Thật sự mà nói, thì TH lại rất thích cách dịch bài của Đạo Hữu choconxauxi. Lời lẽ ít hoa mỹ, nhưng lại sáng nghĩa. TH xin được lược qua để các đạo hữu cùng thưởng thức nghĩa của 4 câu kệ trên.
Ức tích diện tiền đương nhất tiễn
Chí kim đo giác cốt mao hàn
Chỉ nhân diện mục vô nhân thức
Hữu vãn thiên thai tẩu nhất phiên.
Câu 1: Ức tích diện tiền đương nhất tiễn
Tạm dịch : Nhớ trước kia còn dấu tích một mũi tên trước mắt
Ngài lấy hình ảnh mũi tên để mô tả sức mạnh của tâm người tu đạo. Mũi tên trí tuệ phá tan vô minh bao trùm bao đời trong luân hồi. Trong nhà Phật, thường mô tả trí tuệ người tu đạo, như một mũi tên lao thẳng, mạnh đến nổi không có gì cản được. Mũi tên trí tuệ, chỉ lao thẳng về phía trước phá tan bức màng vô minh. Khi bức màng vô minh đã sụp đổ, trí tuệ sẽ hiện bày tròn đủ, cái xưa nay chưa hiểu, sẽ hiểu một cách thông suốt.
Khi Ngài ngộ đạo, Ngài thấy rõ ràng trước mắt sự hiện tiền nhất quán không còn nghi ngờ về bất cứ điều gì xưa nay.
Câu 2: Chí kim đo giác cốt mao hàn
Tạm dịch : Hiện cái lạnh vẫn còn cảm thấy trong xương cốt và trên đầu từng sợi lông
Cái lạnh này là cái lạnh gì? Người đời một phen bị lạnh vì sợ hãi, mà người ta thường nói, sợ lạnh cả người. Thì khi nhớ đến cái cảm giác đó là run sợ, không thể nào quên được.
Còn Ngài Tế Điên, Ngài vẫn còn sợ điều gì sao? Không phải vậy, Ngài lấy hình ảnh sâu sắc này để nói đến cái hiện tượng thấy được mặt mày của chính mình. Nó vượt quá sự suy lường và tưởng tượng của con người. Cái mà con người mãi không bao giờ đạt được nếu không vượt khỏi vô minh phủ trong tâm thức. Một khi thấy được thì thản thốt kinh ngạc đến không nói được gì. Bởi vậy trong thiền tông mới có các hiện tượng kỳ lạ xảy ra, một người đạt đạo khóc suốt vì quá hạnh phúc không tả được, một người cười vỡ trời với cái cười quái dị vào hư không, một người lặng yên không nói bất động suốt cả tháng trời, một người nhập định ngay thiền đường ngày qua ngày không nhúc nhích cơ thể....
Một khi đã từng diện kiến cái bản thể ấy thì mãi không phai trong tâm thức người đạt đạo. Vì vậy mà các Thầy Tổ mới bảo " việc đại sự đã xong " chỉ còn hoàn mãn cho đến ngày về là rốt ráo. Nên Ngài Tế Công muốn mượn hình ảnh cái lạnh đến xương tủy để mô tả cái việc không trước không sau đó.
Câu 3: Chỉ nhân diện mục vô nhân thức
Tạm dịch : Chỉ vì người đời đối trước cái bản thể mà không có người thức tỉnh, hiểu được cái đạo.
Tổ bảo, người thấy đạo thì thấy tất cả, đâu đâu cũng là đạo. Từ ngọn cây cọng cỏ, từ chúng sanh nhỏ cho đến lớn, từ mọi hiện tượng sinh diệt, đều thấy đạo trong đó. Sở dĩ đạo có ở khắp nơi, ở muôn pháp mà người không thấy được là do bị vô minh che phủ. Nhìn nhận muôn pháp theo quán tính tích tựu trong sanh tử, ngày càng đi ra và rời xa bản thể, tạo thành thói quen, đạo gọi bằng hai chữ vô minh. Một khi tu hành, vô minh mỏng dần, đạo từ từ hiển lộ. Cho đến một ngày đủ duyên, vô minh vỡ tan trong cái tàn yếu cuối cùng của nó, cái mặt mày xưa nay hiện ra nguyên vẹn chưa bao giờ mất, chợt thấy đạo bàng bạc khắp nơi, trong ta và trong mỗi chúng sanh. Đạo luôn có, không có lỗi, mà lỗi do ta quên đi, chạy ra ngoài và quên mất.
Câu 4: Hữu vãn thiên thai tẩu nhất phiên
Tạm dịch : Nên mới có sự xuất hiện của ta một lần nữa tại Thiên Thai
Tâm yêu thương chúng sanh của người đạt đạo, người thường tình không thể nào hiểu được. Nó thênh thang không bám trụ vào duyên, không vì điều gì. Thương chỉ là thương, là người đi trước, xót lòng cho người ở lại chưa biết đường về. Nó trăn trở trong tâm bằng một tình thương không bờ bến, và làm chỉ biết làm, vì ta và người nào khác. Ngài Tế Điên cũng vì cái đạo muốn truyền dạy cho người thức tỉnh trong cơn mê dài, mà phải trở lại với cái duyên tứ đại, mượn duyên để hiển cái không duyên, là đạo, là bản thể, là xưa nay không một vật, là pháp thể, là Như Lai...
Chỉ dạy cho người, người nhận ra chăng?
