là vua Chuyển luân chỉ có thể cúng dường riêng đức Như Lai những
món trang nghiêm quý báu như thế này, nhưng đức Phật đã dùng thần lực phóng
hào quang biến hóa, khiến cho mỗi vị Thanh văn đệ tử cũng đều nhận được sự
cúng dường tương tự như vậy.

(2) Bốn đạo quân báu (Tứ binh bảo), bao gồm tượng binh (quân điều khiển voi),
mã binh (quân dùng ngựa), xa binh (quân dùng chiến xa) và bộ binh (quân
đánh bộ).
[align=right:528e652a1f]100[/align:528e652a1f]

 

[nguyenvanhoc2006]

“Bấy giờ, trên không trung có trăm ngàn vô lượng ức
na-do-tha chư thiên hiện ra rải các loại hoa cõi trời, trỗi
lên âm nhạc cõi trời để cúng dường Phật. Khi ấy, trên hư
không bỗng hiện ra các loại y phục cõi trời và chuỗi ngọc
cùng với đủ các loại lọng báu có thể tự xoay chuyển.(1) Lại
có bốn mươi ngàn dạ-xoa(2) áo xanh đến rừng chiên-đàn
lấy chiên-đàn Ngưu Đầu về nhóm lửa nấu thức ăn cúng
dường Phật và đại chúng.

“Đêm hôm ấy, vua Chuyển luân thắp lên vô lượng ức na-do-tha
ngọn đèn để cúng dường Phật và đại chúng. Vua ấy
tự mình trên đầu đội một ngọn đèn, hai vai đặt hai ngọn
đèn, hai tay cầm bốn ngọn đèn, trên hai đầu gối đặt hai
ngọn đèn, trên hai bàn chân cũng đặt hai ngọn đèn. Đặt
yên như vậy suốt đêm để cúng dường đức Như Lai. Nhờ
oai lực của Phật nên tuy vua giữ yên như thế suốt đêm mà
không hề thấy mỏi mệt, thân tâm lại sảng khoái, vui vẻ
như vị tỳ-kheo nhập cảnh giới thiền định thứ ba.(3)
Vua Chuyển luân cúng dường như vậy suốt trong ba tháng.

____________

(1) Lọng báu tự xoay chuyển: là những lọng báu cõi trời khi hiện ra che mát cho vị
nào thì có thể tự bay theo vị ấy và tự xoay chuyển về hướng có ánh nắng để giữ
cho người được che luôn mát mẻ.

(2) Dạ-xoa ($#): tên một loài quỷ, là một trong Tám bộ chúng, cũng đọc là
dược-xoa, dịch theo nghĩa là “năng đạm quỷ”, vì loài quỷ này có thể ăn thịt
người. Tuy nhiên, có ba loại dạ-xoa. Một loại ở dưới đất, một loại ở giữa hư
không và một loại ở cõi trời. Dạ-xoa có nhiều thần lực. Trong kinh văn thường
nhắc đến nhiều dạ-xoa nghe Phật thuyết pháp và phát tâm dùng thần lực để
bảo vệ chánh pháp.

(3) Cảnh giới thiền định thứ ba (Đệ tam thiền): Có bốn mức thiền định của người
tu tập, gọi là Tứ thiền. Người tu tập đạt đến mức thiền thứ ba này thì thân tâm
tự sinh hỷ lạc, được sự vui vẻ sảng khoái bậc nhất trong Ba cõi.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Bấy giờ, một ngàn người con của vua Chuyển luân và
tám mươi bốn ngàn vị tiểu vương cùng với vô lượng trăm
ngàn ức na-do-tha dân chúng cũng đều dùng thức ăn ngon
lạ cúng dường hết thảy các vị Thanh văn, giống như các
món ăn mà Chuyển luân Thánh vương đã dùng để cúng
dường Phật, và cũng kéo dài trong suốt ba tháng.

“Khi ấy, nàng ngọc nữ bảo của vua Chuyển luân cũng
dùng đủ mọi loại hương hoa để cúng dường, không khác gì
sự cúng dường của vua Chuyển luân đối với Phật.
“Ngoài ra tất cả những chúng sinh khác cũng dùng
hương hoa cúng dường, không khác gì sự cúng dường của
nàng ngọc nữ bảo đối với các vị Thanh văn.

“Thiện nam tử ! Khi ấy vua Chuyển luân cúng dường trải
qua 3 tháng rồi, lại sai vị Chủ tạng bảo thần dâng lên đức
Như Lai ngọc đầu rồng khảm trên vàng Diêm-phù-đàn,(1)
tám mươi bốn ngàn bánh xe báu tốt nhất bằng vàng, cùng
với voi trắng, ngựa tía, châu ma-ni quý, loại hỏa châu đẹp
và tốt nhất, kể cả các báu vật là vị Chủ tạng thần và vị
Chủ binh thần cai quản bốn đạo quân báu, các thành ấp
nhỏ của các tiểu vương trong thành An-chu-la, cây bằng
bảy báu có treo vải quý, có hoa đẹp bằng bảy báu và đủ
các loại lọng báu.

“Chuyển luân Thánh vương cũng mang theo những loại
y phục tốt, đủ mọi thứ vòng hoa đẹp, những chuỗi ngọc
tốt, xe bằng bảy báu, các loại giường quý làm bằng bảy
báu, có màn báu giăng quanh viền bằng vàng Diêm-phùđàn
với dây buộc bằng chân châu, những giày dép quý
loại tốt nhất, các loại chiếu trải bằng tơ lụa tốt, những tòa
ngồi tốt đẹp, chuông trống và các loại nhạc khí bằng bảy
báu, khánh ngọc, cờ phướn rợp trời, đèn đuốc quý báu, các
loại chim thú bằng bảy báu, những quạt báu và đủ mọi
thứ thuốc thang. Hết thảy những thứ như trên, mỗi thứ
đều đủ số tám mươi bốn ngàn, dùng để dâng cúng lên đức
Phật và Thánh chúng.

__________

(1) Vàng Diêm-phù-đàn, chỉ một loại vàng rất quý hiếm, có màu vàng pha sắc đỏ. Diêm-phù-đàn là tên một con sông. Dưới đáy sông ấy người ta tìm được loại vàng này, nên gọi là vàng Diêm-phù-đàn.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Đức vua cúng dường như vậy rồi bạch Phật rằng:
‘Bạch Thế Tôn ! Trong nước con còn nhiều việc vẫn chưa được
tốt, nay con biết lỗi, rất lấy làm hối tiếc. Nguyện đức Như
Lai ở lâu tại nước này để con được nhiều lần tới lui lễ bái,
cung kính cúng dường, tôn trọng tán thán.’

“Những người con của đức vua cũng đều đến trước tòa
ngồi của Phật, mỗi người đều nguyện thỉnh Phật và chư
tỳ-kheo tăng thọ nhận sự cúng dường đủ mọi thứ vật thực cần
dùng trong suốt ba tháng và rất mong được đức Thế Tôn hứa nhận.

“Bấy giờ, đức Như Lai lặng thinh hứa nhận. Vua Chuyển
luân biết rằng Như Lai đã hứa nhận lời thỉnh cầu của các
con mình, liền cúi đầu lễ bái đức Phật và chư tỳ-kheo
tăng, đi quanh ba vòng cung kính rồi vui vẻ ra về.

“Thiện nam tử ! Trong một ngàn người con của vua
Chuyển luân khi ấy, vị thái tử thứ nhất tên là Bất Huyễn,
trong vòng ba tháng lo việc cúng dường đức Như Lai và
chư tỳ-kheo tăng đủ mọi thứ cần dùng, mỗi thứ đều giống
như sự cúng dường của Chuyển luân Thánh vương.
“Khi ấy, vua Chuyển luân mỗi ngày đều đến chỗ Phật
để chiêm ngưỡng tôn nhan Phật và chư tỳ-kheo tăng, đồng
thời lắng nghe và thọ nhận Chánh pháp nhiệm mầu.
“Thiện nam tử! Bấy giờ, vị đại thần là Phạm-chí Bảo
Hải(1) liền đi khắp trong cõi Diêm-phù-đề để khuyến khích
hết thảy mọi người từ già đến trẻ cùng nhau đóng góp
những thứ cần thiết trong việc cúng dường đức Phật và
chư tăng. Tuy nhiên, trước khi nhận phẩm vật cúng dường
của bất cứ ai, Phạm-chí Bảo Hải luôn yêu cầu vị thí chủ
ấy rằng: ‘Nếu hôm nay quý vị chịu quy y Tam bảo,(2) phát
tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề thì tôi mới nhận
những phẩm vật cúng dường này.’

“Khi ấy, trong khắp cõi Diêm-phù-đề, tất cả mọi người
đều nghe theo lời Phạm-chí Bảo Hải, cùng nhau quy y
Tam bảo và phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề.
“Phạm-chí Bảo Hải sau khi đã khiến cho người ta nghe
theo lời răn dạy, liền nhận lấy những phẩm vật cúng
dường của họ. Bấy giờ, Phạm-chí Bảo Hải giúp cho trăm
ngàn ức vô lượng chúng sinh biết sống và tu tập theo
Ba điều phúc(3), cho đến phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu
Tam-bồ-đề.

___________

(1) Vị Phạm-chí Bảo Hải này chính là thân phụ của đức Phật Bảo Tạng.

(2) Tam bảo: Ba ngôi báu, chỉ đức Phật, Chánh pháp của Phật và Tăng đoàn tu
tập theo Chánh pháp, thường gọi tắt là Phật, Pháp, Tăng.

(3) Ba điều phúc: Một là Thế phúc: hiếu dưỡng cha mẹ, phụng sự các bậc sư
trưởng, tu Mười điều lành (Thập thiện). Hai là Giới phúc: thọ trì Tam quy, Ngũ
giới, cho đến thọ Cụ túc giới của bậc tỳ-kheo, giữ gìn oai nghi không hề hủy
phạm. Ba là Hành phúc: Phát tâm Bồ-đề, tin sâu nhân quả, đọc tụng kinh
điển Đại thừa, tự mình tu tập và khuyên người tu hành Phật đạo. Kinh Quán
Vô Lượng Thọ dạy rằng, người muốn vãng sinh về cõi Tịnh độ của Phật A-di-đà
phải tu Ba điều phúc này.
102

 

[nguyenvanhoc2006]

aaaa“Thái tử Bất Huyễn cúng dường đức Như Lai và chư
tỳ-kheo tăng suốt trong suốt ba tháng với đủ mọi thứ cần
dùng, đủ tám mươi bốn ngàn viên ngọc đầu rồng khảm
trên vàng tốt, duy chỉ thiếu bảy món báu vật của Thánh
vương là: bánh xe báu bằng vàng, voi trắng, ngựa tía, ngọc
nữ bảo, chủ tạng thần, chủ binh thần và châu ma-ni quý.
Ngoài ra, những thứ có được như bánh xe vàng, voi, ngựa,
loại hỏa châu đẹp và tốt nhất, cây bằng bảy báu có treo
vải quý, có hoa đẹp bằng bảy báu và đủ mọi loại lọng báu,
những loại y phục tốt, đủ mọi thứ vòng hoa đẹp, những
chuỗi ngọc tốt, xe bằng bảy báu, các loại giường quý làm
bằng bảy báu, có màn báu giăng quanh viền bằng vàng
Diêm-phù-đàn với dây buộc bằng chân châu, những giày
dép quý loại tốt nhất, các loại chiếu trải bằng tơ lụa tốt,
những tòa ngồi tốt đẹp, chuông trống và các loại nhạc khí
bằng bảy báu, khánh ngọc, cờ phướn, đèn đuốc quý báu,
các loại chim thú bằng bảy báu, quạt báu và đủ mọi thứ thuốc thang.

“Hết thảy những thứ như trên, mỗi thứ đều đủ số tám
mươi bốn ngàn, đều dâng cúng lên đức Phật và chư tỳkheo
tăng. Cúng dường xong liền bạch Phật rằng:
‘Bạch Thế Tôn ! Có những việc con chưa làm tốt, hôm nay xin sám hối.’

“Bấy giờ, vị vương tử thứ hai tên là Ni-ma cũng trải qua
ba tháng cúng dường đức Như Lai và chư tỳ-kheo tăng,
giống như sự cúng dường của Thái tử Bất Huyễn vừa kể ở trên.

“Vương tử thứ ba tên là Vương Chúng.
“Vương tử thứ tư tên là Năng-già-la.
“Vương tử thứ năm tên là Vô Sở Uý.
“Vương tử thứ sáu tên là Hư Không.
“Vương tử thứ bảy tên là Thiện Tý.
“Vương tử thứ tám tên là Mẫn-đồ.
“Vương tử thứ chín tên là Mật-tô.
“Vương tử thứ mười tên là Nhu Tâm.
“Vương tử thứ mười một tên là Mông-già-nô.
“Vương tử thứ mười hai tên là Ma-sư-mãn.
“Vương tử thứ mười ba tên là Ma-nô-mô.
“Vương tử thứ mười bốn tên là Ma-tha-lộc-mãn.
“Vương tử thứ mười lăm tên là Ma-xà-nô.
“Vương tử thứ mười sáu tên là Vô Cấu.
“Vương tử thứ mười bảy tên là A-xà-mãn.
“Vương tử thứ mười tám tên là Vô Khuyết.
“Vương tử thứ mười chín tên là Nghĩa Vân.
“Vương tử thứ hai mươi tên là Nhân-đà-la.
“Vương tử thứ hai mươi mốt tên là Ni-bà-lô.
“Vương tử thứ hai mươi hai tên là Ni-già-châu.
“Vương tử thứ hai mươi ba tên là Nguyệt Niệm.
“Vương tử thứ hai mươi bốn tên là Nhật Niệm.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Vương tử thứ hai mươi lăm tên là Vương Niệm.
“Vương tử thứ hai mươi sáu tên là Kim Cang Niệm.
“Vương tử thứ hai mươi bảy tên là Nhẫn Nhục Niệm.
“Vương tử thứ hai mươi tám tên là Trụ Niệm.
“Vương tử thứ hai mươi chín tên là Viễn Niệm.
“Vương tử thứ ba mươi tên là Bảo Niệm.
“Vương tử thứ ba mươi mốt tên là La-hầu.
“Vương tử thứ ba mươi hai tên là La-hầu-lực.
“Vương tử thứ ba mươi ba tên là La-hầu-chất-đa-la.
“Vương tử thứ ba mươi bốn tên là La-ma-chất-đa-la.
“Vương tử thứ ba mươi lăm tên là Quốc Tài.
“Vương tử thứ ba mươi sáu tên là Dục Chuyển.
“Vương tử thứ ba mươi bảy tên là Lan-đà-mãn.
“Vương tử thứ ba mươi tám tên là La-sát-lô-tô.
“Vương tử thứ ba mươi chín tên là La-da-du.
“Vương tử thứ bốn mươi tên là Viêm-ma.
“Vương tử thứ bốn mươi mốt tên là Dạ-bà-mãn.
“Vương tử thứ bốn mươi hai tên là Dạ-xà-lô.
“Vương tử thứ bốn mươi ba tên là Dạ-ma-khu.
“Vương tử thứ bốn mươi bốn tên là Dạ-đoạ-thù.
“Vương tử thứ bốn mươi lăm tên là Dạ-phả-nô.
“Vương tử thứ bốn mươi sáu tên là Dạ-sa-nô.
“Vương tử thứ bốn mươi bảy tên là Nam-ma-thù-đế.
“Vương tử thứ bốn mươi tám tên là A-lam-già-nô.
... ... ...

“Cả thảy có một ngàn vị vương tử con vua Chuyển luân,
mỗi người đều cúng dường đức Như Lai và chư tỳ-kheo
tăng trong suốt ba tháng, hết thảy các thứ cần dùng như y
phục, món ăn thức uống cho đến chỗ ngủ nghỉ, thuốc men,
thảy đều giống như sự cúng dường của Thái tử Bất Huyễn,
mỗi món cúng dường đều đủ số tám mươi bốn ngàn.
“Nhân nơi việc cúng dường như vậy, mỗi người đều có
tâm nguyện, hoặc cầu được làm Đao-lợi Thiên vương,(1)
hoặc cầu làm Phạm vương,(2) hoặc cầu làm Ma vương,(3)

___________

(1) Đao-lợi Thiên vương: vị vua ở cõi trời Đao-lợi, gồm có ba mươi
ba cảnh Trời (Tam thập tam thiên), là cõi trời thứ hai trong sáu cõi trời của Dục giới.

(2) Phạm vương: cũng gọi là Đại Phạm thiên, Phạm thiên vương hay Phạm thiên,
là vị thiên chủ ở tầng trời thứ ba trong cõi Sắc giới.
Có sự khác biệt về cách hiểu Phạm thiên trong đạo Bà-la-môn
so với đạo Phật. Đạo Bà-la-môn xem Phạm thiên là vị Thiên chủ tự nhiên
mà có và sáng tạo ra toàn thế giới, trong khi đối với Phật giáo thì Phạm thiên
cũng chỉ là một chúng sinh, tuy có nhiều phước đức, được hưởng nhiều khoái
lạc, nhưng vẫn chưa thoát khỏi luân hồi sinh tử, vẫn còn chịu sự chi phối của
nhân quả nghiệp lực.

(3) Ma vương: là vị thiên chủ của cõi trời Tha hóa tự tại, là tầng trời thứ sáu trong cõi Dục giới, cũng gọi là Thiên ma hay Ma Ba-tuần. Ma vương thường biến hiện khắp nơi để gây các chướng ngại cho người tu tập Phật đạo.
Tuy nhiên, kinh Duy-ma-cật, phẩm Bất tư nghị dạy rằng, đa số các vị Ma vương gây chướng ngại
cho người tu chính là các vị Đại Bồ Tát dùng phương tiện hóa hiện như vậy để
giúp người tu tăng tiến đạo hạnh.

 

[nguyenvanhoc2006]

hoặc cầu làm Chuyển luân Thánh vương, hoặc cầu được
giàu sang phú quý, hoặc cầu được quả vị Thanh văn.(1)
Nhưng trong các vị vương tử ấy, không có lấy một người
cầu được quả vị Duyên giác,(2) nói chi đến việc cầu được
Đại thừa!(3)

“Bấy giờ, vua Chuyển luân nhân nơi việc bố thí(4) mà
cầu cho đời sau tiếp tục được ngôi vị Chuyển luân Thánh vương.
“Phải mất hơn hai trăm năm mươi năm thì Thánh vương
và một ngàn vị vương tử mới hoàn tất việc cúng dường.(5)

Khi ấy, mỗi người đều hướng về đức Phật và chư tỳ-kheo
mà sám hối những điều chưa tốt của bản thân mình.
“Thiện nam tử! Bấy giờ, Phạm-chí Bảo Hải liền đến
chỗ Phật bạch rằng: ‘Xin đức Như Lai và chư tỳ-kheo tăng
thọ nhận của con sự cúng dường các thứ y phục, món ăn
thức uống, phương tiện ngủ nghỉ, thuốc men trong vòng
bảy năm.’ Đức Như Lai lặng yên hứa nhận lời thỉnh cầu của Phạm-chí Bảo Hải.


__________

(1) Thanh văn tức bốn thánh quả Tiểu thừa, bao gồm quả Tu-đà-hoàn, quả Tư-đà-hàm, quả A-na-hàm và quả A-la-hán.

(2) Duyên giác : cũng gọi là Bích-chi Phật hay Độc giác Phật,
là quả vị giải thoát chứng đắc nhờ quán xét Thập nhị nhân duyên, thường là vào
lúc không có Phật ra đời, nên gọi là Độc giác.

(3) Cầu được Đại thừa: Đây chỉ đến việc phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tambồ-
đề, tu hành đạo Bồ Tát cầu được quả Phật.

(4) Bố thí: Đây chỉ đến việc vua cúng dường Phật và Thánh chúng, vì bố thí được
hiểu là xả bỏ vật sở hữu của mình để thí cho người khác, trong đó kể cả việc
cúng dường Tam bảo.

(5) Mỗi vị vương tử cúng dường trong 3 tháng, mỗi năm có 4 vị cúng dường xong.
Cả thảy có 1.000 vị nên mất đúng 250 năm. Cộng thêm thời gian cúng dường
của vua Chuyển luân nữa là hơn 250 năm.
[align=right:1aa0fb3c9c]104[/align:1aa0fb3c9c]

 

[nguyenvanhoc2006]

“Thiện nam tử ! Bấy giờ, Phạm-chí Bảo Hải cúng dường
đức Như Lai và chư tỳ-kheo tăng đủ các vật thực cần dùng,
cũng giống như sự cúng dường của vua Chuyển luân.

“Thiện nam tử ! Phạm-chí Bảo Hải sau đó lại tự suy
nghĩ rằng: ‘Nay ta đã giúp cho trăm ngàn ức na-do-tha
chúng sinh phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề,
nhưng ta lại chẳng biết được chỗ mong cầu của Chuyển
luân Thánh vương là gì. Không biết ông ấy cầu được làm
vua cõi người, vua cõi trời, hay cầu được quả Thanh văn,
Duyên giác, hay cầu được quả A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề ?
Trong đời vị lai, nếu như ta có thể thành tựu quả
A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề, sẽ hóa độ cho những
người chưa được hóa độ, giải thoát cho những ai chưa được
giải thoát, giúp cho những người chưa lìa khỏi sinh lão
bệnh tử, ưu bi khổ não sẽ được lìa khỏi, vì những người
chưa được diệt độ(1) mà khiến cho được diệt độ.
“Nếu chắc chắn sẽ được như vậy thì trong giấc ngủ đêm
nay hẳn phải có chư thiên, ma, Phạm thiên, các loài rồng,
dạ-xoa..., chư Phật Thế Tôn, Thanh văn, sa-môn, bà-lamôn...
vì ta mà báo mộng, nói cho biết chỗ mong cầu của
Thánh vương là cầu được làm vua cõi người, vua cõi trời,
hay cầu được quả Thanh văn, Bích-chi Phật, hay cầu được
quả A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề.’

“Thiện nam tử ! Lúc bấy giờ, Phạm-chí Bảo Hải trong
giấc mộng đêm ấy liền thấy có ánh hào quang rực sáng.
Nhờ ánh hào quang ấy liền thấy được vô số thế giới nhiều
như số cát sông Hằng trong khắp mười phương, tại mỗi
một thế giới đều có chư Phật Thế Tôn. Các đức Thế Tôn
ấy, mỗi vị đều từ xa cầm những hoa sen xinh đẹp mầu
nhiệm mà ban cho Phạm-chí Bảo Hải. Hoa ấy rất xinh
đẹp, cọng hoa bằng bạc, lá bằng vàng, tua bằng ngọc lưu
ly, mầm non bằng mã não, nơi mỗi đài hoa đều thấy có
một vòng tròn sáng như mặt trời, trên mỗi vòng tròn ấy
đều có lọng che xinh đẹp bằng bảy báu. Mỗi vòng tròn
sáng ấy đều chiếu tỏa ra sáu mươi ức đạo hào quang. Các
đạo hào quang sáng rực ấy thảy đều bay đến chui vào
trong miệng của Phạm-chí Bảo Hải.

“Bảo Hải tự thấy thân mình cao lớn trùm khắp cả ngàn
do-tuần, trong sạch thuần khiết không chút bợn nhơ, như
một tấm gương sáng. Lại thấy trong bụng mình có sáu
mươi ức na-do-tha trăm ngàn vị Bồ Tát ngồi kết già trên
đài hoa sen nhập thiền định tam-muội. Lại thấy có vòng
hoa tròn như mặt trời vây quanh thân mình, trong các đóa
hoa vang ra tiếng nhạc du dương như âm nhạc cõi trời.

___________

(1) Diệt độ: lìa khỏi luân hồi sinh tử mà vào cảnh giới giải thoát rốt ráo, tức Niết-bàn
thường hằng của chư Phật.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Thiện nam tử ! Khi ấy Phạm-chí Bảo Hải lại nhìn thấy
vua Chuyển luân khắp mình máu me nhơ nhớp, chạy
khắp bốn hướng, khuôn mặt trông tựa như mặt lợn, ăn đủ
các thứ sâu bọ côn trùng. Ăn xong đến ngồi dưới gốc cây
y-lan,(1) có vô lượng chúng sinh đến ăn thân thể của vua,
cho đến khi chỉ còn lại duy nhất bộ xương. Vua lìa bỏ bộ
xương ấy, thọ sinh nhiều lần các thân khác lại cũng phải
chịu cảnh ngộ như vậy.

“Khi ấy, Bảo Hải lại nhìn thấy các vị vương tử, hoặc có
khuôn mặt như lợn, hoặc như voi, hoặc như trâu, hoặc như
sư tử, hoặc như chồn cáo, hoặc như chó sói, hoặc như hổ
báo, hoặc như loài khỉ, thân thể đầy máu me nhơ nhớp,
cũng ăn đủ các thứ sâu bọ côn trùng. Ăn xong cũng đến
ngồi dưới gốc cây y-lan, cũng có vô lượng chúng sinh đến
ăn thân thể của họ, cho đến khi chỉ còn lại duy nhất bộ
xương. Khi họ lìa bỏ bộ xương ấy, thọ sinh nhiều lần các
thân khác, lại cũng phải chịu cảnh ngộ như vậy.
“Lại thấy có một số vương tử lấy hoa tu-mạn-na(2) làm
chuỗi ngọc đeo cổ, đi trên xe nhỏ xấu xí do trâu kéo, theo
con đường sai lệch mà chạy nhanh về hướng nam.
“Lại thấy Bốn vị Thiên vương,(3) Thích-đề hoàn nhân,(4)
Đại Phạm thiên vương cùng hiện đến nói với Phạm-chí
Bảo Hải rằng: ‘Chung quanh ông hiện nay có rất nhiều
hoa sen. Trước tiên ông nên lấy một đóa hoa sen trao cho
vua Chuyển luân, rồi đến tất cả các vị vương tử mỗi người
một đóa, sau đó là các vị tiểu vương, rồi đến các con của
ông và những người còn lại.’ Phạm-chí nghe lời nói như
vậy rồi tức thì làm theo, lấy hoa trao cho tất cả những người ấy.

“Bảo Hải mộng thấy như vậy rồi, hốt nhiên bừng tỉnh.
Ông ngồi dậy nhớ lại những điều đã thấy trong mộng,
liền biết ngay là chỗ phát nguyện của Chuyển luân Thánh
vương quá thấp kém, còn ưa thích chốn sinh tử, tham
đắm sự vui thế tục. Lại cũng biết là trong các vị vương tử
có những người phát nguyện thấp kém, nhỏ nhoi, nhưng
cũng có những vương tử phát tâm cầu đạo Thanh văn nên
trong mộng mới nhìn thấy họ dùng hoa tu-mạn-na làm
chuỗi anh lạc, cưỡi xe trâu theo đường sai lệch chạy về
hướng Nam.

___________

(1) Y-lan: tên một loài cây nở hoa rất đẹp nhưng có mùi hôi thối cực
kỳ, bay xa đến bốn mươi dặm. Đây là một hình tượng xấu, được dùng để thí dụ
cho phiền não.

(2) Tu-mạn-na: tên một loài hoa đẹp, có màu vàng và trắng, cây không
lớn, chỉ cao chừng ba, bốn tấc. Tên hoa này cũng được dịch là thiện xưng ý,
duyệt ý hay hảo ý, đều có nghĩa là làm cho người ngắm hoa được thích ý.

(3) Bốn vị Thiên vương, tức Tứ Thiên vương, Tứ đại Thiên vương hay Tứ thiên
đại vương. Bốn vị Thiên vương hộ thế này đã có nhắc đến ở phẩm thứ nhất.

(4) Thích-đề-hoàn-nhân: tức là Đế-thích, vị vua cõi trời Đao-lợi.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Bảo Hải lại suy nghĩ: ‘Vì sao trong mộng ta lại nhìn
thấy ánh hào quang rực rỡ, lại thấy được vô số thế giới
nhiều như số cát sông Hằng trong khắp mười phương, tại
mỗi thế giới đều có chư Phật Thế Tôn ? Đó là do ta trước
đây đã dạy bảo cho vô lượng chúng sinh trong cõi Diêm-phù-
đề, khiến họ biết sống và tu tập theo Ba điều phúc,
cho nên trong mộng mới được thấy ánh hào quang rực rỡ,
lại thấy được vô số thế giới nhiều như số cát sông Hằng
trong khắp mười phương, tại mỗi thế giới đều có chư Phật Thế Tôn.

“Do ta đã khuyên bảo hết thảy chúng sinh trong cõi
Diêm-phù-đề phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề,
thỉnh Phật Bảo-Tạng và chư tỳ-kheo tăng thọ nhận
cúng dường đủ các thứ cần dùng trong vòng bảy năm, cho
nên trong mộng được thấy chư Phật mười phương cầm hoa
sen trao cho.
“Do ta đã phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề
cho nên trong mộng được thấy chư Phật mười phương trao
cho lọng báu.
“Còn như việc ta nhìn thấy trong đài hoa sen có vòng
tròn sáng như mặt trời, có vô lượng đạo hào quang sáng
rực chui vào trong miệng, cho đến tự thấy thân mình to
lớn trùm khắp cả ngàn do-tuần, bên trên các lọng quý
bằng bảy báu có vòng tròn sáng như mặt trời tô điểm, lại
thấy trong bụng có sáu mươi ức trăm ngàn Bồ Tát ngồi
kết già trên đài hoa sen nhập thiền định Tam-muội, cho
đến khi Phạm thiên vương dạy bảo việc lấy hoa sen trao
cho người khác... Những điều như thế trong mộng thật
không phải chỗ ta có thể hiểu thấu. Duy chỉ Như Lai mới
có thể giải thích rõ được. Nay ta nên đến chỗ đức Thế Tôn
thưa hỏi những điều này, để xem vì nhân duyên gì mà ta
mộng thấy những điều như thế.’
“Thiện nam tử ! Bấy giờ Phạm-chí Bảo Hải chờ vừa hết
đêm, ngay lúc sáng sớm liền đến chỗ Phật, bày biện các
món ăn thức uống xong rồi tự mình bưng nước rửa tay,
tự tay dâng cúng đủ các món ăn ngon lạ. Xong bữa, lại tự
tay thâu dọn rửa bát, rồi ngồi sang một bên trên chiếc
ghế nhỏ, mong muốn được lắng nghe chánh pháp nhiệm mầu.

“Bấy giờ, Thánh vương với một ngàn vị vương tử và
vô lượng vô biên trăm ngàn đại chúng vây quanh cùng
ra khỏi thành An-chu-la, hướng về rừng Diêm-phù. Khi
đến ven rừng liền y theo phép tắc, xuống xe đi bộ đến chỗ
Phật, cúi đầu lễ bái đức Phật và chư tỳ-kheo tăng. Sau đó
cùng ngồi xuống phía trước đức Phật, mong muốn được
lắng nghe chánh pháp nhiệm mầu.
“Khi ấy, Phạm-chí Bảo Hải liền đem hết những điều đã
thấy trong mộng mà thưa hỏi Phật.
“Phật bảo Phạm-chí Bảo Hải: ‘Trong mộng ông nhìn
thấy ánh hào quang rực rỡ, lại thấy được vô số thế giới
nhiều như số cát sông Hằng trong khắp mười phương, tại
mỗi thế giới đều có chư Phật Thế Tôn trao cho ông hoa
sen, trong đài hoa lại có vòng tròn sáng như mặt trời, lại
thấy ánh hào quang sáng rực chui vào trong miệng. Đó là
vì trong suốt hai trăm năm mươi năm qua ông đã dạy bảo
cho vô lượng chúng sinh trong cõi Diêm-phù-đề, giúp cho
họ biết sống và tu tập theo Ba điều phúc.
“Ông còn giúp cho vô lượng chúng sinh phát tâm A-nậu-đa-
la Tam-miệu Tam-bồ-đề, đến nay lại thực hành việc
cúng dường bố thí lớn lao như thế này đối với đức Như
Lai và chư tỳ-kheo tăng, do đó mà chư Phật trong mười
phương mới thọ ký cho ông sẽ đắc quả A-nậu-đa-la Tam-miệu
Tam-bồ-đề.

“Chư Phật Thế-Tôn hiện tại thuyết pháp trong mười
phương nhiều như số cát sông Hằng đều trao cho ông hoa
sen báu, cọng hoa bằng bạc, lá bằng vàng, tua bằng ngọc
lưu ly, mầm non bằng mã não, nơi mỗi đài hoa đều thấy có
một vòng tròn sáng như mặt trời... Những điều nhìn thấy
như thế đều là tướng mạo của việc ông được thọ ký.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Này Phạm-chí ! Trong mộng ông nhìn thấy vô số thế
giới nhiều như số cát sông Hằng trong khắp mười phương,
tại mỗi thế giới đều có chư Phật Thế Tôn hiện tại thuyết
pháp. Mỗi vị Thế Tôn đều trao cho ông lọng quý bằng bảy
báu, bên trên lọng ấy lại trang sức cho đến tận cõi Phạm
thiên. Như vậy là trong đời vị lai ông sẽ đang đêm thành
tựu quả A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề. Liền trong
đêm ấy có danh xưng lớn vang dội khắp vô số thế giới
nhiều như số cát sông Hằng trong khắp mười phương, lên
đến tận cõi Phạm thiên. Ông sẽ được tướng quý là Vô kiến
đỉnh tướng,(1) không ai có thể vượt hơn được. Đó chính là
tướng mạo đầu tiên cho thấy sự thành đạo của ông.

“Trong mộng ông tự thấy thân mình to lớn, lại thấy có
vòng hoa tròn như mặt trời vây quanh thân mình, như
vậy là trong đời vị lai khi ông thành tựu quả A-nậu-đa-la
Tam-miệu Tam-bồ-đề rồi, vô lượng chúng sinh trong cõi
Diêm-phù-đề mà trước đây ông đã từng giáo hóa, khiến
cho phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề, cũng sẽ
đồng thời thành tựu quả A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồđề
ở vô số cõi thế giới trong khắp mười phương, nhiều như
những hạt bụi nhỏ. Mỗi vị Phật ấy đều sẽ phát ra lời khen
ngợi rằng: ‘Trước đây chúng ta nhờ được Phạm-chí Bảo
Hải khuyên bảo dạy dỗ, khiến cho phát tâm A-nậu-đa-la
Tam-miệu Tam-bồ-đề, nhờ đó mà ngày nay chúng ta mới
được thành tựu quả A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề,
xưng các danh hiệu Thế Tôn khác nhau. Phạm-chí Bảo
Hải chính là bậc thiện tri thức chân thật.’ Bấy giờ, mỗi vị
Phật đều sai khiến các Đại Bồ Tát đến cúng dường ông.

“Các vị Bồ Tát ấy trước tiên đều dùng đủ mọi phép
biến hóa thần túc tự tại Sư tử du hý đã đạt được ở các cõi
Phật ấy để cúng dường ông. Khi các vị Bồ Tát ấy đã cúng
dường mọi thứ xong, liền lắng nghe ông thuyết pháp rồi
chứng đắc các pháp môn Đà-la-ni, Tam-muội, Nhẫn nhục.
Nghe thuyết pháp xong, mỗi vị đều quay về cõi Phật của
họ, trình lên đức Phật Thế Tôn những sự việc ở thế giới của ông.

“Này Phạm-chí ! Những điều trong mộng như thế đều là
tướng mạo cho thấy sự thành đạo của ông.
“Phạm-chí ! Trong mộng ông thấy trong bụng mình có
vô lượng ức các vị Đại Bồ Tát ngồi kết già trên đài hoa
sen nhập thiền định tam-muội, như vậy là trong đời vị
lai khi ông thành tựu quả A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam
bồ-đề rồi, sẽ tiếp tục khuyên bảo giáo hóa cho vô lượng
trăm ngàn muôn ức chúng sinh, khiến cho không còn thối
chuyển đối với quả vị A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề.
Sau khi ông nhập Niết-bàn Vô thượng, trong đời vị lai sau
đó sẽ có vô lượng chư Phật, Pháp vương, Thế Tôn trong
khắp mười phương thế giới cùng xưng tán danh hiệu của
ông mà nói rằng: ‘Trong quá khứ trải qua số kiếp nhiều
như những hạt bụi nhỏ, trong một đại kiếp kia đã có đức
Phật danh hiệu như thế. Chính đức Phật Thế Tôn này đã
khuyên bảo giáo hóa chúng ta trụ yên nơi đạo A-nậu-đa-la
Tam-miệu Tam-bồ-đề, khiến cho không còn thối chuyển.
Nhờ vậy mà ngày nay chúng ta mới thành tựu quả A-nậuđa-
la Tam-miệu Tam-bồ-đề, làm vị vua Chánh pháp.’
“Này Phạm-chí ! Những điều trong mộng như thế đều là
tướng mạo cho thấy sự thành đạo của ông.

__________

(1) Vô kiến đỉnh tướng, nói đủ là Đỉnh tướng vô năng kiến giả, cũng gọi là tướng Nhục kế, là tướng trên đỉnh đầu của các đức Phật mà hết thảy chúng sinh, kể cả hàng Bồ Tát Thập địa đều không thể nhìn thấy. Tướng này được xếp vào trong Bát thập chủng hảo (Tám mươi vẻ đẹp).

 

[nguyenvanhoc2006]

“Phạm-chí ! Trong mộng ông nhìn thấy những người có
khuôn mặt giống như lợn, cho đến giống như loài khỉ,
thân hình máu me nhơ nhớp, ăn đủ các loài sâu bọ côn
trùng, ăn rồi đến ngồi dưới gốc cây y-lan, lại có vô lượng
chúng sinh xâu xé ăn nuốt thân thể, cho đến khi chỉ còn
bộ xương, rồi lìa bỏ bộ xương ấy lại phải thọ sinh nhiều
lần thân khác, như vậy là có những người ngu si mà tu
tập Ba điều phúc, chỉ biết bố thí, điều phục, khéo giữ gìn
thân và miệng.(1) Những người như vậy dù sinh lên cõi
trời Tha hóa tự tại(2) vẫn phải chịu sự khổ suy thoái và
diệt mất.(3)

“Nếu chúng sinh nào sinh trong cõi người thì phải chịu
những nỗi khổ như sinh lão bệnh tử, ưu bi khổ não, yêu
thương phải chia lìa, oán ghét phải gặp gỡ, mong cầu
không được toại nguyện... Nếu sinh trong cõi ngạ quỷ thì
phải chịu nỗi khổ đói khát. Nếu sinh trong loài súc sinh
thì phải chịu những nỗi khổ ngu tối u ám, phải chịu khổ
chặt đầu lột da. Nếu sinh nơi địa ngục thì phải chịu đủ
mọi cảnh khổ... Nếu vì muốn xa lìa những nỗi khổ như
vậy cho nên mới tu tập Ba điều phúc, cầu mong được
làm Thiên vương, Chuyển luân Thánh vương, hoặc muốn
cai trị một trong Bốn cõi thiên hạ, cho đến cai trị cả Bốn
cõi thiên hạ. Những người ngu si như vậy chính là đang
ăn nuốt hết thảy chúng sinh, rồi những chúng sinh ấy
quay trở lại ăn nuốt kẻ ngu si ấy. Cứ như vậy mà xoay vần
mãi mãi trong sinh tử không thể suy lường hết được!
“Này Phạm-chí! Những điều ông thấy trong mộng như
vậy chính là tướng mạo của việc thọ khổ lâu dài trong sanh tử.

“Phạm-chí ! Trong mộng ông thấy có những người dùng
hoa tu-mạn-na làm chuỗi ngọc anh lạc, đi trên xe nhỏ xấu
xí do trâu kéo, theo đường sai lệch chạy nhanh về hướng
nam. Này Phạm-chí! Đó là tướng mạo của những người
trụ yên trong việc làm phước thiện, có thể tự điều phục
để được sự an tĩnh, lặng lẽ, hướng đến quả vị của Thanh
văn thừa.’

____________

(1) Chỉ những người không đủ trí huệ để tin sâu Đại thừa, tuy làm các việc thiện
nhưng phát tâm thấp kém, chỉ biết cầu phước báo trong cõi trời người.

(2) Nguyên văn dùng Ma thiên, chỉ cõi trời của Thiên ma Ba-tuần, tức là cõi trời
Tha hóa tự tại, cao nhất trong sáu tầng trời của cõi Dục giới.

(3) Nguyên văn dùng “thối một khổ”, chỉ sự suy giảm phước đức theo thời gian
của chư thiên, cho dù kéo dài rất lâu so với cõi người nhưng vẫn không phải là
thường tồn, cuối cùng rồi cũng phải diệt mất, thọ sinh về cảnh giới khác.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Thiện nam tử ! Lúc bấy giờ Phạm-chí Bảo Hải liền
nói với vua Chuyển luân: ‘Đại vương nên biết rằng thân
người khó được, mà nay đại vương đã có được điều ấy.

Chư Phật Thế Tôn xuất thế rất khó gặp, còn khó hơn
cả hoa ưu-đàm.(1) Khéo điều phục tâm tham dục và phát
khởi nguyện lành cũng là điều rất khó. Đại vương! Nếu
ngày nay đại vương phát nguyện sinh trong hai cõi trời
người tức là cội nguồn của khổ. Nếu muốn được làm chủ
một trong Bốn cõi thiên hạ, cho đến hai, ba hay cả Bốn
cõi thiên hạ cũng đều là cội nguồn của khổ, lưu chuyển
mãi trong sinh tử.

“Đại vương ! Nếu thọ sinh trong cõi trời, người, đều là
vô thường, không có tướng quyết định, khác nào như cơn
gió mạnh. Những người ưa thích, tham đắm năm món
dục(2) không biết chán lìa, khác nào như đứa trẻ say mê
mặt trăng dưới nước.(3) Nếu phát nguyện được ở trong cõi
trời người để hưởng những sự khoái lạc buông thả, người
như vậy sẽ phải đời đời sinh nơi địa ngục, chịu vô số khổ
não, như sinh trong cõi người thì phải chịu nỗi khổ chia
lìa người yêu mến, gặp gỡ người oán ghét; như sinh nơi
cõi trời thì phải chịu nỗi khổ suy thoái và diệt mất, sau đó
đời đời phải chịu nỗi khổ ở trong bào thai; lại có đủ mọi
nỗi khổ vì chúng sinh luôn tranh giành ăn nuốt đoạt mất
mạng sống của nhau. Chỉ vì ngu si không biết như trẻ thơ
cho nên trong lòng mới không biết chán.

___________

(1) Hoa ưu-đàm , nói đủ là ưu-đàm-bát-la hay ưu-đàm-bà-la, là một
loài hoa cực quý hiếm, tương truyền đến ba ngàn năm mới nở một lần, và chỉ
nở khi có vị Chuyển luân Thánh vương ra đời. Tên hoa này dịch nghĩa là linh
thụy hay tường thụy, đều có nghĩa là báo điềm lành.

(2) Năm món dục (Ngũ dục): sự vui thích, khoái cảm có được do thỏa mãn năm
giác quan. Chẳng hạn như mắt được nhìn ngắm những thứ mình ưa thích, tai
được nghe những âm thanh mình ưa thích...

(3) Vì hình sắc, âm thanh cho đến mọi đối tượng của giác quan đều là không thật,
khác nào như bóng của mặt trăng hiện ra dưới nước. Người ngu si mới tham đắm
dục lạc, cũng như chỉ có những đứa trẻ vì không biết mới say mê mặt trăng dưới
nước, cho đó là thật.
[align=right:c551d6e29e]109[/align:c551d6e29e]

 

[nguyenvanhoc2006]

“Vì sao vậy ? Vì xa lìa bậc thiện tri thức. Vì không phát
khởi những nguyện lành chân chánh. Vì không thực hành
tinh tấn. Vì không đạt được những điều nên được. Vì không
hiểu rõ những điều nên hiểu. Vì không chứng được những
điều nên chứng.

“Ngu si như đứa trẻ thơ thì chẳng có sự hiểu biết phân
biệt. Chỉ riêng tâm Bồ-đề(1) mới có thể lìa sạch hết thảy
mọi nỗi khổ, ngược lại còn sinh chán lìa. Vòng sinh tử
trong thế gian là mãi mãi chịu khổ, cho nên càng vui
sướng khoái lạc thì lại càng làm cho khổ não tăng thêm.
“Đại vương! Nay ngài nên suy xét kỹ rằng trong chốn
sinh tử có đủ mọi thứ khổ não như thế.

“Đại vương ! Nay ngài đã cúng dường Phật, đã trồng
được căn lành, vậy nên sinh lòng tin sâu vững đối với Tam bảo.

“Đại vương nên biết, người nào cúng dường đức Phật
Thế Tôn chính là người sẽ giàu có lớn trong đời vị lai.
Người nào ưa thích giữ gìn giới luật chính là người sẽ được
sinh ra ở hai cõi trời, người trong đời vị lai. Và người nào
hôm nay lắng nghe chánh pháp chính là người sẽ có trí
huệ trong đời vị lai.

“Đại vương ! Nay ngài đã thành tựu được hết thảy những
điều như vậy, rất nên phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu
Tam-bồ-đề.’

“Bấy giờ, vua Chuyển luân đáp rằng:
‘Phạm-chí ! Ta nay không cần đến chỗ giác ngộ cao xa như vậy.
Lòng ta hiện nay đang ưa thích, yêu mến cuộc sinh tử. Chính vì
thế ta mới làm những việc bố thí, trì giới, nghe pháp.
Này Phạm-chí ! Ta nghĩ rằng đạt đạo Bồ-đề Vô thượng là việc
quá sức khó khăn.’

_________

(1) Tâm Bồ-đề: là cách nói ngắn gọn của tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồđề,
tức là tâm cầu quả Phật.

 

[nguyenvanhoc2006]

“Khi ấy, Phạm-chí lại bảo vua rằng: ‘Đạo giải thoát
thanh tịnh chỉ cần hết lòng mong cầu, đầy đủ nguyện lực.
Đạo không có sự nhơ bẩn, vì tâm được thanh tịnh. Đạo
chân chánh ngay thẳng, vì không có sự siểm nịnh, cong
vạy. Đạo trong trắng, tươi mát, vì đã lìa xa phiền não.
Đạo mênh mông rộng lớn, vì không có sự che bít ngăn
ngại. Đạo bao hàm chất chứa, vì có nhiều tư duy. Đạo
không có sợ sệt, vì không làm các việc ác.

“Đạo giàu có sung túc, vì thực hành Bố thí ba-la-mật.
Đạo là thanh tịnh, vì thực hành Trì giới ba-la-mật. Đạo
là vô ngã, vì thực hành Nhẫn nhục ba-la-mật. Đạo không
dừng yên, vì thực hành Tinh tấn ba-la-mật. Đạo không
rối loạn, vì thực hành Thiền định ba-la-mật. Đạo khéo
chọn lọc, phân biệt, vì thực hành Trí huệ ba-la-mật.
“Đạo chính là chỗ vươn đến của trí huệ chân thật, vì
thực hành đại từ. Đạo không thối chuyển, vì thực hành
đại bi. Đạo luôn hoan hỷ, vì thực hành đại hỷ. Đạo kiên
cố, bền vững, vì thực hành đại xả.

“Đạo không gai góc, vì thường biết xa lìa tham dục, sân
hận. Đạo luôn an ổn, kín đáo, vì tâm không chướng ngại.
Đạo không có gian tà, vì khéo phân biệt hình sắc, âm
thanh, mùi hương, vị nếm và sự xúc chạm. Đạo phá trừ
ma, vì khéo phân biệt các ấm, nhập, giới.(1) Đạo lìa bỏ ma,
vì lìa bỏ mọi phiền não thắt buộc.

____________

(1) Các ấm, nhập, giới: tức là Ngũ ấm (sắc, thọ, tưởng, hành, thức), Thập nhị
nhập (sáu căn thiệp nhập với sáu trần) và Thập bát giới (sáu căn bên trong,
sáu trần bên ngoài, sáu thức ở giữa).

 

[nguyenvanhoc2006]

“Đạo nhiệm mầu thù thắng, vì lìa bỏ chỗ suy nghĩ của
hàng Thanh văn, Duyên giác. Đạo biến hiện khắp nơi, vì
được sự hộ trì của hết thảy chư Phật. Đạo quý báu như
trân bảo, vì đầy đủ hết thảy trí huệ. Đạo sáng suốt thanh
tịnh, vì trí huệ sáng suốt không có chướng ngại. Đạo khéo
thuyết giảng, vì luôn được các bậc thiện tri thức ủng hộ.
“Đạo luôn bình đẳng, vì dứt trừ hết thảy mọi sự yêu
ghét. Đạo không có bụi bẩn, vì lìa bỏ sự dơ bẩn của giận
hờn oán ghét. Đạo luôn hướng thiện, vì lìa bỏ hết thảy
mọi điều bất thiện.

“Đại vương ! Đạo là như thế, có thể đưa ta đến chỗ an
lạc, cho đến đạt được cảnh giới Niết-bàn. Vì thế, Đại vương
rất nên phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề!’
Bấy giờ, Chuyển luân Thánh vương đáp rằng: “Phạm
chí! Nay đức Như Lai xuất hiện ở đời, thọ đến tám vạn
tuổi, như vậy vẫn là có giới hạn, không thể vì tất cả
chúng sinh mà dứt trừ hết thảy ác nghiệp, trồng mọi căn
lành, hoặc trồng căn lành rồi đạt đến thánh quả, hoặc
đạt được các pháp môn Đà-la-ni, Tam-muội, Nhẫn nhục,
hoặc được các căn lành thù thắng nhiệm mầu của hàng
Bồ Tát, được chư Phật thọ ký quả A-nậu-đa-la Tam-miệu
Tam-bồ-đề, hoặc có ít căn lành, sinh trong hai cõi trời
người hưởng thọ các khoái lạc. Thảy đều chỉ là do chúng
sinh mỗi người tự nhận lấy những quả báo thiện hay bất
thiện của riêng mình.

“Phạm chí ! Trong số chúng sinh dù chỉ có một người
không có căn lành, đức Như Lai cũng không thể nào
thuyết dạy họ cách dứt trừ khổ não. Như Lai Thế Tôn tuy
là phước điền,(1) nhưng đối với người không có căn lành
cũng không thể khiến cho họ trừ dứt các khổ não !

___________

(1) Phước điền: nghĩa đen là “ruộng phước”. Vì việc cúng dường đức Như Lai sẽ
mang lại cho chúng sinh phước đức vô lượng, nên Như Lai được tôn xưng như
là “đám ruộng tốt để chúng sinh gieo trồng phước đức”. Không chỉ Như Lai, mà
tất cả những bậc cao tăng đức hạnh, xứng đáng nhận sự cúng dường của mọi
người khác cũng đều được xưng là phước điền.
[align=right:8d2044fb34]110[/align:8d2044fb34]

 

[nguyenvanhoc2006]

“Phạm chí ! Nếu ta có phát tâm A-nậu-đa-la Tam-miệu
Tam-bồ-đề, thì khi thực hành đạo Bồ Tát, tu tập pháp
Đại thừa, vào pháp môn Không thể nghĩ bàn,(1) giáo hóa
chúng sinh mà thực hiện các Phật sự, cũng chẳng bao giờ
phát nguyện ở nơi cõi thế giới xấu ác có năm sự uế trược
mà phát tâm Bồ-đề.

“Khi ta hành đạo Bồ Tát, phát nguyện thành tựu quả A-nậu-
đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề thì chúng sinh trong thế
giới ấy không có mọi sự khổ não. Nếu như ta có thể được
cõi Phật như vậy thì ta mới thành tựu quả A-nậu-đa-la
Tam-miệu Tam-bồ-đề.’

“Thiện nam tử ! Bấy giờ, đức Như Lai Bảo Tạng liền
nhập tam-muội có tên là Kiến chủng chủng trang nghiêm.
Khi nhập tam-muội rồi, liền thực hiện các phép thần
thông biến hóa, phóng hào quang rực rỡ. Do sức của tammuội
ấy, các thế giới trong mười phương liền hiện ra rõ
ràng với đủ mọi phương diện, mỗi phương đều có vô số
cõi Phật nhiều như số hạt bụi nhỏ, với đủ mọi sự trang
nghiêm. Hoặc có thế giới Phật đã nhập Niết-bàn từ trước.
Hoặc có thế giới Phật vừa mới nhập Niết-bàn. Hoặc có
thế giới Bồ Tát chỉ vừa mới ngồi nơi đạo tràng ở gốc
cây Bồ-đề hàng phục giặc ma. Hoặc có thế giới Phật vừa
thành đạo liền chuyển bánh xe chánh pháp. Hoặc có thế
giới Phật đã thành đạo lâu rồi mới chuyển bánh xe chánh
pháp. Hoặc có thế giới chỉ toàn các vị Đại Bồ Tát đầy
khắp trong cõi nước, không có đến cả tên gọi Thanh văn,
Duyên giác.(2) Hoặc có thế giới Phật đang thuyết giảng
giáo pháp Thanh văn và Bích-chi Phật. Hoặc có thế giới
không có Phật, cũng không có Bồ Tát, Thanh văn, Duyên
giác. Hoặc có thế giới xấu ác với năm sự uế trược. Hoặc có
thế giới thanh tịnh mầu nhiệm không có mọi sự xấu ác,
nhơ nhớp. Hoặc có thế giới xấu kém, bất tịnh. Hoặc có thế
giới trang nghiêm thanh tịnh, nhiệm mầu tốt đẹp. Hoặc
có thế giới mạng sống dài lâu khôn lường được. Hoặc có
thế giới mạng sống hết sức ngắn ngủi. Hoặc có thế giới
chịu nạn lớn lửa thiêu. Hoặc có thế giới chịu nạn lớn nước
ngập. Hoặc có thế giới chịu nạn lớn bão tố. Hoặc có thế
giới chỉ vừa sắp hình thành. Hoặc có thế giới đã hình
thành trọn vẹn.

__________


(1) Pháp môn Không thể nghĩ bàn (Bất khả tư nghị pháp môn): là pháp môn
của hàng Bồ Tát Đại thừa, đạt đến những cảnh giới và thần thông tự tại mà
những người phàm phu cùng với hàng Nhị thừa đều không thể hiểu nổi. Về
pháp môn này, có thể tìm đọc thêm ở phẩm thứ sáu “Bất tư nghị” trong kinh
Duy-ma-cật.

(2) Nghĩa là không biết đến giáo pháp Tiểu thừa, không hề có các quả vị Tiểu
thừa.