Phẩm 02: Phương tiện
Phương tiện là những cái khéo léo mà mình dùng để có thể hoàn tất được cái ý định của mình. (cứu cánh??? who's, what's)
Tiếng Pháp dịch là Moyen habile. Trong bản dịch tiếng Anh, phẩm Phương tiện được dịch là Experience device, Skillful means,
tiếng Phạn là Upayakausalya, còn tiếng Hán là Phương Tiện quyền xảo.
Trong kinh ta chỉ thấy dùng chữ PHƯƠNG TIỆN thôi. (cứu cánh thiện sảo??? chắc trong tâm thức người mù)
Khi cầm một chiếc áo tràng lên thì chỗ Ta (skillful) nên cầm nhất là cái sống áo.
Cương lĩnh cũng vậy, nắm được cương lĩnh tức là nắm được toàn bộ kinh Pháp Hoa.
Mục đích xuất hiện của tất cả các vị Bụt ở trên cõi đời này là để mở ra và chỉ cho người ta thấy được cái tri kiến của Bụt,
Đó là những câu quan trọng của đoạn thứ 17 mà quý vị phải học thuộc lòng. —
trang 69, hàng thứ 8 có chữ KHAI, gạch dưới chữ KHAI;
cách đó hai hàng có chữ CHỈ, gạch dưới chữ CHỈ;
cách hai hàng nữa, có chữ NGỘ, gạch dưới chữ NGỘ;
cách dưới một hàng nữa có chữ CHỨNG, gạch dưới chữ CHỨNG.
Bốn chữ trong nguyên văn là KHAI, THỊ, NGỘ, NHẬP mà thầy Trí Tịnh dịch là KHAI, CHỈ, NGỘ, CHỨNG.
KHAI có nghĩa là mở ra, như là một kho tàng phải có người mở ra mới được.
Khai Phật TRI KIẾN tức là mở kho tàng TRI KIẾN của Bụt ra.
Kho tàng đó là cái THẤY và cái BIẾT của Bụt mà trong này dùng danh từ TRI KIẾN.
THỊ tức là CHỈ cho người ta thấy, here it is!
Dùng ngón tay chỉ cho rõ ràng thì gọi là THỊ.
THỊ Phật TRI KIẾN tức là CHỈ cho người ta thấy cái kho TRI KIẾN của Bụt.
NGỘ tức là bừng tỉnh dậy mà THẤY được một SỰ THỰC nào đó, cũng giống như khi thở mà mình biết mình đang còn sống hiện giờ và ở đây.
NGỘ Phật TRI KIẾN là bừng tỉnh và THẤY được cái TRI KIẾN của Bụt.
Cuối cùng là NHẬP Phật TRI KIẾN kiến.
NHẬP có nghĩa là ĐI VÀO, tiếng Anh là Penetrating.
Mình CHỨNG NGHIỆM chứ KHÔNG PHẢI mình chỉ ĐỨNG ở ngoài mà DÒM NGÓ.
Mình nếm được cái Pháp vị thì gọi là CHỨNG.
Khi mời một đại đức uống nước cam, nếu mình nói:
Mời đại đức CHỨNG nước cam, tức là mình mong đại đức ĐỪNG NHÌN nước cam, mà THỰC SỰ uống nước cam để làm cho nước cam với đại đức thành MỘT.
Vậy thì này thầy Xá Lợi Phất, cái sứ mạng của các vị Như Lai là chỉ để làm bốn việc: Khai, Thị, Ngộ, Nhập cái tri kiến của Bụt cho chúng sanh, và dạy cho các vị Bồ Tát cùng làm công việc đó.
Bây giờ chúng ta đọc đoạn 18: Bụt bảo thầy Xá Lợi Phất, các vị Bụt Như Lai nếu hướng dẫn và giáo hóa cho các vị Bồ Tát những điều mà quý vị thực tập, là chỉ quy vào một việc là đem cái thấy của Bụt mà chỉ cho tất cả mọi loài chúng sanh thấy, để họ cũng có thể tỏ ngộ được như Bụt.
HT. Thích Nhất Hạnh
chú thích: KHAI THỊ NGỘ NHẬP chỉ là Phương Tiện như ngón tay chỉ trăng.
Có người nào dám nói "Tui thấy ngón tay chỉ trăng là CỨU CÁNH?"
giơ tay lên???
NGỘ NHẬP kho tàng TRI KIẾN của Bụt? Chắc dễ như nói phương tiện là cứu cánh?
ờ mà đúng hông? [smile]
Trừng Hải: lời tào lao sanh tư duy tạp nham
Khai, Thị, Ngộ, Nhập là Đại Sự Nhân Duyên. Chỉ có kẻ u mê mới gọi là Phương tiên.
Bớt nói, để cho não bộ im lặng (Tịch ngôn Ly tướng) mà tìm cầu và thân cận với bậc Thiên tri thức đi.